Liveblog Energiewet | Tweede Kamer wil terugleverkosten zonnepanelen halt toe roepen

De redactie van Solar Magazine doet in dit liveblog verslag van het debat. Na afloop van het debat wordt, naar alle waarschijnlijkheid, gestemd over de wet inclusief de ingediende amendementen.

Noot: door deze pagina in uw browser te verversen (F5 op desktop of ‘opnieuw laden’ op mobiel) vernieuwt u de inhoud van deze liveblog.

---

21.30 uur
Minister Jetten heeft het laatste woord

Met demissionair minister Jetten aan het woord, nadert het einde van het debat over de Energiewet. Jetten geeft zijn mening over de verschillende moties. Het leeuwendeel van de ingediende moties krijgt het label ‘oordeel Kamer’ wat betekent dat de minister geen moeite heeft met de motie.

Jetten geeft onder meer groen licht voor de motie van de VVD die het verbieden van de terugleverboetes regelt na het schrappen van de salderingsregeling. Ook de motie van D66-partijgenoot Ilana Rooderkerk om een geleidelijk afbouwpad voor het salderen te onderzoeken, kan op groen licht van Jetten rekenen. Hetzelfde geldt voor de motie van Henri Bontenbal (CDA).

De motie van Suzanne Kröger ontraadt Jetten, omdat hij de suggestie doet eerst met de ACM in gesprek te gaan over het uitgevoerde onderzoek naar de terugleverkosten voor zonnepaneelbezitters. Hetzelfde lot is er voor de motie van Sandra Beckerman (SP) en daarmee is het debat ten einde.

---

21.15 uur
Ook moties GroenLinks-PvdA en SP over terugleverkosten

Ook Suzanne Kröger (GroenLinks-PvdA) en Sandra Beckerman (SP) dienen een motie in over de terugleverkosten voor zonnepanelen die energiebedrijven hanteren.

De tekst van Krögers motie luidt: ‘overwegende dat de ACM een analyse heeft gedaan van de teruglevertarieven en -heffingen voor zonne-energie bij consumenten; verzoekt de regering een gedetailleerde analyse uit te voeren van de prijsvorming, zowel voor consumenten als op de groothandelsmarkt voor zonne-energie, waarbij ook maatschappelijke baten en de mogelijkheden voor energieleveranciers om balanskosten te voorkomen, worden meegenomen, en gaat over tot de orde van de dag.’

De tekst van Beckermans motie luidt: ‘overwegende dat onderzoek van de Woonbond concludeert dat er nu al huurders met zonnepanelen zijn die soms duurder uit zijn dan huurders zonder zonnepanelen; van mening dat maatregelen die huurders straffen voor gebruik van zonnepanelen het draagvlak voor een klimaattransitie ondermijnen en niet in lijn zijn met klimaatrechtvaardigheid; van mening dat de regering zonnepanelen voor huurders aantrekkelijk moet maken en houden; verzoekt de regering samen met de Woonbond en Aedes onderzoek te doen naar hoe huurders met bestaande zonnepanelen beschermd kunnen worden tegen hogere prijzen dan ze zouden hebben zonder zonnepanelen; verzoekt de regering samen met de Woonbond en Aedes onderzoek te doen naar hoe het aanleggen van nieuwe zonnepanelen voor huurders zo aantrekkelijk mogelijk kan worden, en gaat over tot de orde van de dag.’

---

21.10 uur
CDA vraagt nieuw kabinet wetsvoorstel stoppen salderen dit jaar te behandelen

Henri Bontenbal (CDA) dient een motie in waarmee hij het nieuwe kabinet vraagt om het wetsvoorstel dat het per 1 januari 2027 schrappen van de salderingsregeling moet regelen, komend najaar tegelijk met het Belastingplan 2025 naar de Tweede Kamer te sturen.

De tekst van de motie luidt als volgt: ‘constaterende dat er opnieuw onduidelijkheid is voor consumenten over de terugverdientijd van zonnepanelen; overwegende dat het in het belang van consumenten en installateurs van zonnepanelen is om snel duidelijkheid te verkrijgen over de toekomst van de salderingsregeling; verzoekt de regering om bij het Belastingplan 2025 het wetsvoorstel voor aanpassing van de salderingsregeling naar de Kamer te sturen, en gaat over tot de orde van de dag.’

---

21.05 uur
Motie D66 vraagt om afbouwpad voor salderingsregeling

Ilana Rooderkerk dient een motie in waarin zij het nieuwe kabinet vraagt om de salderingsregeling niet in één keer af te schaffen, maar een afbouwpad te hanteren.

De tekst van de motie luidt als volgt: ‘constaterende dat de nieuwe coalitie de salderingsregeling per 2027 in één keer volledig wil afschaffen; constaterende dat de Eerste Kamer recent een wetsvoorstel om de salderingsregeling zorgvuldig en geleidelijk af te bouwen heeft verworpen; overwegende dat het afbouwen van de salderingsregeling verstandig is, maar het onverwachts in één klap afschaffen grote negatieve gevolgen heeft voor huishoudens en leveranciers en niet past bij een betrouwbare overheid en goed bestuur; verzoekt de regering om bij het aantreden van een nieuw kabinet een meerjarig, zorgvuldig afbouwpad van de salderingsregeling uit te werken, daarbij oog te hebben voor een acceptabele terugverdientijd, en dit plan zo spoedig mogelijk uit te voeren, en gaat over tot de orde van de dag.’

