Balanz: brp en csp nieuwe stijl – ‘Wij zijn de Robin Hood van de zonne-energiemarkt’

Hoe lang ben jij al actief in de zonne-energiewereld…
‘Ik noem mezelf een energienerd, hou me al 15 jaar bezig met de energietransitie. Dat begon bij Essent, waar ik me met data bezighield. Daarna werkte ik voor verschillende energieleveranciers aan nieuwe proposities en automatiseringsperikelen vanuit mijn consultancybureau Enelytix. In 2015 startte ik Renewable Energy Connect dat zich op solar-assetmanagement richtte. Daar waren we echter te vroeg mee.’

Waarom?
‘Zon was sterk in opkomst, maar stond nog in de kinderschoenen. Er waren vele projecten in voorbereiding. Grootschalige realisatie kwam echter pas enkele jaren later van de grond. We verlegden de focus naar projectontwikkeling en simulaties. Naast het doorrekenen van businesscases gaven we ook de eerste ppa’s vorm. De zonnepaneelrevolutie staat dus al een decennium centraal in mijn werk.’

Die staat op een kantelpunt, het verdienmodel van zonneparken is niet langer evident…
‘Zo’n 3 jaar geleden begon de markt te kantelen, vanwege de toename van onbalanskosten en de opkomst van negatieve energieprijzen. De kannibalisatie van zon was begonnen. Momenteel staan veel zonne-energieprojecten onder water. Ppa’s die sturing verbieden of de inkomsten hiervan onvoldoende delen, en daar zijn er heel veel van, vormen daarbij een bijzonder probleem.’

Daar hoor je weinig over…
‘Die contracten met een vaste prijs bestaan niet voor niets. Ze zorgen gedurende de hele SDE++-periode voor voorspelbare inkomsten. Dat maakt dat banken projecten makkelijker kunnen financieren. Maar verplichte levering, ook bij negatieve energieprijzen, is uiteraard niet meer van deze tijd. Het is bovendien allemaal ingewikkelde materie. De energiemarkten zijn complex, en dat geldt tevens voor hoe die in een contract zijn verwerkt. Oplossingen vergen ook technische maatregelen.’

Jij biedt uitkomst met Balanz?
‘We helpen producenten bij het maximaal verwaarden van hun zonnestroom middels geavanceerde forecasting en handel op de energiemarkten, inclusief de flexibiliteitsmarkten. Onze start-up is een balance responsible party (brp) en congestion service provider (csp), maar wel nieuwe stijl. We doen het anders dan anderen.’

Wat behelst die nieuwe stijl?
‘Er wordt heel veel met ppa’s gewerkt, contracten met vaste prijzen voor de opwek van zonnestroom. Die maakten projecten ook lange tijd rendabel, dekten het niet-subsidiabele deel af en zorgen ervoor dat exploitanten en financiers weten waar ze aan toe zijn. De inkomsten van deze contracten ligt een flink stuk lager dan moderne flexibele contracten zonder afgekochte onbalansverzekering. Tegelijkertijd worden daarbij alle risico’s bij de producent neergelegd, bijvoorbeeld aangaande prijsfluctuaties op de markt, tegenvallende opbrengsten en mogelijke technische storingen. Wij zitten daartussenin.’

En meer concreet…
‘Onze ppa’s werken ook met een vast bedrag voor stroom; we garanderen een ondergrens; een vloer. Daar bovenop komen de inkomsten uit flexdiensten, portfoliovoordelen en handel op deelmarkten. Balanz hanteert hierbij een split, zodat de producent er vooral van kan profiteren. We willen dus delen, en dat doen we in alle transparantie. We noemen onszelf dan ook wel de Robin Hood van de energiemarkt: een partij die voordelen niet bij energiebedrijven laat hangen, maar teruggeeft aan de producenten.’

Dat is niet gebruikelijk?
‘Die verdiensten uit energiehandel en flexdiensten verdwijnen nu in de zakken van de traders, dat is gemeengoed. Daar zitten zonneparken niet op te wachten, maar het is wel de huidige trend in ppa’s. Dit maakt, samen met een SDE++ die onvoldoende subsidieert, dat heel veel projecten momenteel onder grote financiële druk staan. Het kan echter anders. Met een andere financiële structuur, onze aanpak, kunnen zonneparken een prima rendement draaien.’

Dat verhaal is gemakkelijk over te brengen?
‘Grote zakelijke partijen snappen dit doorgaans echt wel. Bij kleinere spelers, zoals energiecoöperaties die over minder kennis beschikken en een idealistische insteek hebben, is het lastiger. Ze vinden het ingewikkeld, en dat is het ook. Maar de interesse in wat wij doen is groot, en we hebben ook de financiële backing van een grote investeerder om er een succesverhaal van te maken.’

Wat Balanz doet is kapitaalintensief…
‘Met name vanwege de financiële garantie die we in onze ppa’s opnemen. Die moet goed afgedekt zijn. Is dat niet het geval, dan zal bijvoorbeeld een pensioenfonds dat vele tientallen miljoenen euro’s in pv-installaties heeft gestoken echt niet in zee gaan met een start-up als wij. Daarnaast is er uiteraard geld nodig om te mogen acteren op de energiemarkten, bijvoorbeeld die van TenneT en de EPEX SPOT.’

Wat is de ambitie?
‘Ik startte Balanz samen met Tevfik Prins, die eerder de brp-markt openbrak voor energieleveranciers en dat nu opnieuw doet voor zon- en windproducenten, en Richard Willems – IT-specialist en voorloper in AI driven development. We zijn nu met 7 mensen en willen snel groeien naar een team van 20 mensen. Wie zich bij ons wil aansluiten, is dus van harte uitgenodigd om zich te melden. Halverwege 2026 willen we een flink deel van de Nederlandse markt bedienen. Daarna volgt uitbreiding naar 2 andere Europese landen. Over 2 jaar hebben we minimaal 2 gigawattpiek aan zon in beheer; dat is het doel voor nu.’