TenneT wijst opnieuw op risico stroomtekort na 2030

Zonder extra maatregelen voor flexibiliteit en regelbaar vermogen dreigen volgens TenneT vanaf 2033 stroomtekorten. In de 2024-editie van de Monitor Leveringszekerheid had de hoogspanningsnetbeheerder ook al gewaarschuwd voor een tekort aan stroom in de periode na 2030.

Kritieke jaren
Hoogspanningsnetbeheerder TenneT concludeert in zijn jaarlijkse onderzoek dat de stroomvoorziening tot 2030 nog voldoet aan de norm van maximaal 4 uur verwachte uitval per jaar. Daarna verslechtert de situatie echter snel. In 2033 kan dit oplopen tot 12,6 uur en in 2035 tot 9,2 uur per jaar.

De belangrijkste oorzaken voor deze verslechtering zijn de afname van conventioneel regelbaar vermogen in Nederland en omliggende landen, terwijl de elektriciteitsvraag juist sterk toeneemt door elektrificatie van industrie, vervoer en gebouwen. ‘De positieve ontwikkelingen van verduurzaming en elektrificatie veranderen ons elektriciteitssysteem ingrijpend’, stelt Maarten Abbenhuis, chief operational officer van TenneT. ‘Duurzame bronnen leveren niet altijd stroom wanneer en waar die nodig is.’

Economische risico’s
De monitor laat ook zien dat de economische levensvatbaarheid van verschillende capaciteitsbronnen is verslechterd. Er bestaat een reëel risico dat ongeveer 1,7 gigawatt aan thermisch gasvermogen eerder dan verwacht kan wegvallen. Als dat gebeurt, zou al in 2030 de norm worden overschreden.

Duurzame energiebronnen zoals windmolens en zonnepanelen groeien wel, maar de groei van batterijopslag en vraagrespons is volgens TenneT nog onvoldoende om de afname van conventioneel vermogen volledig te compenseren.

Nieuwe opslagvormen
Opvallend is dat TenneT voor het eerst nieuwe opslagconcepten heeft meegenomen in zijn analyse. Naast ‘gewone’ batterijen die al langer een rol spelen, kijkt TenneT nu ook naar intraday en multiday Long Duration Energy Storage (LDES). Deze technologieën kunnen gedurende langere perioden elektriciteit leveren en zo het systeem ondersteunen tijdens perioden van krapte.

‘We adviseren het ministerie om tijdig maatregelen te treffen om voldoende flexibiliteit en regelbaar vermogen mogelijk te maken’, aldus Abbenhuis. ‘Dit kan door investeringen in nieuwe capaciteit te bevorderen, of een te snelle terugval van bestaand regelbaar vermogen te voorkomen.’

Aanbevelingen
TenneT roept de overheid op 3 sporen te volgen. Ten eerste onderzoek naar capaciteitsmechanismen die een te snelle terugval van bestaand regelbaar vermogen kunnen voorkomen. Ten tweede het stimuleren van vraagrespons, waarbij grootverbruikers zoals industrie hun verbruik aanpassen op momenten van krapte.

Als derde adviseert TenneT onderzoek naar stimulerende maatregelen voor middellange- en langetermijnenergieopslag. Die vormen van opslag zouden een significante bijdrage kunnen leveren aan de leveringszekerheid, naast conventionele gascentrales, vraagrespons, interconnectie en reguliere batterijopslag zoals die nu steeds vaker bij zonneparken wordt geplaatst. Ook wijst TenneT op het belang van internationale verbindingen. De interconnectoren naar bijvoorbeeld het Verenigd Koninkrijk of Noorwegen blijven ook na 2030 cruciaal voor de Nederlandse energievoorziening.

Meer statistieken over de energieopslag- en zonne-energiemarkt lezen? Lees dan het speciale Solar & Storage Magazine-dossier ‘De harde cijfers’.