---

20.55 uur
Motie VVD over verbod op terugleverkosten na afschaffen salderingsregeling

Na een eerste motie over een onderzoek van tijdelijke verhandeling van transportcapaciteit – dus transportcapaciteit die nu beschikbaar is, maar niet gebruikt wordt – dient Silvio Erkens (VVD) zijn beloofde motie in over een verbod op terugleverkosten.

Het VVD-Kamerlid kondigde eerder vandaag een motie aan met het verzoek de terugleverkosten te verbieden na het afschaffen van de salderingsregeling voor zonnepanelen. De tekst van de motie luidt als volgt:

‘overwegende dat het nieuwe kabinet voornemens is om de salderingsregeling per 2027 af te bouwen; overwegende dat het na het afbouwen van de salderingsregeling niet wenselijk is om terugleverkosten voor zonnepanelen in rekening te brengen; verzoekt de regering om zodra de salderingsregeling is afgebouwd ervoor te zorgen dat er dan ook per direct wordt gestopt met het in rekening brengen van de terugleverkosten en andere heffingen voor zonnepanelen, en gaat over tot de orde van de dag.’

De motie is door Erkens gezamenlijk ingediend met Wytske Postma (NSC), Pieter Grinwis (ChristenUnie), André Flach (SGP), Henri Bontenbal (CDA), Alexander Kops (PVV) en Henk Vermeer (BBB).

---

20.45 uur

Tweede Kamerleden starten met indienen moties

De Tweede Kamerleden zijn nadat ze eerder amendementen hebben ingediend in de zogenaamde tweede termijn van het debat toe aan het indienen van hun moties. Een motie wordt vaak gebruikt om een conclusie van een debat of een actiepunt voor een minister of staatssecretaris vast te leggen. Een amendement is veel ingrijpender, omdat een amendement een wetsvoorstel daadwerkelijk wijzigt.

Silvio Erkens (VVD) bijt het spits af.

---

20.35 uur
Minister ontraadt amendement SP dat terugleverkosten verbiedt

Demissionair minister Jetten ontraadt het amendement van de SP dat energieleveranciers verbiedt om aan zonnepaneelbezitters terugleverkosten in rekening te brengen. ‘De ACM heeft recentelijk geconcludeerd dat leveranciers bepaalde kosten maken als hun klanten beschikken over zonnepanelen en elektriciteit terugleveren aan de leverancier. Dat gaat niet alleen om hogere inkoopkosten en onbalanskosten, maar ook om kosten door de salderingsregeling. Leveranciers zijn op grond van de elektriciteitsrichtlijn vrij om in hun prijsvorming zelf de keuze te maken of ze deze kosten afzonderlijk willen doorberekenen aan klanten met zonnepanelen of niet. De ACM heeft aangegeven dat een deel van de kosten die nu in rekening worden gebracht redelijk zijn, maar dat deze wel transparant moeten zijn en dat de ACM daar scherp op zal toezien. In het licht van de discussie die de Tweede Kamer heeft gehad, begrijp ik wel waarop mevrouw Beckerman dit amendement heeft ingediend, maar ik denk ook dat zij begrijpt dat ik dit amendement ontraadt.’

---

20.30 uur
Laatste vragen beantwoord en amendementen geapprecieerd

Demissionair minister Jetten is bezig met de beantwoording van de laatste vragen die tijdens het debat zijn gesteld door de Tweede Kamerleden. Ook geeft hij zijn appreciatie over alle resterende amendementen die zijn ingediend. Daarna is het woord weer aan de Tweede Kamerleden die vermoedelijk een reeks moties zullen indienen.

Onder meer het amendement van Silvio Erkens (VVD) over een vast modelcontract voor de invoeding van elektriciteit (red. met zonnepanelen) en over transparantie en redelijke prijzen voor invoeding krijgt groen licht van Jetten. Hetzelfde geldt voor het amendement van Henri Bontenbal (CDA) en Erkens om de grens van zelfaanleg op te rekken naar 2,3 megavoltampère.

---

20.05 uur
Amendement energiedelen krijgt groen licht Jetten

Demissionair minister Jetten is inmiddels toe aan de appreciatie van diverse amendementen. Zo is hij enthousiast over het amendement van Wytske Postma (NSC), André Flach (SGP) en Marieke Koekkoek (NSC) dat toeziet op het delen van energie tussen afnemers die klant zijn bij dezelfde leverancier.

‘Het delen van energie tussen afnemers die klant zijn bij dezelfde leverancier is administratief relatief eenvoudig en een aantal leveranciers biedt dit nu ook al aan. Ook taken als het betalen van de energiebelasting en het balanceren van het net zijn eenvoudiger, omdat de leverancier die taken dan op zich neemt. Het amendement is daarmee een mooie tussenstap naar het implementatiewetsvoorstel. Het delen van energie wordt vastgelegd in de Energiewet. Er is ook nog tijd om het delen van energie met vrije leverancierskeuze verder uit te werken.’

Een amendement van Suzanne Kröger (GroenLinks-PvdA) over het delen van energie bij vrije leverancierskeuze is volgens Jetten complexer, omdat het een zorgvuldige uitwerking vraagt van rollen en verantwoordelijkheden van de betrokken partijen. De demissionair minister is hierover in overleg met vertegenwoordigers van marktpartijen, netbeheerders en energiecoöperaties. ‘Het implementatiewetsvoorstel is nu voorzien voor het voorjaar van 2025. Ik zou het zelf verstandiger vinden om in lijn met dit amendement de komende maanden een en ander net wat verder uitgewerkt te hebben om het vervolgens in één keer goed te doen bij de implementatiewet.’

