Het Dilemma | Bepaalt uitslag verkiezingen toekomst van zonne-energiesector?

Het Dilemma | Bepaalt uitslag verkiezingen toekomst van zonne-energiesector?

Bepaalt de verkiezingsuitslag de toekomst van de zonne-energiesector? Solar Magazine bespreekt dit dilemma met Wijnand van Hooff (algemeen directeur Holland Solar). ‘Over links of rechts, het maakt nogal wat uit.'

De toekomst is spannend.
‘Gelukkig is er geen discussie meer over de rol van zon en wind in de energietransitie. Recente publicaties van het Nationaal Plan Energiesysteem (NPE) en de Klimaat- en Energieverkenning (KEV) van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) zijn daar duidelijk over. De vraag naar stroom gaat dit decennium gigantisch groeien en al die stroom moet groen zijn. In feite zijn er maar 2 bronnen om dergelijke hoeveelheden groene stroom op te wekken: de wind en de zon. Er moeten dus nog heel veel zonnepanelen bij.’

Dat staat in schril contrast met het inperken van zon op agrarische gronden, waar het demissionaire kabinet nu op inzet.
‘Dat is inderdaad totaal niet behulpzaam bij het realiseren van de energietransitie, om het maar eens eufemistisch te zeggen. Als demissionair minister Huge de Jonge vanaf een kerktoren alleen maar lege daken ziet dan klopt dat. Zon op dak heeft nog een enorm potentieel in Nederland. Maar als we onze klimaatdoelen willen halen dan is het niet genoeg om ons alleen daarop te focussen. Zon op land en water zullen we ook keihard nodig hebben.’

Dat wordt niet gezien in Den Haag?
‘85 procent van alle zonnepanelen in ons land ligt momenteel op daken. Slechts 0,12 procent van de Nederlandse agrarische grond wordt gebruikt voor zonneparken. Stel dat je die hoeveelheid keer 5 doet, dan gebruik je nog steeds maar 0,6 procent van het Nederlandse landbouwareaal. Daarmee kun je dan echter wel 12,5 procent van het elektriciteitsverbruik in ons land afdekken. Met een verwaarloosbaar gedeelte van onze landbouwgrond kunnen we dus een enorme impact maken op de energietransitie. Het is absurd om wetgeving te maken om dat minimale stukje Nederland te vrijwaren van zonnepanelen. Dit zet een rem op de energietransitie terwijl we juist moeten versnellen om aan de stijgende vraag naar duurzame stroom te kunnen voldoen. Daarvoor heb je heel veel extra zonnepanelen nodig.’

Ook op woningen…
‘Absoluut. Het is pijnlijk om te zien dat er nu in dit marktsegment sprake is van een dip. Zonnepanelen zijn goedkoper dan ooit, en de elektriciteitsprijs is 2 keer zo hoog als 2 jaar geleden. Het is dus financieel heel gunstig om in zonnepanelen te investeren. Dat moeten we blijkbaar nog veel beter uitleggen aan iedereen die nu nog geen zonnepanelen heeft. En ja, ook als de salderingsregeling ooit stapsgewijs wordt afgebouwd, blijft het aantrekkelijk om in zonnepanelen te investeren.’

De vorige regering was niet goed voor de zonne-energiesector?
‘Dat zou ik niet willen zeggen. Integendeel, ik vind dat het beleid van het kabinet de energietransitie een enorme duw in de goede richting heeft gegeven. Het is wel jammer dat die op het laatste moment het zon-op-land-segment nog onnodig moeilijk heeft gemaakt en dat er nog steeds geen duidelijkheid is over de salderingsregeling. Dat zijn missers die hopelijk door een volgend kabinet snel goedgemaakt zullen worden.’

Bepaalt de uitslag van de aanstaande Tweede Kamerverkiezingen de toekomst van de zonne-energiesector?
‘Over links of rechts gaat waarschijnlijk een groot verschil maken voor de energietransitie in het algemeen en voor onze sector in het bijzonder. Kijk bijvoorbeeld naar het netcongestieprobleem. Een rechtse regering zal dit probleem oplossen door minder snel te elektrificeren. Verschillende partijen aan de rechterkant geven nu al aan dat de klimaatdoelen voor 2030 niet heilig zijn. Zo wordt het probleem vooruitgeschoven en zullen we uiteindelijk moeten concluderen dat we de gestelde klimaatdoelen in 2050 onmogelijk kunnen halen. Een linkse regering zal de energietransitie blijven versnellen en werken aan een nieuw energiesysteem gebaseerd op heel veel meer – duurzame – elektriciteit in de mix, en dus een veel zwaarder elektriciteitsnet dan we op dit moment in Nederland hebben liggen. En salderen lijkt een gepasseerd station. Maar als de linkse partijen na de verkiezingen groot worden, zal de Eerste Kamer het wetsvoorstel waarschijnlijk goedkeuren onder de voorwaarde dat er een nieuwe regeling komt zodat Nederlanders met een kleine beurs ook kunnen investeren in zonnepanelen. Worden de rechtse partijen groot, dan is de kans groot dat het wetsvoorstel voorlopig niet in stemming wordt gebracht en uiteindelijk wellicht zelfs wordt teruggetrokken. Dan blijft er nog langer onzekerheid bestaan over de toekomst van de salderingsregeling, en onzekerheid is slecht voor de zonne-energiesector.’

Jij maakt je zorgen over de uitslag?
‘Onze sector is bijvoorbeeld echt in de aap gelogeerd als het Klimaatfonds verdwijnt. Met dit fonds wordt zo’n 35 miljard euro beschikbaar gesteld voor burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties om een bijdrage te leveren aan broeikasgasreductie. Een groot deel van dit geld gaat naar het stimuleren van elektrificatie van bedrijven en huishoudens. Meer elektrificatie betekent meer vraag naar groene stroom, en dat is essentieel voor onze sector om verder door te kunnen groeien. Komt dat Klimaatfonds er niet, dan zal dat een enorme klap voor onze sector betekenen. Bij veel rechtse partijen is dat dossier niet in veilige handen.’

De beperking zonneparken op agrarische grond is wel een gepasseerd station.
‘Ook dat ligt genuanceerder. Komen de rechtse partijen aan de macht dan kan die “nee, tenzij…” van minister Jetten wel eens een nog hardere nee worden. Dat zou een grote negatieve impact hebben op de energietransitie en desastreus voor dat gedeelte van onze sector. Komt er een linkse regering dan ligt het voor de hand dat er geconcludeerd zal worden dat we ook zonneparken nodig hebben voor de energietransitie, waarna er wellicht toch meer ruimte komt voor uitzonderingen. Holland Solar geeft geen stemadvies, maar de uitslag van de verkiezingen kan dus een grote impact hebben op de ontwikkeling van onze sector.’