Koppeling afbouw salderingsregeling aan subsidie zonnepanelen huurwoningen: ‘Rechtsstaat onwaardig’

Klimaatminister Jetten wil 100 miljoen euro uittrekken voor het subsidiëren van zonnepanelen op huurwoningen. Zijn voorwaarde: de salderingsregeling voor zonnestroom moet afgebouwd. Roland van der Klauw van stichting Wocozon die woningcorporaties helpt bij de uitrol van zonnepanelen is niet blij…

Waarom ben je niet blij met deze extra klimaatmaatregel van minister Jetten?
‘Als in een wat wij een onderontwikkeld land noemen, een minister bepaalde groeperingen tientallen miljoenen toeschuift onder de voorwaarde dat ze zijn beleid goedkeuren, dan vinden we dat een aantasting van de rechtsstaat. Dat is exact wat er nu in Nederland op dit dossier gebeurt.’

Die subsidie is toch mooi meegenomen?
‘Het is een afkoopsom voor ondeugdelijk beleid. Maatschappelijke organisaties zoals de Consumentenbond, VNG, Aedes, Woonbond en Vereniging Eigen Huis zijn tegen het wetsvoorstel dat de afbouw van het salderen regelt. Het ontmoedigt de uitrol van zonnepanelen op sociale huurwoningen waardoor de mensen met de kleinste portemonnee niet kunnen deelnemen aan de energietransitie en daar dus ook niet de financiële vruchten van plukken. Daarnaast valt de bescherming van burgers tegen de energiereuzen weg.’

Hoezo?
‘Ik ben niet tegen de afbouw van saldering. Maar het moet wel op de juiste manier gebeuren, in samenhang met een integraal transparant, integer en maatschappelijk verantwoord wetgevingsproces. Met de afbouw van de salderingsregeling zoals die nu voorligt aan de Eerste Kamer wordt een voorschot genomen op één aspect. Daarbij zijn grote energieleveranciers spekkoper. De vergoeding voor alle teruggeleverde zonnestroom – naast het percentage dat wel mag worden gesaldeerd of direct wordt gebruikt – gebeurt op basis van een prijs voor stroom die een energieleverancier zelf mag bepalen. En dit deel waarvoor de terugleververgoeding geldt, wordt in dit voorliggende wetsvoorstel snel groter.’

Jetten zegt: door lagere investeringskosten kunnen verhuurders met een lagere vergoeding voor zonnepanelen toe van de huurder. Instemming voor het plaatsen van zonnepanelen kan zo gemakkelijker worden verkregen.
‘Het tegengestelde is waar. Als er geen sprake meer is van een redelijke terugleververgoeding, is er gedurende de terugverdientijd voor de woningcorporatie – zeg een jaar of 15 à 20 – weinig tot geen financieel voordeel voor de huurder. Die zal dus doorgaans niet akkoord gaan. De woningcorporatie kan daar niets aan veranderen – bijvoorbeeld door de servicekosten of huur te verminderen – gezien de serieuze investeringen die moeten worden gedaan. Dit voorstel betekent de dood van de uitrol van zonnepanelen op sociale huurwoningen.’

En die 100 miljoen euro dan?
‘Stel je legt 1.000 euro per zonne-energiesysteem bij, dan is dat genoeg voor 100.000 woningen. Dat is zeer weinig vergeleken met het aantal dat nog van pv moet worden voorzien; tot 2030 nog zeker een 1 miljoen huurwoningen. Op zo’n 400.000 sociale huurwoningen liggen al zonnepanelen; die huishoudens hebben niets aan deze subsidie. En los daarvan: het proces waarmee het huidige wetsvoorstel voor de afbouw van de saldering tot stand is gekomen, heeft een nare bijsmaak. Waarom moet dat nu al als losse maatregel worden doorgevoerd?’

Je doelt op?
‘De ACM moet de burger beschermen tegen de macht van grote energiebedrijven. Voorafgaande aan de parlementaire behandeling nam die echter stelling in de salderingsdiscussie. Er werd een pamflet met desinformatie de wereld in gebracht die de aanname van een salderingswet ondersteunt die vergaande macht geeft aan energieleveranciers om zelf een prijs te bepalen voor teruggeleverde zonnestroom door huishoudens. Kamerlid Henri Bontenbal, woordvoerder op dit dossier voor het CDA, gebruikte dat om de wet erdoor te drukken. Daarbij werd ook het argument aangehaald dat afbouw in het vorige regeerakkoord stond, terwijl nu juist stimulering van zon op dak vooropstaat.’

Wat is er gebeurd, denk je?
‘Jetten is een integere en slimme minister. De lobby van de energiemultinationals is echter machtig. Ik weet niet exact hoe de hazen hebben gelopen. Ik laat het over aan de wijsheid van de leden van de Eerste Kamer om te oordelen. Die moeten een besluit nemen over de afbouw van de saldering. Ze hebben Jetten een aantal kritische vragen gesteld die hij uiterlijk 7 april had moeten beantwoorden. Dat is nog niet gebeurd; blijkbaar is het nogal complex. De BoerBurgerBeweging (BBB), SP, PvdA, Pieter Omtzigt en GroenLinks snappen het echter wel en zijn tegen. In de huidige politieke verhoudingen komt de afbouw van saldering er waarschijnlijk niet door. Met de aanstaande machtswisseling – 64 procent is dan tegen – vrijwel zeker niet.’

Wat moet er dan gebeuren?
‘Met de voortgang van de energietransitie is een betere balancering van vraag en aanbod van duurzaam opgewekte energie nodig, dat is duidelijk. Daarbij is het zaak dat de rechten van alle belanghebbenden worden geborgd, en dus dat het monopolie van energieleveranciers wordt doorbroken. De nieuwe Energiewet moet daarop worden ingericht. Gezamenlijke opwek, opslag en gebruik van hernieuwbare stroom en warmte faciliteren is daarbij essentieel; de corporatiesector moet de mogelijkheid krijgen om dat op buurtniveau voor zijn huurders te organiseren. Zo kunnen we zorgen voor een verlaging van de energierekening van de mensen die dat het meest nodig hebben en hen daarbij langjarige zekerheid bieden met behulp van zon op hun dak.’

Bekijk hier in Solar Magazine Productzoeker welke thuisbatterijen er te koop zijn in de Benelux.