---

20.15 uur
Ook groen licht voor amendement over batterijen bij netbeheerders

Demissionair minister Jetten geeft ook het amendement van Suzanne Kröger (GroenLinks-PvdA) en Pieter Grinwis (ChristenUnie) over het ‘groepsverbod’ ter oordeel aan de Tweede Kamer.

‘Ik verwelkom het amendement, omdat het eerste deel daarvan verduidelijkt dat netbeheerders zelf ook het opwekken en opslaan van elektriciteit mogen gebruiken onder 3 strenge voorwaarden’, aldus Jetten. ‘De eerste voorwaarde is dat opwekken en opslaan alleen gebruikt mogen worden voor netstabiliteit of congestiebeheer. Ten tweede zijn netbeheerders verplicht om eerst aan de markt te vragen om deze diensten te leveren, bijvoorbeeld via een flextender of congestiemanagement. Alleen wanneer marktpartijen dergelijke diensten niet kunnen of willen aanbieden, is het systeembeheerders toegestaan om daar zelf in te voorzien. Ten derde is er expliciete goedkeuring van de ACM nodig, die streng op bovenstaande voorwaarden zal toetsen. Ik denk dat we daarmee de balans gevonden hebben waar we in het wetgevingsoverleg met elkaar over hebben gesproken. Het is namelijk belangrijk om marktpartijen eerst die ruimte te bieden en te voorkomen dat netbeheerders zich met publiek geld op markttaken gaan richten. Tegelijkertijd maken we het zo mogelijk dat netbeheerders actief kunnen optreden wanneer dat echt vereist is om netcongestie te bestrijden.’

---

19.55 uur
Ontevredenheid GroenLinks-PvdA over onderzoek ACM naar terugleverkosten

Jetten legt in zijn antwoorden nogmaals uit dat onderzoek van de ACM aantoont dat klanten met zonnepanelen meerkosten met zich kunnen meebrengen voor de energieleveranciers en die hangen samen met zowel de salderingsregeling als andere factoren, zoals duurdere inkoop en hogere onbalanskosten. ‘Een groot deel van deze kosten wordt door de energieleveranciers doorberekend aan hun klanten en mensen zonder zonnepanelen betalen daarvoor dan een hogere prijs dan mensen met zonnepanelen. Bij het afschaffen van de salderingsregeling hebben leveranciers niet meer te maken met deze kosten die direct volgen uit het salderen. Andere kostenposten kunnen eventueel wel blijven bestaan en mogen dus worden doorberekend zolang deze transparant en redelijk zijn. Het is aan leveranciers om de keuze te maken of ze deze kosten afzonderlijk willen doorberekenen aan klanten met zonnepanelen of dat ze die bij iedereen in rekening willen brengen. Die prijsvorming is vrij volgens de Elektriciteitsrichtlijn, maar die moet wel transparant en navolgbaar zijn.’

Suzanne Kröger uit haar onvrede over het ACM-onderzoek naar de terugleverkosten. ‘Ik was eigenlijk een beetje teleurgesteld over de analyse van ACM, over hoe diepgaand die was. Ik neem aan dat daar heel veel data onder zitten die wij niet zien, maar ik dacht bij deze wel: goh, het geeft mij wel weinig houvast over wat nou de reële kosten zijn, hoe die opgebouwd zijn, hoe dat verschilt voor een kleinverbruiker versus een grootverbruiker en een kleinverbruiker die produceert versus een grootverbruiker die produceert. Kan de minister hier gewoon veel meer inzicht in laten geven?’

---

19.25 uur
Jetten: ‘Volgend kabinet moet snel duidelijkheid geven over afbouw salderen’

‘Sec het afschaffen van de salderingsregeling heeft natuurlijk een stevig effect op de terugverdientijd’, aldus Jetten in reactie over het stopzetten van de salderingsregeling. ‘Ik ben het eens met Ilana Rooderkerk (D66) dat het verstandig is als het volgende kabinet dit snel ter hand neemt om duidelijk te maken hoe die afschaffing er dan in 2027 uit komt te zien en welke extra maatregelen al dan niet worden genomen zodat de consument kan uitrekenen hoe de terugverdientijd eruitziet. Ik verwacht voor de korte termijn onrust en onzekerheid. Hoe sneller er straks bij de uitwerking van het regeerakkoord meer in detail wordt aangegeven hoe die afschaffing per 2027 eruitziet, hoe sneller we ook weer in een rustigere situatie terecht kunnen komen en mensen kunnen uitrekenen hoe het eruitziet.’

---

19.00 uur
Stemmingen pas op dinsdag 4 juni

Bij de hervatting van het debat dient Silvio Erkens (VVD) het verzoek in om niet aanstaande dinsdag, maar pas op dinsdag 4 juni 2024 over de Energiewet en de bijbehorende amendementen te stemmen. Het voorstel kan rekenen op instemming van de collegawoordvoerders op het dossier en daarmee worden de stemmingen een week verplaatst.
 

17.00 uur
Minister Jetten na dinerpauze aan de beurt

Na de dinerpauze, om 19.00 uur, komt demissionair minister Jetten aan het woord en zal hij de vragen die de Kamerleden gesteld hebben tijdens zijn spreektijd beantwoorden en bovendien zijn mening uitspreken over de ingediende amendementen.

---

16.35 uur
BBB: afschaffen van salderingsregeling een zeer pijnlijke maatregel

Het laatste woord in de eerste ronde van het debat over de Energiewet is aan Henk Vermeer (BBB). Vermeer wordt vooralsnog niet aangevallen op de politieke draai van zijn partij in het salderingsdossier.

