Nederlandse zonne-energiemarkt op zoek naar nieuwe groeimogelijkheden, Vlaanderen ziet zakelijk segment floreren

In Nederland vielen de verkopen het verst terug –  tot zo’n 300.000 nieuwe zonnepaneelinstallaties – waarbij de zakelijke zonne-energiemarkt zich relatief goed staande houdt. In Vlaanderen viel de verkoop onder consumenten ver terug tot zo’n 50.000 zonnepaneelinstallaties in de eerste 3 kwartalen van 2024, terwijl de zakelijke zonne-energiemarkt floreert door de naderende deadline voor 3.000 bedrijven en organisaties om verplicht zonnepanelen te installeren. In 2025 zullen zonne-energiebedrijven op zoek gaan naar nieuwe groeimogelijkheden. Die liggen enerzijds bij batterijen om de zelfconsumptie van zonne-energie te verhogen, maar ook bij nieuwe toepassingen zoals zonnecarports en agri-pv.

Nog ruim 7 miljoen woningen
Nederland bereikte begin 2024 de mijlpaal van 3 miljoen zonnepaneelinstallaties en Vlaanderen naderde op zijn beurt eind 2024 de grens van 1 miljoen zonnepaneelinstallaties. Nederland telt ruim 8 miljoen woningen. Naast ruim 4,6 miljoen koopwoningen gaat het om meer dan 1,1 miljoen private huurwoningen en 2,3 miljoen huurwoningen in handen van woningcorporaties. Van de grofweg 5 miljoen woningen die nog geen zonnepanelen hebben, gaat het om 1,8 miljoen corporatiewoningen. Dit betekent dat ook nog altijd 3,2 miljoen koopwoningen – waarvan een deel dus in handen is van particuliere en commerciële verhuurders – geen zonnepanelen hebben.

In Vlaanderen is de situatie niet veel anders. Het land telt bijna 3,4 miljoen woningen, waarvan ruim 180.000 sociale huurwoningen. Het samenwerkingsverband van Vlaamse huisvestingsmaatschappijen ASTER installeerde in oktober het 100.000^e zonnepaneel op een sociale huurwoning. In totaal hebben de huisvestingsmaatschappijen nu ruim 10.000 huizen van zonnepanelen voorzien, en dat aantal moet de komende jaren oplopen naar boven de 50.000 huizen. In totaal waren eind 2024 krap 1 miljoen Vlaamse woningen van zonnepanelen voorzien, minder dan 1 op de 3 huizen wekt dus zijn eigen stroom op. Daarmee is het aan beide kanten van de grens eigenlijk niet de vraag of er nog genoeg werk is voor installateurs, maar hoe zij hun verkooporganisaties gaan verbeteren om de late majority – en uiteindelijk ook de ‘laggards’; de achterblijvers – aan boord te krijgen van de energietransitie. Moet de installateur weer terugvallen op colportage met huis-aan-huisverkoop? Of moeten installateurs de aloude Tupperware-party’s nieuw leven inblazen door de wijken in te gaan om voorlichting te geven over zonnepanelen, maar ook over thuisbatterijen, warmtepompen en laadpalen? De zonnepaneelinstallateur moet daarbij in verkoopgesprekken de nadruk niet leggen op de terugverdientijd, maar op de gemiddelde kostprijs van de stroom die opgewekt wordt en de kansen voor consumenten om de zelf opgewekte stroom zoveel mogelijk direct zelf te verbruiken. Zonnepanelen zijn een energiefabriek die consumenten voor 25 tot 30 jaar een vaste lage prijs garanderen voor de stroom die ze direct zelf verbruiken. Als consumenten ook nog eens een thuisbatterij toevoegen, kunnen ze die zelf opgewekte stroom ook in de avonduren en nacht gebruiken.

Energiemanagementsysteem
Een product dat installateurs in 2025 in ieder geval grootschalig aan de man zullen moeten brengen, is het energiemanagementsysteem. Met een installed base van 4 miljoen zonnepaneelsystemen is er een ongekend groot potentieel voor de uitrol van energiemanagementsystemen. Bovendien brengt de uitrol van energiemanagementsystemen grote kansen voor herhaalaankopen en aftersales met zich mee. Een tevreden zonnepaneelbezitter zal zich door zijn installateur immers gemakkelijker laten overtuigen om de volgende stap in de energietransitie te zetten met de aankoop van een thuisbatterij of warmtepomp. Als de installateur daarbij voor zonnepaneeleigenaren eerst de energiestromen in zijn huis inzichtelijk maakt en de zelfconsumptie maximaliseert via een energiemanagementsysteem, zal ook de aankoop van een thuisbatterij hen niet teleurstellen. In Vlaanderen gingen er in 2024 alvast tienduizenden thuisbatterijen over de toonbank en ook in Nederland neemt de verkoop snel toe doordat installateurs in energieopslagsystemen een alternatief voor zonnepanelen zien om hun omzet op peil te houden.

Nieuwbouw
Overigens biedt niet alleen de bestaande bouw in Nederland en Vlaanderen kansen voor installateurs. Ook het potentieel van de nieuwbouwmarkt is groot. In Vlaanderen worden sinds 2018 jaarlijks meer dan 30.000 nieuwe woningen aan de woningvoorraad toegevoegd. In 2020 ging het zelfs om meer dan 40.000 woningen. In 2024 werden er 34.119 woningen aan de woningvoorraad toegevoegd. Bijna 99 procent van de nieuwbouwwoningen is met zonnepanelen uitgerust en grofweg de helft kiest voor een warmtepomp. Vlaanderen heeft volgens bouwfederatie Embuild in de periode tot 2030 nog 225.000 nieuwbouwwoningen nodig, oftewel zo’n 30.000 à 35.000 woningen per jaar die alle van zonnepanelen voorzien zullen moeten worden.

In Nederland zijn in de periode 2019-2023 jaarlijks 70.000 tot 75.000 nieuwbouwwoningen in gebruik genomen. In de eerste helft van 2024 ging het om bijna 33.000 nieuwbouwwoningen die nagenoeg allemaal van zonnepanelen zijn voorzien. Het aantal nieuwbouwwoningen zal en moet de komende jaren in Nederland fors verhoogd worden, want het doel is om in de periode 2023-2030 900.000 nieuwe woningen te bouwen, oftewel ruim 125.000 woningen per jaar.

Lees het volledige artikel hieronder in de Solar Magazine Marktgids Zonne-energie 2025.