Steden krijgen miljoenensubsidie voor ontlasten stroomnet

Met maar liefst 110 inzendingen uit 23 EU-lidstaten was de competitie in de derde subsidieronde hevig. De geselecteerde projecten onderscheiden zich volgens het EUI-IA niet alleen door hun innovatieve karakter, maar ook door hun potentieel om overdraagbaar te zijn naar andere steden en hun sterke lokale samenwerkingen.

De gekozen stedelijke initiatieven ontvangen gezamenlijk een financiering van 94 miljoen euro uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO). Elk project kan tot 5 miljoen euro krijgen, waarvan een deel specifiek bedoeld is om succesvolle oplossingen te verspreiden naar andere Europese steden.

4 projecten
Nederland is goed vertegenwoordigd met 4 geselecteerde projecten uit Arnhem, Heerlen, Utrecht en Tilburg, die gezamenlijk bijna 22 miljoen euro aan subsidie ontvangen.

Het project ZERO in Arnhem richt zich op het optimaliseren van het elektriciteitsnet met een innovatieve, burgergestuurde aanpak. Bewoners van Elderveld werken samen aan een plan voor een toekomstbestendig energienet, waarbij een digitale tweeling van de wijk wordt ingezet om energiekeuzes te visualiseren. Dit moet collectief gedrag bevorderen en bijdragen aan een eerlijk en duurzaam energienet. Naast een participatief ontwerpproces en wijkanalyses omvat het project ook een proef met peer-to-peer energie-uitwisseling en netoptimalisatie. Arnhem wil hiermee een blauwdruk ontwikkelen voor andere steden die kampen met netcongestie.

Energiedistrict-aanpak
Het CED for the Future-project in Utrecht draait om de snelle groei van de stad en de toenemende vraag naar hernieuwbare energie die netcongestie veroorzaakt, wat de bouw van nieuwe woningen vertraagt. Dit project introduceert een collectieve energiedistrict-aanpak, waarbij bewoners samenwerken om piekbelastingen te verlagen en hernieuwbare energie efficiënter te benutten. Kunstmatige intelligentie en energieopslagtechnieken spelen hierin een sleutelrol.

Het initiatief combineert een collectieve energieovereenkomst, een geïntegreerd energiesysteem met slimme energieopslagmogelijkheden zoals vehicle-to-gridtechnologie en een beloningsprogramma voor energie-efficiënt gedrag.

Batterijen auto’s
Tilburg wil via het project batteREstore afgedankte batterijen van elektrische auto’s gaan hergebruiken om energie op te slaan en bouwplaatsen te voorzien van stroom. Door deze batterijen een tweede leven te geven en een derde leven als energieopslagsysteem voor sociale huurwoningen, wil het project bijdragen aan een duurzamer en inclusiever stedelijk energiesysteem. Daarnaast biedt batteREstore bewoners educatie en digitale tools om actief deel te nemen aan de energietransitie. De samenwerking tussen publieke, private en academische partners moet leiden tot een schaalbaar model voor andere Europese steden.

Brussel
Naast de Nederlandse initiatieven is ook het Belgische project Be.SHARE uit Brussel gehonoreerd. Dit project richt zich op decarbonisatie van stedelijke gebieden via een lokaal, koolstofneutraal verwarmings- en koelingsnetwerk. Door gebruik te maken van geothermische energie en warmte uit riolen, verlaagt het project de CO₂-uitstoot met ruim 1.500 ton per jaar.