Aan het einde van het betoog wordt Vermeer toch nog gevraagd naar het schrappen van de salderingsregeling per 1 januari 2027. Suzanne Kröger vraagt waarom de 4 nieuwe regeringspartijen tot dit besluit zijn gekomen. Vermeer is eerlijk: ‘We moesten bij alle plannen die we gemaakt hebben op zoek naar financiële dekking. We hebben heel veel alternatieve overwogen. De ene maatregel doet meer pijn dan de andere, of meer pijn bij de ene partij dan bij de andere partij. Wij als BBB hebben de afweging gemaakt om toch deze pijnlijke maatregel te treffen. We hebben na het wegstemmen van het afschaffen van de salderingsregeling in de Eerste Kamer gezien dat energieleveranciers vrijwel direct gereageerd hebben met terugleverboetes. Het afschaffen van het salderen is echt een waardeloze maatregel om dekking te geven voor andere voorstellen die willen – zoals energiebelasting omlaag en koopkracht in de breedste zin van het woord. Dit is nu eenmaal een zeer pijnlijke bezuiniging.’

Kroger wil weten wat het alternatief is na het afschaffen van het salderen. Vermeer: ‘Alle boetes op het bezit van zonnepanelen zullen er na het afschaffen van het salderen per direct af moeten. En wij hopen dat wij echt aan de slag kunnen met het stimuleren van thuisbatterijen en andere oplossingen om te zorgen dat mensen die zelf stroom opwekken deze zo efficiënt mogelijk – en het liefst in eigen huis – kunnen inzetten.’

---

16.05 uur
Bontenbal (CDA) eist ‘rectificatie’, Postma (NSC) weigert

Bontenbal (CDA) is hard in zijn oordeel over de ophef en onduidelijkheid die vandaag ontstaan is door het mediaoptreden van Wytske Postma (NSC): ‘Iets verschijnt niet zomaar in de krant. Daar gaat een fractie mee de boer op. Dus een fractie zegt tegen een krant of meerdere journalisten: wij komen met iets. Dat is geïnterpreteerd. Er staat groot in de krant dat de Kamer voor de terugleverkosten gaat liggen, maar dat is gewoon níét wat er nu gebeurt.’

Het CDA-Kamerlid wijst Postma op haar eigen amendement dat ze ingediend heeft en dat energieleveranciers moet verbieden om een negatieve terugleververgoeding te hanteren. Bontenbal wijst erop dat het amendement daarmee alleen een oplossing is voor zonnepaneelbezitters die jaarlijks meer zonne-energie produceren dan ze stroom verbruiken en ook nog eens een dynamisch contract hebben afgesloten. ‘Maar de meeste mensen hebben zo’n dynamisch energiecontract niet. De suggestie die u in verschillende media wekt, is dat de terugleverkosten voor zonnepaneelbezitters verdwijnen door uw voorstel en dat klopt níét. U moet dat hier helder rechtzetten. U creëert te veel mist over uw voorstel.’

Postma komt niet verder dan het antwoord ‘ik dacht dat ik duidelijk was geweest’. ‘U bent niet duidelijk’, reageert Bontenbal fel. ‘Uw amendement dat ingediend is gaat niet over terugleverkosten, maar over de terugleververgoeding. Er is een valse suggestie gewekt en ik had gehoopt dat u dat zelf eerlijk zou zeggen.’

---

15.55
Harde aanval van GroenLinks-PvdA op NSC 

Wytske Postma (NSC) wordt door Suzanne Kröger (GroenLinks-PvdA) direct bij de start van haar spreektijd gevraagd om duidelijkheid te geven naar aanleiding van de ophef die vandaag in nationale media is ontstaan na een interview van Postma in De Telegraaf.

‘Wat voor NSC belangrijk is, is dat iedereen zonnepanelen op zijn daken moet hebben en weten waar hij aan toe is’, aldus Postma.

Kröger is fel in haar woorden. ‘Wat dit beoogde kabinet doet, is populistische politiek. De Ombudsman zegt daarvan: de politiek moet geen beloftes doen die niet waar worden gemaakt. Dus op het moment dat dit kabinet rücksichtslos keihard in 2027 salderen afschaft en vervolgens in de krant zegt "maar we gaan die terugleverboete stoppen", maar dat feitelijk niet waar blijkt te zijn, dan ondermijnt ook mevrouw Postma het vertrouwen in de politiek.’

Postma wijst erop dat er te veel variaties zijn bij de terugleverkosten die energiebedrijven hanteren. ‘Iemand met zonnepanelen moet erop kunnen vertrouwen dat hij niet hoeft bij te betalen voor het hebben van zonnepanelen en dat hij zijn zonnepanelen kan terugverdienen.’

Ze wijst op de motie van Silvio Erkens (VVD) die de uitwerking zal bevatten van het schrappen van de terugleverkosten na het afschaffen van de salderingsregeling.

---

15.05 uur
Aanval GroenLinks-PvdA en D66 op PVV

Dan toch: een interruptie van Suzanne Kröger (GroenLinks-PvdA) over de plotselinge draai van de PVV in het salderingsdossier. Ze herhaalt een citaat van Kops uit een eerder salderingsdebat. ‘Als het voordeeltje van salderen gaat verdwijnen, zullen mensen minder geneigd zijn zonnepanelen te nemen om maar te zwijgen over mensen die al zonnepanelen hebben. Het is dan natuurlijk heel oneerlijk voor de mensen om dat voordeeltje af te pakken.’

