Energiecoöperaties installeren recordhoeveelheid zonnepanelen

Eind vorig jaar telde Nederland 1.359 collectieve projecten met zonnepanelen, goed voor een vermogen van 404,2 megawattpiek.

Nieuwe batterijen
De lokale energiecollectieven bouwden afgelopen jaar samen 93 zonnedaken, 18 zonneparken, 3 grootschalige batterijen en 1 windpark. Bij al deze projecten is de lokale omgeving – bewoners en ondernemers – eigenaar van het project. Zij bepalen als leden van de energiecoöperatie gezamenlijk hoe het project wordt ontwikkeld. Zodra een project draait, bepalen ze ook hoe de opbrengsten terugvloeien naar de omgeving.

De nieuwe zonnepaneelinstallaties zijn goed voor een recordvermogen van 80,8 megawattpiek. Nederland heeft in 2024 wel minder collectieve zonne-energieprojecten in gebruik genomen dan een jaar eerder, wat betekent dat de gemiddelde projectgrootte fors is toegenomen: van 322 kilowattpiek naar 728 kilowattpiek.

Pijplijn nog altijd fors
De pijplijn aan nieuwe projecten is nog altijd fors, want er zitten maar liefst 172 projecten met een vermogen van 360,8 megawattpiek in de pijplijn. De onderzoekers verwachten dat deze in 2025-2028 operationeel kunnen zijn.

Dak versus grond, water en carport
De meeste collectieve zonnepaneelprojecten – te weten 92 procent – zijn gerealiseerd op daken. Gemeten naar vermogen is echter slechts 40 procent op daken gerealiseerd en 60 procent op grond. Ook dit jaar valt op dat het aandeel zonnestroom van zonnedaken weer kleiner is geworden.

Vertraging grootste zorg
‘Als overheid, netbeheerders, ontwikkelaars en coöperaties nog meer samenwerken, dan lossen de knelpunten sneller op en krijgen we méér hernieuwbare energie’, stelt Gijs Termeer, directeur van Klimaatstichting HIER. ‘Het is belangrijk om de komende jaren de kansen van lokale en betaalbare energie voor bewoners, ondernemers en het klimaat te verzilveren.’

Op dit moment zijn er namelijk in de coöperatieve sector nog honderden projecten in planning, voorbereiding of aanbouw. Dat biedt volgens de klimaatstichting perspectief, maar vertraging en steeds langere doorlooptijden zijn een grote zorg. Het ontwikkelen van duurzame energie op land vraagt een zorgvuldig proces en duurt, ook als alles meezit, meerdere jaren. Vertraging door lange wachttijden bij de Raad van State, wachten op een netaansluiting, krappe subsidies of het uitblijven van landelijke windnormen maken de trajecten nog langer en halen daarmee de vaart uit de energietransitie. Termeer: ‘Soms betekent die vertraging ook dat een project financieel niet meer haalbaar is vanwege gestegen kosten of lage energieprijzen, terwijl dat bij de start wel zo was. En dat is natuurlijk enorm zonde.’

Meer statistieken over de zonne-energiemarkt lezen? Lees dan het speciale Solar Magazine-dossier ‘De harde cijfers’.