Waar het PBL in de RES-monitor van vorig jaar nog een realisatiegraad van 45 tot 65 procent hanteerde, is die nu verlaagd naar 25 tot 58 procent. De verlaging is het gevolg van netcongestie, en – vooral bij zonnepanelen op daken – van problemen rond noodzakelijke aanpassingen aan de dakconstructie, financiering en verzekerbaarheid.
Chronisch probleem
Sinds de eerste RES-monitor is de netcongestie op het stroomnet verder toegenomen en op vele plekken een chronisch probleem geworden. De inschatting van het PBL van de overall realisatiegraad van grootschalige zon-pv pijplijnprojecten op basis van onder andere gegevens van de netbeheerders is daardoor de afgelopen 3 jaar sterk gedaald. ‘Waar we voor de Monitor concept-RES een bandbreedte schatten van 60-75 procent, was dat vorig jaar 45-65 procent en in deze monitor 25-58 procent’, aldus de onderzoekers.
Sinds de vorige RES-monitor zijn maatregelen getroffen en in voorbereiding – zoals de nieuwe regels voor congestiemanagement – om meer elektriciteit te kunnen transporteren. Welke impact deze maatregelen en de verschillende initiatieven om de problemen op te lossen, kunnen hebben op het realiseren van de RES-plannen is volgens het PBL nu nog niet te zien.
Toenemende verschillen
Het PBL constateert daarbij dat niet alleen de realisatiegraad afneemt, maar ook dat de bandbreedte groter wordt als gevolg van de toenemende verschillen in realisatiegraad tussen de regionale netbeheerders. De bandbreedte die het PBL hanteert komt namelijk tot stand door de schattingen van de 3 grote regionale netbeheerders toe te passen per regio op de voorraad aan pv-projecten die zich in de pijplijn bevinden.
De schatting voor de onder-, midden- en bovenwaarde van de realisatiegraad voor zon-pv is 25, 41 en 58 procent.
Netbeheerder |
Realisatiegraad laag |
Realisatiegraad hoog |
Enexis |
5 procent |
57 procent |
Liander |
42 procent |
58 procent |
Stedin |
49 procent |
61 procent |
Stedin (eigen berekening)* |
39 procent |
57 procent |
* Stedin komt op basis van een eigen analyse uit op een historische realisatiegraad van ongeveer 50 procent voor alle zon-pv-projecten in het werkgebied van Stedin. Als Stedin met dit percentage rekent dan valt de bandbreedte voor de pijplijn ongeveer 10 procent lager uit. De bandbreedte voor de realisatiegraad voor alle zon-pv-projecten gemiddeld in heel Nederland zou dan iets lager uitpakken dan de bandbreedte die het PBL in zijn nieuwste RES-monitor hanteert: 23 tot 57 procent in plaats van 25 tot 58 procent.
Lokale problematiek
De analyse laat volgens het PBL duidelijk de lokale congestieproblematiek naar voren komen. ‘Zo heeft de TenneT-congestie enorme impact op de realisatiegraad in Enexis-gebied voor het laag scenario’, duiden de onderzoekers. ‘Ook laat de analyse goed de mogelijkheden van congestiemanagement zien. Door het toepassen van congestiemanagement kan er een aanzienlijk groter deel van de projecten met een subsidiebeschikking de komende jaren worden aangesloten.’
De september 2024-editie van Solar Magazine is verschenen. Het tijdschrift bevat artikelen over de toekomst van de Nederlandse pv-markt, negatieve stroomprijzen, de strijd tegen dwangarbeid en Solar Solutions Kortijk.