Hoe staat Kops daar nu in, wil Kröger weten. Kops: ‘Er is een kort, eenvoudig antwoord. Er is nu een andere politieke werkelijkheid, een andere werkelijkheid op de energiemarkt. Dat zijn de feiten. Er ligt nu een fantastisch mooi hoofdlijnenakkoord. Ook op het gebied van klimaat en energie staan daar heel mooie dingen in; bijvoorbeeld het schrappen van de verplichte warmtepomp per 2026. Dat is fantastisch. Er komen 4 kerncentrales bij. Ook dat is fantastisch. Maar bij onderhandelen haal je wat binnen en verlies je wat. Er komen goede dingen in te staan en minder goede dingen. Niet alles is rozengeur en maneschijn. Maar nogmaals er staan fantastische dingen in.’

De conclusie van Kröger is hard: ‘De PVV doet niks voor mensen die zonnepanelen hebben, het kan ze niks schelen.’

Ilana Rooderkerk (D66) wijst erop dat de afschaffing van het salderen in geen enkel van de verkiezingsprogramma’s van de 4 nieuwe regeringspartijen zijn. Kops blijft echter bij zijn antwoord: het is het gevolg van onderhandelingen.

---

15.00 uur
Nog weinig kritiek op draai PVV 

Alexander Kops (PVV) is reeds 10 minuten aan het woord, maar opvallend genoeg heeft nog geen enkele van de Tweede Kamerleden Kops aangevallen op het feit dat zijn partij de salderingsregeling per 1 januari 2027 wil stopzetten, terwijl de partij afgelopen februari de afbouw nog blokkeerde in de Eerste Kamer.

---

14.50 uur
SP: ‘Jojobeleid voor zonnepanelen’

Ook in haar eigen bijdrage trekt Sandra Beckerman (SP) fel van leer tegen het voornemen van PVV, NSC, VVD en BBB om de salderingsregeling per 1 januari 2027 te schrappen. Ze spreekt van een jojobeleid voor zonnepanelen. ‘Wij zijn er groot voorstander van dat iedereen kan meeprofiteren van zon op dak. We zien veel liever alle geschikte daken vol met zonnepanelen, dan zonneparken op land. Nog geen 3 maanden geleden hielden PVV en BBB in de Eerste Kamer het afschaffen van de salderingsregeling tegen. Ook de NSC stemde in de Tweede Kamer tegen het wetsvoorstel van minister Jetten voor een geleidelijke afschaffing. Nu maken ze een megadraai en worden ze een soort turbo-Rob Jetten. Het is wonderlijk hoe je zo snel kunt draaien op zo’n standpunt. Ze draaien nu niet alleen, maar gaan nog veel verder: geen geleidelijke afschaffing, maar een afschaffing patsboem in één keer.’

---

14.20 uur
GroenLinks-PvdA: ‘Geen spijt van wegstemmen afbouwvoorstel salderen’

‘Het voornemen om op 1 januari 2027 te stoppen met de salderingsregeling is onbegrijpelijk voor alle mensen met zonnepanelen en voor alle mensen die nog heel graag zonnepanelen zouden willen hebben’, opent Suzanne Kröger (GroenLinks-PvdA) in de eerste bijdrage na de lunchpauze. ‘We hebben nu de kans om een decentraal energiesysteem te bouwen waar lokaal opwekken, opslaan en delen van energie het hart is van de energietransitie voor huishoudens. Dan moet je echter wel zorgen dat iedereen kan meedoen en niet abrupt de salderingsregeling voor zonnepanelen stopzetten wanneer juist mensen die weinig te besteden hebben aan de beurt zijn om zonnepanelen te leggen; en hen ook nog eens geen alternatief aanbieden.’

Henri Bontenbal (CDA) wil weten of Kröger niet een tikkeltje spijt heeft van de tegenstem van haar partij voor het oude wetsvoorstel – dat afgelopen februari werd weggestemd door de Eerste Kamer – om de salderingsregeling geleidelijk af te bouwen. Dat heeft ze echter niet. ‘Wij zullen voorstellen blijven doen om zon op dak aan te jagen. Maar wij waren geen voorstander van het plan dat er lag en al helemaal niet van het plan dat het nieuwe kabinet nu gaat voorstellen. Daar gaan we ook weer een Kamerdebat over hebben en dezelfde discussie voeren die we toen hebben gehad: hoe kun je op een sociale manier de salderingsregeling vervangen.’

---

13.40 uur
Half uur lunchpauze

Het debat over de Energiewet wordt een half uur gepauzeerd voor de lunchpauze en gaat om 14.10 uur verder.

---

13.35 uur
CDA en ChristenUnie: ‘Warmtepompindustrie in de kou gezet’

Henri Bontenbal (CDA) is na Pieter Grinwis (ChristenUnie) de laatste spreker voor de lunchpauze. Bontenbal is blij met  de komst van de Energiewet en stelt hem graag jaarlijks langs de Tweede Kamer te willen halen om hem nog beter te maken als hij eenmaal van kracht is.

