Afbouw salderingsregeling: PVV en SGP moeten voor meerderheid in Eerste Kamer zorgen

Om de afbouw van de salderingsregeling definitief in de wet te kunnen vastleggen, moeten zowel de Eerste als Tweede Kamer voor het wetsvoorstel van minister Jetten voor Klimaat en Energie stemmen.

Kamermeerderheid
In de Tweede Kamer is dat geen probleem. Daar heeft het kabinet Rutte IV immers een ruime Kamermeerderheid: 77 van de 150 zetels zijn in handen van regeringspartijen VVD, D66, CDA en ChristenUnie.

In de Eerste Kamer heeft de regering echter geen meerderheid. Daar hebben de 4 partijen slechts 32 van de 75 zetels in handen. Joris Thijssen (PvdA), wiens partij goed is voor 6 zetels in de Eerste Kamer, gaf expliciet aan dat zijn partij pas voor de afbouw van de salderingsregeling zal stemmen als er een goed alternatief is voor de stimulering van zonnepanelen bij sociale huurwoningen. ‘Vooral bij huurhuizen en bij de mensen in energiearmoede, kan salderen enorm helpen. Wat dat betreft is er voor de Partij van de Arbeid (PvdA) eerst een plan nodig voordat we de huidige regeling versoberen. De PvdA zal het niet accepteren dat we oude schoenen weg gaan gooien voordat we nieuwe schoenen hebben.’

Huiswerk
Henri Bontenbal (CDA), Silvio Erkens (VVD) en Pieter Grinwis (ChristenUnie) riepen de PvdA op om de invoering van het wetsvoorstel niet te frustreren, maar om het net als zij door het indienen van amendementen te verbeteren. Thijssen (PvdA) vindt dat echter niet zijn taak. ‘Dit hoort gewoon bij het huiswerk van dit kabinet. Ik vind dat dit kabinet moet leren om te komen met klimaatbeleid dat voldoende sociaal is, waarbij er voldoende oog is voor de mensen die het niet allemaal zelf kunnen rooien. Het moet in ogenschouw nemen dat we ervoor moeten zorgen dat de enorme doorgroei van zonne-energie op de daken van huurhuizen terechtkomt en daar beleid voor ontwikkelen.’

Ook Suzanne Kröger (GroenLinks) stelde dat haar partij – goed voor 8 zetels in de Eerste Kamer – niet onder de indruk is van de aanpak van minister Jetten en zijn wetsvoorstel in de Senaat vooralsnog niet zal steunen. ‘Er ligt nu een wetsvoorstel om salderen af te bouwen, maar er ontbreekt een concrete actie-agenda om te zorgen dat op alle sociale huurwoningen zonnepanelen komen, om te zorgen dat juist de mensen die nu te lijden hebben onder energiearmoede, zonnepanelen kunnen krijgen en om te zorgen dat energieopslag aantrekkelijk wordt voor mensen met zonnepanelen en energie delen gemakkelijker wordt en zo allerlei collectieve systemen worden aangejaagd, waardoor mensen minder afhankelijk zijn van de prijzen die energieleveranciers soms durven te vragen. We gaan nu een groene subsidie afbouwen op het moment dat de energie en de aandacht van deze minister gericht zouden moeten zijn op de concrete afbouw van fossiele subsidies en de opbouw van duurzame energie. De volgorde is wat ons betreft dus verkeerd.’

PVV
Bovendien was ook Renske Leijten (SP) stellig dat haar partij – goed voor 4 zetels in de Eerste Kamer – zich niet achter het wetsvoorstel zal scharen in Tweede Kamer noch de Eerste Kamer. Toch gloort er hoop voor de regering, omdat Alexander Kops van de PVV tijdens het debat op aandringen van Renske Leijten (SP) heeft aangegeven dat zijn partij geen voorstander is van subsidies en ‘allerlei financiële voordeeltjes zoals het salderen’ voor zonnepanelen.

Op Twitter plaatste Kops na afloop van het Kamerdebat het volgende bericht: ‘De PVV is voor het afbouwen van de salderingsregeling/subsidie voor NIEUWE gevallen. Maar voor wie nu al #zonnepanelen heeft, moet de regeling blijven. Als dat niet wordt geregeld, zal de PVV TEGEN de wet stemmen.’ Suzanne Kröger (GroenLinks) merkte fijntjes op dat Kops dit niet zo stellig tijdens het Kamerdebat had gezegd: ‘Goh, die voorwaarde hoorde ik je in debat niet stellen…’, aldus Kröger op Twitter.

Wilders steunt Kops
PVV-leider Geert Wilders zette de mededeling van Kops met een soortgelijk Twitterbericht kracht bij. ‘De PVV stemt dus tegen de wet van Jetten om de salderingsregeling voor kleinverbruikers af te bouwen. Voor nieuwe gevallen willen we de subsidie meteen afbouwen maar voor bestaande gevallen - mensen die hebben geïnvesteerd - moet die blijven bestaan!’

Maar zelfs met de stemmen van 5 PVV-senatoren heeft het kabinet nog geen meerderheid in de Eerste Kamer. Daarvoor zal dan nog minimaal 1 voorstem extra nodig zijn. Met de wetenschap dat de SGP de regering in het verleden meermaals uit de brand geholpen heeft – de partij heeft in de Eerste Kamer 2 zetels – zou er alsnog een meerderheid in de Senaat zijn voor het wetsvoorstel. Chris Stoffer (SGP) stelde tijdens het debat dat de beslissing van zijn partij om voor of tegen het wetsvoorstel te stemmen, echter af zal hangen van de antwoorden van minister Jetten op onder meer de vraag of de terugverdientijd voor kleinverbruikers haalbaar en duidelijk blijft.

Addertje onder het gras
Bovendien zit er nog een ander addertje onder het gras. Met de Provinciale Statenverkiezingen die in aantocht zijn, komt er dit jaar een nieuwe Eerste Kamer en worden de zetels opnieuw verdeeld. Juist om die reden is er minister Jetten veel aan gelegen om het wetsvoorstel nog vóór de verkiezingen door het parlement te loodsen.

Dat het debat over zijn wetsvoorstel dinsdagavond hopeloos uitliep en daardoor op een ander moment nog moet worden afgemaakt, zal tot ontevredenheid bij minister Jetten hebben geleid. Het vergroot immers de kans dat zijn wetsvoorstel niet voor de Provinciale Statenverkiezingen van woensdag 15 maart 2023 door zowel de Eerste als Tweede Kamer goedgekeurd zal zijn. Met de wetenschap dat 3 van de 4 regeringspartijen in de huidige peilingen op een flink zetelverlies staan – enkel de ChristenUnie zou haar huidige zetelaantal handhaven – kunnen de kaarten na de verkiezingen zomaar eens opnieuw geschud worden.