Wie aan de hand van de VertiCer-data 100 procent zekerheid wil krijgen over hoeveel zonnepanelen er in de afgelopen 1,5 jaar maandelijks via de SDE+(+) geïnstalleerd zijn, komt bedrogen uit. De datarapportages van VertiCer tonen onmogelijke waarden die het vertrouwen in de officiële statistieken ondermijnen (red. zie kader). Volgens de cijfers zou in de eerste helft van 2025 het geïnstalleerde vermogen netto met 774,9 megawattpiek zijn afgenomen.
Negatieve groei
Een negatieve groei van 774,9 megawattpiek in de eerste helft van 2025 is fysiek onmogelijk. Dit zou betekenen dat er meer zonnepanelen zijn verwijderd dan geïnstalleerd, en wel in een omvang die gelijkstaat aan ruim 1,5 miljoen zonnepanelen (red. uitgaande van zonnepanelen met een vermogen van circa 500 wattpiek). Er is geen enkele marktindicatie die zo'n massale verwijdering van zonnepanelen ondersteunt.
Een betrouwbaarder beeld ontstaat door te kijken naar de totale nettogroei sinds 1 januari 2024, toen de extreme schommelingen in de VertiCer-statistieken begonnen. Deze benadering levert een totale groei op van 2.889,8 megawattpiek over de afgelopen 1,5 jaar, wat neerkomt op een gemiddelde maandelijkse toename van 161,1 megawattpiek. Deze geleidelijke groei sluit beter aan bij de realiteit van de Nederlandse zonnepanelenmarkt dan de extreme schommelingen in de maandcijfers.
Vraagtekens bij betrouwbaarheid statistieken, VertiCer wijst naar marktpartijen en netbeheerders De statistieken van het nieuw geregistreerde pv-vermogen in Nederland vertonen extreme schommelingen die vragen oproepen over de betrouwbaarheid van de data. Onderstaande grafiek met het in de afgelopen 1,5 jaar netto maandelijks geregistreerde pv-vermogen toont opmerkelijke pieken en dalen, met als meest opvallende uitschieter nog altijd de maandgroei van 4.271,9 megawattpiek in augustus 2024. De uitschieter werd vorig jaar door de redactie van Solar Magazine en door Peter Segaar van PolderPV.nl gesignaleerd. Segaar meldde dit direct bij VertiCer, die doorverwees naar de netbeheerders als verantwoordelijken voor de aanlevering van correcte gegevens. Bijna even zorgwekkend als de positieve uitschieters – met in de afgelopen 1,5 jaar 3 extreme pieken – zijn de talrijke negatieve waarden. Vooral oktober 2024 valt op met een daling van 2.209,0 megawattpiek, gevolgd door november met -1.936,6 megawattpiek. Dit suggereert grootschalige deregistraties of statistische correcties die vragen oproepen over de kwaliteit van de oorspronkelijke registraties. In 9 van de afgelopen 18 maanden lijkt sprake te zijn van significante correcties – positief of negatief – van meer dan 500 megawattpiek. De kwaliteit van de statistieken lijkt hierdoor ernstig geschaad te worden, wat problematisch is voor beleidsmakers en marktpartijen die deze cijfers gebruiken voor beslissingen. VertiCer wijst naar allereerst naar de netbeheerders die klaarblijkelijk geen effectieve controle uitvoeren op de plausibiliteit van hun data. Deze situatie is vooral zorgwekkend omdat betrouwbare data essentieel zijn voor het monitoren van de voortgang van de energietransitie. Daarnaast wijst VertiCer ook naar marktpartijen. ‘Het systeem van Garanties van Oorsprong (GvO’s) is vrijwillig, wat betekent dat VertiCer geen volledig beeld heeft van alle pv-installaties in Nederland’, legt VertiCer-bestuurder Ilona Bruens uit. ‘Ook wij zien dat de totale pv-vermogens aanzienlijk fluctueren, wat verschillende oorzaken heeft. Een belangrijke driver voor het aanmelden bij VertiCer is het ontvangen van GvO’s voor subsidiedoeleinden. Als de subsidie eindigt, is er voor de producent relatief vaak geen behoefte meer om de inschrijving van hun zonnepanelen bij VertiCer te verlengen. Hierdoor kan het totale vermogen dat ingeschreven staat bij VertiCer dalen, terwijl het werkelijke opgestelde vermogen in Nederland aan zon-PV stijgt. Daarnaast moet na 5 jaar wettelijk gezien de producent zijn grotere pv-installatie opnieuw aanmelden bij VertiCer. Als dit niet op tijd gedaan wordt, is er ook een tijdelijke daling in het ingeschreven vermogen bij VertiCer zichtbaar.’ Omdat de producent het opgestelde vermogen bij VertiCer invoert en de netbeheerder de gegevens vervolgens goedkeurt, zijn producenten en netbeheerders volgens Bruens samen verantwoordelijk voor het aanleveren van juiste data, inclusief eventuele correcties. ‘Wij moeten uitgaan van de juistheid van deze gegevens. Als duidelijk blijkt dat gegevens niet realistisch zijn, dan benaderen de netbeheerder voor eventuele correctie. Het kan dus zijn dat per abuis voor een aantal installaties tijdelijk een verkeerd vermogen bij VertiCer in het systeem staat.’ |
Jaargroei 2024
VertiCer rapporteert in zijn nieuwste publicatie een opwaartse bijstelling van de groei over 2024. Waar de organisatie begin januari nog een voorlopige jaargroei van 1.579 megawattpiek meldde, zijn de cijfers inmiddels voor de vierde keer aangepast. De meest recente bijstelling verhoogt de jaargroei van 3.637 naar 3.674,7 megawattpiek. De komende maanden zullen deze groeicijfers steeds definitiever worden.
Opgesteld versus geïnstalleerd
Het verschil tussen bruto en netto geïnstalleerd vermogen groeit steeds sneller, omdat meer en meer SDE-projecten uit 2008 het einde van hun 15-jarige subsidieperiode bereiken. VertiCer noteerde in de tweede helft van vorig jaar een afname van 234 operationele projecten, terwijl voor de eerste helft van 2025 een daling van 914 projecten wordt gemeld en voor de maand juni van 261 projecten.
De komende jaren zal deze trend versterken naarmate meer projecten het einde van hun subsidieperiode bereiken. Hierdoor ontstaat een toenemende kloof tussen het totaal opgestelde vermogen en de nieuwe installaties binnen een kalenderjaar.
Correcties
De eerste voorlopige maandcijfers voor juni 2025 tonen een krimp van 123,4 megawattpiek. De oorspronkelijk gerapporteerde forse, negatieve groei voor februari 2025 is inmiddels bijgesteld van 1.716,3 naar 1.636,4 megawattpiek.
Ook andere cijfers zijn aangepast in de nieuwste VertiCer-publicatie. De aanvankelijke halfjaargroei voor de eerste zes maanden van 2024, die in juli 2024 op 256,3 megawattpiek werd geschat, is inmiddels naar boven bijgesteld tot 1.616,1 megawattpiek.
Subsidieperiode afgelopen
De grafieken van VertiCer over de kwartaalgroei tonen een duidelijke trendbreuk in de SDE+(+)-markt. Na het recordjaar 2020 is vooral het aantal nieuwe projecten sterk afgenomen. Deze daling wordt mede veroorzaakt door projecten die hun 15-jarige subsidieperiode hebben voltooid en uit de statistieken verdwijnen.
-170 installaties
De grafieken tonen dat er in juni in geen enkele vermogensklasse een nettogroei qua aantal geregistreerde projecten en qua opgesteld vermogen zichtbaar is. VertiCer registreerde in juni dan ook geen groei maar een afname van 261 installaties. Het opgestelde vermogen daalde met 123,4 megawattpiek.
15,5 gigawattpiek
Eind juni is het totale vermogen binnen de SDE+(+)-regeling uitgekomen op 15.547,3 megawattpiek, verspreid over 35.117 zonne-energieprojecten.
De 2 grafieken tonen het cumulatieve aantal door VertiCer geregistreerde zonne-energieprojecten en het bijbehorende vermogen, uitgesplitst naar verschillende vermogensklassen.
Meer statistieken over de zonne-energiemarkt lezen? Lees dan het speciale Solar Magazine-dossier ‘De harde cijfers’.
De juni 2025-editie van Solar Magazine schenkt aandacht aan het installeren van zonnepanelen in oost-westopstellingen, verdienmodellen in het post-salderingstijdperk, agri-pv en offgrid pv-installaties.