Bontenbal en Grinwis kraken harde noten over het vestigingsklimaat voor Nederlandse bedrijven die de energietransitie mogelijk maken. Met name het door het nieuwe kabinet schrappen van de verplichting voor de – hybride – warmtepomp – leidt bij beide Kamerleden tot woede. ‘Die maatregel is door het vorige kabinet bedacht om mensen in een sociale huurwoning te helpen’, aldus Bontenbal. ‘Die beweging is gemaakt om de mensen met de laagste inkomens als eerste te helpen. 5 cv-ketelfabrikanten zijn compleet nieuwe fabrieken voor warmtepompen aan het bouwen en wat doet deze nieuwe coalitie? Ze zetten een streep door de warmtepomp. Hoezo stellen ze veel waarde te hechten aan het vestigingsklimaat voor de Nederlandse industrie? Wat denk je dat bedrijven als Remeha en Itho Daalderop vinden van dat “stabiele” overheidsbeleid? En dan heb ik nog meer nieuws: in 2029 dwingt Europa via richtlijnen alsnog de normering van de warmtepomp af.’

Grinwis beaamt de woorden van Bontenbal. ‘Het is supercynisch dat na zonnepanelen straks ook alle warmtepompen uit China komen. Je eigen industrie die je met voorsprong aan het opbouwen was zo in de kou zetten is onbegrijpelijk.’

---

13.20 uur
Grens zelfaanleg niet omlaag naar 1 maar 2,3 megavoltampère

Henri Bontenbal (CDA) en Silvio Erkens (VVD) hebben hun amendement voor zelfaanleg gewijzigd. Bij de commissievergadering over de Energiewet stelden de Tweede Kamerleden afgelopen maand voor om de grens voor de zelfaanleg van een netaansluiting op het stroomnet te verlagen van 10 naar 1 megavoltampère. In een gewijzigde versie van het amendement stellen ze nu voor om die grens niet naar 1, maar naar 2,3 megavoltampère op te rekken.

Zo kan er volgens hen maximaal gebruik worden gemaakt van de mogelijkheden om zelf een eigen aansluiting te realiseren en de netcapaciteit uit te breiden.

---

13.05 uur
D66: ‘Mes in de rug van honderdduizenden mensen die zonnepanelen kochten’

Ilana Rooderkerk (D66) is de tweede spreker van de dag en is woedend over het besluit om het salderen per 1 januari 2027 af te schaffen. ‘Het salderen wordt tegen alle verkiezingsprogramma’s in afgeschaft. Wat is er gebeurd aan de onderhandelingstafel? Dit is geen goed bestuur. Het is slecht voor de energietransitie en een mes in de rug van de honderdduizenden mensen die dit jaar zonnepanelen hebben gekocht.’

Rooderkerk wil van haar partijgenoot en demissionair minister voor Klimaat en Energie Rob Jetten weten voor hoeveel zonnepaneeleigenaren het afschaffen van het salderen ervoor zorgt dat de terugverdientijd oploopt tot meer dan 7 jaar. Ook wil ze weten wat de gevolgen zijn van het besluit voor de zonnepanelenmarkt en de energietransitie.

Bovendien zal ze nog een motie indienen om in plaats van het ineens afschaffen van salderen, een zorgvuldig afbouwpad te hanteren. ‘Ik roep de nieuwe coalitiepartijen met klem op om dit te steunen’, aldus Rooderkerk.

---

12.50 uur
Erkens: ‘Situatie is veranderd sinds tegenstem Eerste Kamer’

De terugleverheffingen die de energiebedrijven sinds afgelopen februari hebben ingevoerd, hebben er volgens Silvio Erkens (VVD) voor gezorgd dat zijn partij ingestemd heeft met het voornemen van de nieuwe coalitie om het salderen per 1 januari 2027 stop te zetten. Een alternatief voorstel dat het CDA oppert – met een geleidelijke afbouw – ziet de VVD’er niet zitten. ‘Met een geleidelijk afbouwpad en heffingen van energiebedrijven zou je een te grote complexiteit krijgen voor het berekenen van de terugverdientijd van zonnepanelen.’

Sandra Beckerman (SP) trekt fel van leer tegen Erkens. Beckerman: ‘Het is onzin dat de VVD de markt de schuld geeft, want de terugleverkosten en de waarschuwing voor de terugleverkosten was er al bij het debat in de Eerste Kamer.’

Erkens: ‘Dat klopt. Er waren een aantal bedrijven die al terugleverkosten kenden, maar de grootste energiebedrijven – waar het merendeel van de consumenten klant is – kwamen pas na het door de Eerste Kamer wegstemmen van het afbouwvoorstel met allerlei heffingen. Zij hebben duidelijk aangegeven dat de koppeling met het wetsvoorstel er was.’

---

12.40 uur
CDA: ‘Breng wetsvoorstel stopzetten salderingsregeling binnen half jaar naar Kamer’

Henri Bontenbal (CDA) pleit ervoor om niet via de Energiewet deeloplossingen voor het stoppen van de salderingsregeling – en ook de door energieleveranciers geïntroduceerde terugleverkosten – te regelen, maar het dossier integraal te behandelen. ‘Zorg ervoor het wetsvoorstel om te stoppen met salderen binnen een half jaar naar de Tweede Kamer te brengen. En ziet de VVD ruimte om bij die keiharde afbouw nog een beetje te bewegen en er een geleidelijk afbouwpad van te maken? Want wat de nieuwe coalitie neerlegt, is harder dan het wetsvoorstel dat weggestemd is door de Eerste Kamer. Er zijn partijen die het wetsvoorstel hebben weggestemd (red. Bontenbal verwijst indirect naar de PVV en BBB) en die hebben nu geaccepteerd dat er een keiharde afbouw van het salderen komt.’

