‘Consumenten met zonnepanelen compenseren voor uitvallen omvormer niet logisch’

Een sympathiek idee, maar het is zeer de vraag of het bijdraagt aan de oplossing van het probleem. Michel Chatelin, energiespecialist en partner van advocatenkantoor Eversheds Sutherland, constateert bovendien dat ook zonnepaneeleigenaren hun verantwoordelijkheid moeten pakken. ‘Consumenten moeten hun zonnepanelen echt bij de netbeheerder registreren, anders is het voor hen ondoenlijk om spanningsproblemen te voorkomen.’

Geen resultaatsverplichting
De geschillencommissie Energie – die net als zo’n 75 andere geschillencommissies onder De Geschillencommissie valt – behandelde eind 2021 een geschil tussen een zonnepaneeleigenaar en een netbeheerder. Dat was een unicum. ‘Want in Nederland is er namelijk nog weinig jurisprudentie over de spanningsproblematiek van zonnepaneeleigenaren’, weet Chatelin. ‘Voor zover bij mij bekend, is er zelfs geen enkele uitspraak door een rechter gedaan over deze materie.’

De zonnepaneeleigenaar ontdekte in het voorjaar van 2021 dat vrijwel dagelijks de maximale netspanning van 253 volt wordt overschreden en zijn zonnepanelenomvormer zichzelf hierdoor uitschakelt. Als gevolg daarvan wekken de zonnepanelen minder energie op. De consument claimde dat de netbeheerder nalatig is geweest en om die reden aansprakelijk is. De consument verlangde dat de maximale netspanning niet wordt overschreden. Een van de belangrijkste conclusies van de commissie in het geschil is dat voor Nederlandse netbeheerders geen resultaatsverplichting bestaat om onder alle omstandigheden te garanderen dat transport van elektriciteit over het stroomnet moet kunnen plaatsvinden. Daarnaast mag een netbeheerder op grond van de Elektriciteitswet het transport van energie weigeren, wanneer er voor het gevraagde transport geen capaciteit beschikbaar is.

2 kanten
Chatelin benadrukt dat er 2 kanten aan het verhaal zitten. ‘Enerzijds moet de netbeheerder zorgen dat het stroomnet veilig functioneert op het voorgeschreven spanningsniveau. Maar los van dat de netbeheerder voor een stabiele spanning op het stroomnet moet zorgen, hebben de aangeslotenen – dus niet alleen bedrijven, maar ook consumenten – bepaalde verplichtingen. Zo zijn zonnepaneeleigenaren wettelijk verplicht om hun installatie te registreren via de website energieleveren.nl. Dat gebeurt helaas lang niet altijd.’

Zo concludeerde Stedin een paar jaar geleden op basis van een steekproef met satellietbeelden dat in woonwijken in Rotterdam en Delft 25 procent van de aangetroffen zonnepaneelinstallaties niet is geregistreerd bij de netbeheerder. Niet voor niks voerden de regionale netbeheerders afgelopen zomer een nieuwe onlinecampagne om consumenten die zonnepanelen installeren te wijzen op de verplichting deze te registreren via de website energieleveren.nl. Die informatie is voor hen namelijk cruciaal om het elektriciteitsnet stabiel te houden. Chatelin: ‘Als consumenten hun zonnepanelen niet registreren, zijn zij dus ook verantwoordelijk voor het ontstaan van spanningsproblemen. Bovendien kunnen ze ook bijdragen aan het verminderen van de problemen door als de zon schijnt hun wasmachine en droger aan te zetten of de elektrische auto op te laden.’

Juridisch verantwoordelijk
Volgens Chatelin is het aan het einde van de rit ook maar zeer de vraag wie juridisch verantwoordelijk is voor het oplossen van de problemen die zich voordoen. ‘De netbeheerder moet het stroomnet in stand houden en zorgen dat het voldoende veilig is. Als het net door omstandigheden instabiel wordt, is verzwaring of het aanpassen van een trafohuisje vaak de oplossing. Aan hoelang het mag duren voor die oplossing gerealiseerd is, zit wat mij betreft een grens. De Vlaamse keuze om daar een termijn van 90 dagen aan te verbinden waarna er een compensatieplicht komt, is absoluut geen gekke oplossing. Je geeft de netbeheerder dan de ruimte om het probleem te herstellen.’

Lees hieronder het volledige artikel in de september 2022-editie van Solar Magazine.