Critical Raw Materials Act: EU presenteert plan om kritieke grondstoffen veilig te stellen

Europa is bij kritieke grondstoffen zoals lithium, kobalt, koper en silicium sterk afhankelijk van import en vaak van leveranciers in landen die vrijwel een monopolie hebben. De Europese Commissie wil met de Critical Raw Materials Act de risico’s van de strategische afhankelijkheden beperken.

Raffinage, verwerking en recycling
‘Deze wetgeving zal ons dichter bij onze klimaatambities brengen, en zal de raffinage, verwerking en recycling van grondstoffen in Europa verbeteren’, stelt Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie. ‘Grondstoffen zijn van vitaal belang voor de productie van cruciale technologieën voor onze dubbele transitie – zoals de opwekking van wind- en zonne-energie, de opslag van waterstof of batterijen. Bovendien versterken we wereldwijd onze samenwerking met betrouwbare handelspartners om de huidige afhankelijkheid van de EU van slechts één of enkele landen te verminderen. Het is in ons wederzijds belang om de productie op duurzame wijze op te voeren en tegelijkertijd te zorgen voor een zo groot mogelijke diversificatie van de toeleveringsketens voor onze Europese bedrijven.’

Green Deal
Samen met de hervorming van de elektriciteitsmarkt en de Net Zero Industry Act scheppen de voorgestelde maatregelen voor kritieke grondstoffen volgens de Europese Commissie een gunstig regelgevingsklimaat voor de Europese industrie, zoals aangekondigd in het Green Deal Industrial Plan.

Het door de Europese Commissie gepresenteerde initiatief bestaat uit een verordening (‘Regulation’) en een mededeling (‘Communication’). De verordening stelt een regelgevingskader vast om de ontwikkeling van Europese productiecapaciteit te ondersteunen en de duurzaamheid en circulariteit van de toeleveringsketens van kritieke grondstoffen in de EU te versterken. In de mededeling worden maatregelen voorgesteld om de diversificatie van toeleveringsketens te bevorderen via nieuwe internationale partnerschappen.

Lijst kritieke grondstoffen
Naast een bijgewerkte lijst van kritieke grondstoffen bevat de Critical Raw Materials Act een lijst van strategische grondstoffen die cruciaal zijn voor technologieën die belangrijk zijn voor de groene ambities van Europa en voor defensie- en ruimtevaarttoepassingen waarvoor in de toekomst potentiële toeleveringsrisico’s bestaan.

Met de verordening worden zowel de lijsten van kritieke als strategische grondstoffen in EU-wetgeving opgenomen. In de verordening worden duidelijke normen vastgesteld voor de productiecapaciteit binnen de EU. In 2030 moet de toeleveringsketen voor kritieke grondstoffen minimaal het volgende leveren: 10 procent van het jaarlijkse EU-verbruik voor raffinage, 40 procent van het jaarlijkse EU-verbruik voor verwerking en 15 procent van het jaarlijkse EU-verbruik voor recycling. Bovendien mag niet meer dan 65 procent van het jaarlijkse verbruik van elke strategische grondstof in de EU in elk stadium van verwerking afkomstig zijn uit één land. De EU-lidstaten zullen daartoe ook nationale programma’s moeten ontwikkelen voor het verkennen van geologische hulpbronnen.

Recycling
De EU-lidstaten moeten nationale maatregelen vaststellen en uitvoeren om de inzameling van afval dat kritieke grondstoffen bevat te verbeteren en ervoor te zorgen dat dit wordt gerecycled tot secundaire kritieke grondstoffen. De EU-landen en particuliere exploitanten zullen het potentieel moeten onderzoeken van de terugwinning van kritieke grondstoffen uit winningsafval bij de huidige mijnbouwactiviteiten, maar ook op locaties waar in het verleden mijnbouwafval is opgeslagen.

Vervolgstappen
De voorgestelde Critical Raw Materials Act zal eerst door het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie worden besproken en goedgekeurd moeten worden voordat deze kan worden aangenomen en in werking kan treden.

‘We zullen onze eigen capaciteiten opschalen en versnellen en sterkere mondiale betrekkingen opbouwen op basis van vertrouwen, openheid en wederzijds voordeel’, aldus Eurocommissaris voor Handel Valdis Dombrovskis. ‘De onlangs gesloten handelsovereenkomsten met Chili en toekomstige overeenkomsten met partners zoals Australië of Indonesië zullen duurzame en veerkrachtige toeleveringsketens ondersteunen. Wij zullen een wereldwijde club voor kritieke grondstoffen – de Critical Raw Materials Club – oprichten met betrouwbare partners die hun eigen kritieke-grondstoffensector willen ontwikkelen. Nauwere en meer gevarieerde handelsbetrekkingen zijn de manier om onze afhankelijkheid en de daaruit voortvloeiende kwetsbaarheden te verminderen.’