Het CDA-Kamerlid vraagt daarbij steun van de VVD voor een motie om binnen een half jaar het wetsvoorstel dat de stopzetting van het salderen regelt naar de Tweede Kamer te sturen. Erkens laat weten constructief naar de motie te willen kijken en het – mits haalbaar – logisch te vinden dat de wetgeving voor de beëindiging van de salderingsregeling dit najaar tegelijkertijd met het belastingplan behandeld wordt. ‘Iedereen hecht er waarde aan om snel duidelijkheid te creëren voor de zonnepaneelbezitter’, aldus Erkens. ‘Zonnepanelen moeten blijven lonen voor mensen die zonnepanelen hebben en voor mensen die de komende jaren in zonnepanelen investeren. Het is aan ons als parlement om voor die duidelijkheid te zorgen. Er moet een regime zijn waarmee duidelijk wordt wat mensen aan zonnepanelen verdienen.’

---

12.30 uur
VVD: terugleverkosten verbieden na afschaffing salderingsregeling

Silvio Erkens (VVD) is de eerste spreker tijdens het debat. Na een snelle interruptie van Suzanne Kröger (GroenLinks-PvdA) bevestigt ook Erkens dat het belangrijk is om onderscheid te maken tussen terugleververgoeding en terugleverkosten, naar aanleiding van de onduidelijkheid die vanochtend is ontstaan door berichtgeving van nationale media. ‘Er lopen in de pers een aantal termen door elkaar’, constateert het Kamerlid, waarna hij duidelijk stelling neemt. ‘Het is aan ons als politiek om heel duidelijk te zijn: de terugleververgoeding mag nooit negatief zijn – dat regelen we met het amendement – en ik kom nog met een motie om op het moment dat de salderingsregeling afgeschaft is de terugleverkosten van energiebedrijven te verbieden.’

Ter verduidelijking: als een consument met zonnepanelen meer stroom opwekt dan hij verbruikt, krijg hij een redelijke vergoeding – ook wel terugleververgoeding genoemd. Dat is dus iets anders dan terugleverkosten: deze worden door steeds meer energieleveranciers (red. waaronder Eneco en Vattenfall) aan zonnepaneelbezitters in rekening gebracht als ze zonne-energie terugleveren aan het stroomnet.

---

12.20 uur
Bontenbal: ‘Zonnepaneelbezitters op verkeerde been gezet’

Henri Bontenbal (CDA) bevestigt nog voor aanvang van het debat dat zonnepaneelbezitters door berichtgeving van onder meer het Algemeen Dagblad (AD), De Telegraaf en de NOS vanochtend op het verkeerde been zijn gezet.

‘De berichtgeving, aangezwengeld door NSC, suggereert: de Kamer zet een streep door de terugleverkosten voor klanten met zonnepanelen’, aldus Bontenbal op X, het voormalige Twitter. ‘De verschillende berichten suggereren dat NSC met een amendement komt dat terugleverkosten gaat verbieden. Dat is dus NIET het geval. Het amendement van NSC gaat alleen over de terugleververgoeding die klanten krijgen als ze meer stroom op het net zetten dan ze afnemen. Deze terugleververgoeding mag niet negatief zijn, zegt het amendement. Op dit moment zijn de terugleververgoedingen bij “normale” contracten een paar eurocent per kilowattuur. Het amendement raakt vooral de contracten met een dynamisch elektriciteitstarief.’

Volgens Bontenbal is het de vraag of het verstandig is om dynamische tarieven zo te begrenzen. ‘Want dynamische tarieven betekent: afrekenen per uur. Soms een heel hoog tarief, soms een heel laag tarief. Het risico is voor de klant. Waarom zou je een negatief bedrag verbieden?’

---

12.15 uur
Debat iets later van start

Het tweeminutendebat over gewasbeschermingsmiddelen met landbouwminister Piet Adema is uitgelopen, waardoor de Tweede Kamer nu nog bezig is met het tweeminutendebat over de Landbouw- en Visserijraad. Het debat over de Energiewet gaat daarom minimaal 45 minuten later en vermoedelijk pas rond 12.30 uur van start.

---

12.00 uur
Amendement SP om terugleverkosten te verbieden

Sandra Beckerman (SP) dient een amendement in om terugleverkosten simpelweg te verbieden. Ze wil het verbod regelen door aan de Energiewet de volgende beperking voor energieleveranciers toe te voegen: ‘Prijzen en voorwaarden mogen geen onderscheid inhouden tussen eindafnemers op grond van het al dan niet invoeden van zonne-energie op het systeem.’

Beckerman stelt met haar amendement te willen voorkomen dat energiebedrijven huishoudens met zonnepanelen extra kosten in rekening brengen. ‘Verschillende leveranciers brengen nu terugleverkosten in rekening bij huishoudens. Bovendien worden ook op verschillende andere – vaak minder transparante – manieren huishoudens met zonnepanelen financieel benadeeld door energieleveranciers. Dit gebeurt onder andere door het niet verstrekken van een welkomstkorting, het niet aanbieden van vaste contracten, hogere leveringstarieven of hogere vaste kosten. Dit nadeel voor bezitters van zonnepanelen en huurders met zonnepanelen kan oplopen tot enkele honderden euro’s per jaar. Deze extra kosten doen afbreuk aan het draagvlak voor zonnepanelen.’

---

11.45 uur
VVD pleit voor strengere regels terugleverkosten

De VVD diende begin april al een amendement in om strengere regels en bijbehorend toezicht te regelen voor de extra kosten die energiebedrijven in rekening brengen aan consumenten met zonnepanelen.

