Glastuinbouw verduurzaamt met zonnepanelen – ‘Maar het gaat over veel meer dan dat’

Wat doe jij bij Havecon?
‘Ik ben sinds 4 jaar chief operating officer bij Havecon, Daarvoor werkte ik bij KLM en Fokker. Nu maak ik deel uit van een sector die zwaar investeert in een betere wereld, middels verduurzaming en voedselvoorziening.’

Wat doet Havecon?
‘De grootste 5 kassenbouwers op de wereld komen uit Nederland. Wij zijn er daar één van. Een deel van onze business realiseren we in Europa, Het andere deel in Noord-Amerika. Onze projecten variëren in omvang en investering, van één tot tientallen hectares, van alleen een kas tot ‘turn-key’ oplossing.

Het gaat niet altijd over een heel groot grondoppervlak?
‘Dat verschilt nogal per gewas. Heb je het over het telen van sla dan is 2 hectare al veel. Bij producten als tomaten, paprika’s en aardbeien kan het zomaar over 10 tot 20 hectare gaan. De grootste paprikaproducent van Nederland beschikt in totaal over meer dan 200 hectare aan kassen.’

Waarom is Nederland zo’n voorhoedespeler in kassenbouw?
‘Net zoals Nederland noodgedwongen uitblinkt in watermanagement met dijken en polderen, zijn we ook bijzonder innovatief aangaande voorzien in de groeiende vraag naar voedsel. We zijn zeer sterk in tuinbouw vanwege ons gematigde klimaat en beperkt beschikbare grond. Door onder glas te telen maximaliseer je de opbrengst en verhoog je de zekerheid van oogst: externe omstandigheden hebben weinig tot geen invloed. In heel veel andere landen is voldoende ruimte, vaak meer dan genoeg, en kan het klimaat een stuk gunstiger zijn voor een goede teelt. De bescherming van het gewas wordt door het veranderende klimaat steeds belangrijker, waardoor de interesse voor een beschermende omgeving toeneemt: een kas.’

Hoe gaat het met verduurzaming in de sector?
‘In de pv-wereld wordt daarbij logischerwijs al snel aan hernieuwbare energie gedacht. Maar bij glastuinbouw gaat het om veel meer. Zo zijn we al in staat om 80 procent van het water dat wordt gebruikt op te vangen en opnieuw te gebruiken. En ook het teveel aan meststoffen, dat wat niet wordt gebruikt door planten voor groei, wordt opgevangen in goten en opnieuw ingezet. En in Nederland, met name in het Westland, wordt CO2, afkomstig van de Maasvlakte, naar kassen gevoerd waar gewassen dat gebruiken voor groei en omzetten in zuurstof.’

En als we het dan toch over energie hebben, met name over pv?
‘Havecon produceert de aluminium frames voor zijn kassen zelf. Op het dak van onze fabriek plaatsten we zo’n 3.000 zonnepanelen. Die produceren veel meer stroom dan we zelf gebruiken. We leveren echter ook aan onze buurman, een broodbakker. Daarmee realiseren we een gelijktijdigheid van 80 procent. Je kunt dus meer met zonne-energie dan de meesten denken, dat is een belangrijke les die wij willen verkondigen.’

En op de kassen zelf?
‘Je wilt dat er zoveel mogelijk pv in een kas valt voor een optimale productie. Daar zonnepanelen op leggen is dus zonde in principe. Een nieuwe ontwikkeling betreft een soort jaloezieën met zonnepanelen - draaibaar, voor een optimale balans tussen zonlicht voor het gewas doorlaten en energie opwekken. Dat is een veelbelovende ontwikkeling. Daarnaast zijn er natuurlijk meer mogelijkheden wat betreft de inzet van pv.’

Welke?
‘Kassen hebben bijgebouwen waar bijvoorbeeld producten worden opgeslagen, verpakt, of de irrigatie- en klimaatinstallaties staan. Die zijn doorgaans groot; hebben een flink dakoppervlak waarop behoorlijk wat zonnestroom kan worden opgewekt. Die stap hebben veel van onze klanten al gezet. Daarnaast zien we ook steeds meer drijvende zonnepanelen op waterreservoirs, met als bijkomend voordeel het tegengaan van algengroei.’

De toegevoegde waarde van zonnepanelen wordt gezien, en er wordt in geïnvesteerd…
‘Je wilt als tuinder niet alleen zoveel mogelijk licht in je kas, maar ook zo lang mogelijk. Dat is economisch efficiënt, vanwege de hogere opbrengst aan gewassen, maar ook duurzaam omdat je meer produceert op minder vierkante meters. Dat kan met behulp van led. Zonnestroom is een duurzame bron, en met batterijopslag kun je er meer uit halen. Dat is echter vooralsnog een ontwikkeling van de toekomst, vanwege de kosten van grote batterijen en de vele vragen die er nog steeds zijn op het gebied van veiligheid, bijvoorbeeld bij verzekeraars.’

Waarom neem jij als keynotespreker deel aan het evenement The future looks bright, powered by the Solar Basterds?
‘Er zijn heel veel mensen die bij kassen denken aan een sector die het milieu schaadt. Ze zien bijvoorbeeld de rookpluimen van de verwarmingsinstallaties en het licht in de kassen, en denken dat het een vervuilende activiteit is. Niets is minder waar. Vele bedrijven zijn al heel ver wat betreft verduurzaming in stroom, warmte en water. De belangrijke componenten van kassen - glas, staal en aluminium - zijn ook voor 100 procent recyclebaar. De sector is bijvoorbeeld ook al lang bezig met isolatie middels energieschermen – was daarmee al eerder aan de slag dan woningeigenaren. Ik ben trots op onze branche, op wat we allemaal doen op dit vlak, en deel dit verhaal graag, zeker met mensen uit de zonne-energiesector. Zonnestroom is voor ons van grote toegevoegde waarde bij verdere verduurzaming.’