Nieuwe studie: thuisbatterijen kunnen problemen stroomnet verminderen én verergeren

Kansen

Toelichting

Opwek op dak met thuis- en buurtbatterijen verhogen

Overschotten zon op dak kunnen met thuis- en buurtbatterijen worden opgeslagen voor later gebruik. Hiermee kan het aandeel duurzame elektriciteit in de elektriciteitsmix worden verhoogd, wat – in theorie – bijdraagt aan een fossielvrij systeem.

Nieuwbouw ontwikkelingen mogelijk maken met batterij achter-de-meter

Het is mogelijk om klein- of grootverbruikersaansluitingen toch te realiseren door achter-de-meter een batterij te koppelen om de piekvraag op te vangen.

Flexibiliteit toevoegen ten behoeve van semi-autonome energiesystemen

Buurt- en thuisbatterijen kunnen energieflexibiliteit toevoegen aan de gebouwde omgeving. De extra flexibiliteit kan een bijdrage leveren aan het realiseren van een semi-autonoom energiesysteem.

Extra flexibiliteit voor leveringszekerheid

Buurt- en thuisbatterijen kunnen een bijdrage leveren aan de leveringszekerheid door flexibiliteit in te zetten in landelijke energie- en onbalansmarkten. Bij een tekort aan flexibiliteit op landelijke schaal is er extra waarde voor thuis- en buurtbatterijen.

Leveringszekerheid voor specifieke woningen

Er is mogelijk extra potentieel voor thuis- en buurtbatterijen voor woningen met essentiële apparatuur: bijvoorbeeld medische toestellen of ICT-voorzieningen.

Thema

Knelpunten

Randvoorwaarden

- Er is ruimte vereist voor buurtbatterijen en vergunningverlening is een belangrijke randvoorwaarde.
- Ontwerp van thuis- en buurtbatterijen voor recycling en circulariteit en opzetten van recyclingcapaciteit is nodig voor opschaling van de systemen.
- Wet- en regelgeving rond cybersecurity en brandveiligheid is nog onvoldoende ontwikkeld en geïmplementeerd.

Elektriciteitsnet

- Er is inzicht nodig in wanneer en hoeveel thuis- en buurtbatterijen een oplossing voor netcongestie bieden en in welke netvlakken.
- Er zijn nu nog geen financiële drijfveren of contractuele afspraken om thuis- en kleinere buurtbatterijen netneutraal, of netpositief, in te passen.

Businesscase elektriciteitsmarkten

- De salderingsregeling is een belemmering voor het voordelig maken van de opslag van zonne-energie.
- Het capaciteitstarief drukt zwaar in de businesscase van een buurtbatterij, wat mogelijk ongewenst is als deze wordt ingezet om netcongestie te helpen voorkomen.
- Energie delen is relevant voor thuisbatterijen maar specifiek voor buurtbatterijen.

Beleidsaanbeveling

Toelichting

Prikkels

Ontwikkel prikkels om thuis- en buurtbatterijen congestieneutraal aan te sluiten: momenteel ontbreken de juiste beleidskaders om reductie van piekbelasting te stimuleren. De netbeheerders zijn de partij om hiervoor prikkels te ontwikkelen.

Salderingsregeling

Het afschaffen van de salderingsregeling zorgt voor een prikkel om eigen zonne-energie direct te gebruiken of op te slaan en voor een betere verdeling van de energierekening over huishoudens. De dubbele energiebelasting is een knelpunt als de salderingsregeling wordt afgeschaft en maakt energiehandel minder aantrekkelijk. Deze dubbele energiebelasting afschaffen is wenselijk, maar ook complex.

Subsidie

Stel geen subsidie in op thuis- en buurtbatterijen voor CO2-reductie en voor het tegengaan van netcongestie: CO2-reductie in de elektriciteitssector wordt gezien als meest waarschijnlijke argument voor subsidie. Om hiervoor tot een positieve businesscase te komen, is een aanschafsubsidie nodig ter hoogte van 40 tot 80 procent van het aankoopbedrag van de batterijen.

Ruimtelijke inpassing en brandveiligheid

Ontwikkel en implementeer kaders voor ruimtelijke inpassing en brandveiligheid: er is nog onvoldoende regulering en standaardisering op dit onderwerp. Voor thuisbatterijen gaat dit om onder andere plaatsing in het huis en brandpreventie, voor buurtbatterijen vooral om wettelijke kaders voor veilige ruimtelijke inpassing.

Energy Storage NL: ‘Faciliterend beleid noodzakelijk’

Energy Storage NL pleit er in reactie op het onderzoeksrapport van CE Delft en Witteveen+Bos voor om thuis- en buurtbatterijen netneutraal én netondersteunend aan te sluiten.

De brancheorganisatie stelt dat door de toevoeging van decentrale batterijen, maar ook door de inzet van laadpalen en (hybride) warmtepompen diverse energiestromen samenkomen op lokaal niveau, wat in sommige situaties ongewenst kan zijn. ‘Wat het onderzoek juist laat zien, is dat thuis- en buurtbatterijen ten opzichte van andere technologieën op het laagspanningsnet ook congestie voor een deel kunnen oplossen’, aldus Energy Storage NL.

Vandaar dat de brancheorganisatie oproept om vanuit een positieve insteek beleid te voeren zodat thuis- en buurtbatterijen ondersteunend kunnen zijn aan het stroomnet. Energy Storage NL stelt daarbij het standpunt te delen dat netcongestieneutraal aansluiten van batterijen het uitgangspunt moet zijn, maar overmatig beperken van batterijinzet is volgens haar onverstandig, aangezien er maar een beperkt aantal technologieën beschikbaar zijn die actief netcongestie verminderen en tevens omdat batterijen op de lange termijn een grote rol kunnen spelen in het waarborgen van de leveringszekerheid.