Silvio Erkens heeft in aanloop naar het Kamerdebat een nieuwe en licht gewijzigde versie van zijn amendement ingediend, maar de essentie blijft overeind. ‘De ontstane wildgroei aan manieren waarop terugleverkosten voor zonnepanelen in rekening worden gebracht, moet worden tegengegaan’, aldus Erkens. ‘Het moet voor consumenten duidelijk zijn of en welke terugleverkosten een energieleverancier rekent voor zonnepanelen.’

Middels het amendement wil het Kamerlid dat de terugleverkosten op eenvoudige, eenduidige en transparante wijze inzichtelijk worden gemaakt. ‘Energieleveranciers dienen dit op dezelfde wijze te doen zodat consumenten energieleveranciers met elkaar kunnen vergelijken. Dit zou bijvoorbeeld kunnen door een vast bedrag per kilowattuur te rekenen en dit op de energierekening op simpele wijze inzichtelijk te maken. Dit maakt het bovendien ook makkelijker om de terugverdientijd te berekenen. De ACM moet erop toezien dat de in rekening gebrachte kosten ook redelijk zijn.’

In gesprek met het Radio 1-journaal meldt Tweede Kamerlid Wytske Postma (NSC) vanochtend dat er een meerderheid is voor haar amendement om een halt toe te roepen aan het opleggen van een ‘terugleverboete’ voor het terugleveren van zonne-energie aan het stroomnet. Het is echter vooralsnog onduidelijk op welk amendement Postma doelt.

‘Heel veel mensen hebben geïnvesteerd in zonnepanelen’, aldus het NSC-Kamerlid in het Radio 1-journaal. ‘Ik vind het heel gek dat op het moment dat gascentrales en kolencentrales draaien en de zon schijnt, juist duurzame energie een prijskaartje krijgt en dat huishoudens dan misschien geneigd zijn om te zeggen: ik zet mijn zonnepanelen even uit en lever die waardevolle duurzame energie niet terug aan het net.’

Met die opmerking lijkt Postma niet te refereren aan een – eventueel nog in te dienen – amendement over de terugleverkosten voor zonnepaneelbezitters, maar aan haar amendement dat een terugleververgoeding (red. de 'redelijke vergoeding voor hernieuwbare elektriciteit') voor kleinverbruikers nooit negatief kan zijn. Dit amendement is door Postma samen met Silvio Erkens (VVD), Alexander Kops (PVV) en Henk Vermeer (BBB) ingediend. 

Ondanks dat het hoofdlijnenakkoord van het nieuwe kabinet niks zegt over het aan banden leggen van de terugleverkosten voor zonnepanelen, kan haar plan volgens Postma op een meerderheid rekenen binnen de nieuwe coalitie. ‘Zowel VVD als PVV en BBB gaan dit amendement steunen en als medeondertekenaars indienen’, aldus het Kamerlid op Radio 1. Tijdens het Tweede Kamerdebat moet vanmiddag en vanavond duidelijk worden op welk amendement Postma precies doelt.

Over het afschaffen van de salderingsregeling bestaat volgens Postma in ieder geval geen discussie. ‘We hebben altijd aangegeven dat de salderingsregeling in de toekomst niet houdbaar is, omdat ze heel veel belastinggeld kost en het niet eerlijk is tegenover de mensen die geen zonnepanelen op hun daken kunnen plaatsen. Dat de salderingsregeling op den duur zou worden afgebouwd, wist iedereen al.’

---

10.55 uur
Diverse moties al goedgekeurd, waaronder terugregelen omvormers zonnepanelen

Waar over amendementen pas gestemd wordt na afloop van het plenaire debat over een wetsvoorstel, heeft de Tweede Kamer voor het meireces wel al gestemd over de moties die ingediend werden tijdens de commissievergaderingen over de Energiewet.

Zo haalde een motie van ChristenUnie en D66 om te regelen dat omvormers van zonnepanelen bij consumenten flexibel worden ingesteld – zodat deze minder vaak uitvallen – een ruime Kamermeerderheid. Demissionair minister Jetten kondigde eerder dit jaar al een onderzoek aan naar het op afstand terugregelen van zonnepaneelomvormers. Ook een motie van Silvio Erkens (VVD) om een kenniscentrum op te richten voor energiehubs werd aangenomen.

---

10.40 uur
Plenair debat volgende stap in wetgevingsproces

Afgelopen maand vonden in de Tweede Kamer al 2 commissiedebatten plaats over de Energiewet. Tijdens die vergaderingen diende Silvio Erkens namens de VVD een amendement in om in het wetsvoorstel strengere regels te maken en bijbehorend toezicht te organiseren voor de extra kosten die energiebedrijven in rekening brengen aan consumenten met zonnepanelen.

Veel energieleveranciers voerden namelijk, na het door de Eerste Kamer wegstemmen van de afbouw van de salderingsregeling, ‘terugleverboetes’ in. Inmiddels hebben PVV, NSC, BBB en VVD in hun hoofdlijnenakkoord voor het nieuwe kabinet opgenomen dat de salderingsregeling per 1 januari 2027 alsnog afgebouwd wordt.

Het plenaire debat in de Tweede Kamer is de volgende stap in het wetgevingsproces. Na het debat wordt – naar het zich laat aanzien volgende week dinsdag – niet alleen gestemd over het wetsvoorstel, maar ook over de ingediende amendementen en extra moties die vandaag nog ingediend worden. Als de Tweede Kamer de Energiewet daarbij goedkeurt, gaat het wetsvoorstel voor behandeling naar de Eerste Kamer. Pas als de Eerste Kamer ook instemt met een wetsvoorstel, wordt dit in de praktijk daadwerkelijk van kracht.