Nationaal Groeifonds-voorstel SolarNL: plan voor grootschalige productie zonnecellen en zonnepanelen in Nederland

Het is de naam van een omvattend nationaal pv-investeringsprogramma dat met een groot aantal partners werd ingediend bij het Nationaal Groeifonds. ‘Het legt de basis voor een nieuwe zonne-energie-industrie die fors kan bijdragen aan de ontwikkeling van de sector, energietransitie en Nederlandse economie’, aldus Polman.

Bring pv back home. Onder dat motto werken Europese bedrijven en kennisinstituten, bijvoorbeeld door de krachten te bundelen in de European Solar Manufacturing Council (ESMC) – al langer aan de wederopstanding van de pv-industrie op ons continent. Dat streven kreeg voet aan de grond bij de politieke burelen in Brussel, en kwam in het afgelopen jaar van oorlog in Oekraïne en toenemende geopolitieke spanningen in een stroomversnelling. De EU zet zwaar in op meer energieonafhankelijkheid door het concurrentievermogen in ‘net-zero-technologie’ te vergroten.  

Nieuwe kansen
De Europese Commissie presenteerde afgelopen januari het Green Deal Industrial Plan, waarmee essentiële voorwaarden moeten worden gecreëerd voor solar manufacturing in de EU, onder andere wat betreft regelgeving en financiële ondersteuning. Dat schept ook nieuwe economische kansen voor lidstaten die investeren in het versterken van hun pv-productieketen. Nederland beschikt daarbij reeds over een mooi vehikel: het Nationaal Groeifonds. Hiermee investeert het kabinet tussen 2021 en 2025 20 miljard euro in projecten die van belang zijn voor structurele duurzame, economische groei. In dat kader stelde een consortium van kennisinstituten onder de vlag van het nationale SolarLab-consortium, investeerders en fabrikanten van zonnecellen en zonnepanelen, onlangs een voorstel op voor een nationaal pv-programma: SolarNL.

Onhoudbaar en gevaarlijk
‘Dat begint natuurlijk met een goede analyse en strategische onderbouwing’, aldus Polman. ‘Daarbij spreken de cijfers voor zich. In Nederland hebben we tot nu toe ongeveer 18 gigawattpiek aan zonnepanelen geïnstalleerd. In 2050 moet ons energiesysteem CO2-neutraal zijn. Om dat waar te maken, hebben we tegen die tijd tussen de 100 en 250 gigawattpiek zon-pv nodig. Die transitie is een hele klus, dat is een gegeven. Er is een enorme versnelling nodig. Die hebben we nu – en dat geldt voor heel Europa – feitelijk niet in eigen hand. We halen momenteel 97 procent van onze zonne-energieproducten uit China. Die volledige afhankelijkheid van een ander land is onhoudbaar en gevaarlijk.’

Vele gigawattfabrieken
In 2022 werd het REPowerEU gelanceerd als onderdeel van een nieuwe Europese zonne-energiestrategie. In dit plan werd het doel van 600 gigawatt aan omvormervermogen (red. equivalent aan 750 gigawattpiek zonnepanelen) in 2030 vastgelegd. Daarvoor is een gemiddeld jaarlijks installatietempo van 60 gigawattpiek noodzakelijk. Dat betekent dat zonne-energie een booming business blijft. Het schetst ook de gigantische opgave voor Europa wil het de productie in eigen hand nemen. Er zullen vele gigawattfabrieken moeten worden gebouwd. Daarvoor liggen al diverse plannen op tafel, onder andere in Nederland. Volgens Bruno Ehrler, die de Hybrid Solar Cells-groep bij AMOLF leidt, kunnen die echter niet worden gerealiseerd door dat over te laten aan de markt, onder andere vanwege een oneerlijk speelveld. In China, India en de Verenigde Staten is sprake van zware staatssteun voor pv-fabrikanten, dat trekt grote private investeerders aan.

Enorme ambities
Ehler: ‘Het is nu of nooit voor een Europese zonne-energie-industrie. Het is dus goed dat Europa actie onderneemt en de concurrentie aangaat. En ook het Nationaal Groeifonds biedt wat dat betreft een fantastische kans. We zijn dan een klein land, maar heel sterk in zonne-energie. Onze kennisbasis is van wereldniveau. De kennisinstituten die actief zijn in het SolarLab-consortium hebben diverse wereldrecords voor zonnecellen behaald en in de laatste 5 jaar rond de 100 miljoen euro geïnvesteerd in zonnecelonderzoek en infrastructuur. Bovendien zijn er diverse kleinere Nederlandse fabrikanten van state-of-the-art zonnepanelen. Zij hebben enorme ambities. Opschaling op eigen kracht is echter zeer uitdagend, zo niet onmogelijk. En als je klein blijft, word je nooit concurrerend.’

Lees het volledige artikel hieronder in de maart 2023-editie van Solar Magazine.