Het Dilemma | Geen budget voor SDE++ 2026, wat zijn de gevolgen?

Hoe kijk jij naar de Stimulering Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie voor dit jaar, de SDE++ 2025 voor zon die vorige week werd bekendgemaakt?
‘Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) heeft een aantal belangrijke zaken die Holland Solar aandroeg, meegenomen in het advies over de SDE++ van dit jaar. Dat is goed nieuws voor onze sector en de energietransitie. Wij zijn dus blij, bijvoorbeeld over het opnemen van verticale zonnepanelen.’

Waarom is dat belangrijk?
‘Bij agri-pv heb je het feitelijk over 2 soorten projecten, kansrijke en kansrijpe. Tot de eerste behoren bijvoorbeeld zonneoverkappingen waaronder gewassen worden verbouwd. Op dat gebied valt nog wel wat te leren; met name wat het doet met de agrarische opbrengsten. De kansen voor het toepassen van verticale zonnepanelen zijn echter evident. Ze zijn goed te combineren met veeteelt, en daar wordt in het buitenland ook al veel mee gedaan.’

Er komt ook een categorie voor grootschalig pvt met warmte-koudeopslag (wko)…
‘Ook dat is winst. Elektriciteit en warmte op hetzelfde stuk grond opwekken met behulp van pvt is ook ruimtelijk gezien zeer efficiënt. Grootschalige projecten kunnen een heel interessante aanvullende bron voor warmtenetten zijn. Niet dat er nu direct heel veel warmtenetten gerealiseerd gaan worden, maar SDE++ voor pvt maakt het wel mogelijk dat die technologie een optie wordt om mee te draaien in de bronnenstrategie voor de toekomstige warmtenetten. En de nieuwe categorie voor zonnepanelen op gevels is tevens een mooie stap.’

Waarom?
‘Omdat dit ook deze projecten mogelijk maakt vanuit financieel oogpunt. Dat is belangrijk omdat we het met deze projecten juist hebben over zonnestroom opwekken waar die gebruikt wordt.’

De minister zegt ook wat over negatieve uren…
‘Wij vinden het erg goed dat het PBL ook oplossingsrichtingen aandraagt met het oog op de steeds vaker voorkomende negatieve elektriciteitsprijzen en de effecten op de businesscases voor onder andere zonne-energieprojecten. Er liggen een aantal opties op tafel, onder meer het invoeren van een correctiefactor op de correctiebedragen. Er moet nog een besluit worden genomen, maar deze mogelijkheid heeft onze voorkeur, omdat die efficiënt is. Er is namelijk een onzekerheid bij de ontwikkeling van het aantal negatieve prijs-uren waardoor een mate van flexibiliteit noodzakelijk is en dit wordt door deze methodiek mogelijk gemaakt. Het helpt onze sector en dus de energietransitie terwijl oversubsidiëren wordt voorkomen. Bij het uitwerken van de correctiefactor focust het kabinet alleen op nieuwe beschikkingen. We vinden het belangrijk dat er ook een oplossing komt voor bestaande installaties, want die worden nu hard geraakt door de negatieve prijs-uren en worden hiervoor niet gecompenseerd via de huidige SDE++-systematiek.’

Jij bent niet alleen maar blij…
‘Minister Hermans gaf in haar brief aan de Tweede Kamer aan dat de SDE++ in 2026 mogelijk niet wordt opengesteld, niet alleen voor categorieën zoals zon en wind, maar voor alle technieken die we gebruiken om CO2 te reduceren. Daarmee zette ze een waarschuwingslampje op rood. Het is nog niet zeker. Ze gaat op zoek naar budget. Het is desalniettemin een zeer zorgelijk signaal.’

Wat als dat gaat gebeuren?
‘We hebben doelen gesteld voor eind dit decennium. Of die onder de streep worden gehaald zonder een SDE++-ronde in 2026 is van veel factoren afhankelijk. Maar laten we eerlijk zijn. 2030 is in feite ook maar een arbitrair gekozen jaar wat betreft het vastleggen van ambities. De energietransitie is dan nog niet voltooid. We moeten dus verder kijken, nu al, bijvoorbeeld naar 2035.’

Waar doel jij op?
‘10 jaar lijkt ver weg. Met de doorlooptijd van projecten, van soms wel 6 jaar, is dat echter niet zo, en al helemaal niet als 2026 ook nog eens uit zou vallen als SDE++-jaar. Doorpakken moet dus het motto zijn. We zijn pas klaar wanneer we klaar zijn.’

Wat zouden de gevolgen voor de zonne-energiesector zijn?
‘Projecten kennen een lange doorlooptijd en de aanvraag voor een SDE++-beschikking vindt meestal plaats op het eind. Er is dus al veel voorbereidingswerk verricht. Dit zou een jaar vertraging betekenen voor vele projecten, net als bij warmtepompen, geothermie en elektrische boilers. De SDE++ was, is en blijft de motor van onze energietransitie. Nederland heeft zich daarbij echter te lang geconcentreerd op opwek. Wanneer de vraagkant meer was gestimuleerd, zou die stroom nu tegen een goede prijs kunnen worden verkocht en subsidiëring van zonne-energieprojecten minder nodig zijn geweest.’

Je hebt het over elektrificatie…
‘Die komt nu met pijn en moeite van de grond. Daarin moet blijvend worden geïnvesteerd om te versnellen. De SDE++ maakt tevens die projecten financierbaar. Ook daarom is geen subsidieronde in 2026 heel slecht voor onze energietransitie en zeker voor de wind- en zonne-energiesector. Als elektrificatie sneller gaat, heb je ook minder financiële risico’s in de SDE++ als overheid. Lage prijzen voor elektriciteit betekent minder uitgaven bij vraagsectoren en omgekeerd. Dat wordt ook op het ministerie echt wel gezien, denk ik. Maar alleen al het feit dat er nu gesproken wordt over het mogelijk niet doorgaan van de SDE++ in 2026 zorgt voor onrust in de markt. Minister Hermans moet dus snel duidelijkheid bieden en met een oplossing komen, dan kan de hele duurzame- energiesector gewoon door.’