Fraude bij EPC-certificering fors toegenomen in Vlaanderen

Van slechts 3 schorsingen 3 jaar geleden steeg het aantal vorig jaar naar 26 stuks. Ook het aantal boetes steeg van 45 in 2022 naar 126 in 2024.

Betere controles
Volgens Vlaams minister van Energie Melissa Depraetere is de toename in schorsingen en boetes een direct gevolg van meer en betere controles. Het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap (VEKA) heeft een nieuw afwijkingsdetectiesysteem geïmplementeerd dat via datamining en data-analyse automatisch zoekt naar mogelijke fouten en onregelmatigheden bij ingediende EPC’s.

‘Het EPC is in de eerste plaats nodig om gezinnen te informeren over de energiekwaliteit van een woning die ze willen kopen of huren,’ stelt Depraetere. ‘Het moet natuurlijk ook betrouwbaar zijn: als iemand een woning koopt of huurt, moet daar een betrouwbaar EPC tegenover staan want het heeft wel degelijk een impact op de woningprijs.’

Zware sancties
Bij vastgestelde fouten kan het VEKA een boete opleggen tot 5.000 euro. In 2024 bedroeg het gemiddelde boetebedrag 929 euro. Bij zwaardere of herhaalde fouten volgt een schorsing of zelfs het definitief intrekken van de erkenning als energiedeskundige. Een geschorste energiedeskundige kan pas weer aan de slag nadat hij opnieuw slaagt voor een examen.

Niet elke vastgestelde fout is een bewuste manipulatie. Soms gaat het om een verkeerde interpretatie of slordigheid. ‘Het merendeel van de EPC’s wordt door de energiedeskundigen correct opgemaakt,’ benadrukt Depraetere. ‘Maar waar er bewust gemanipuleerd wordt, moeten we streng optreden.’

Renovatieverplichting
Het EPC-label speelt een cruciale rol in het Vlaamse renovatiebeleid. Kopers van woningen met een energielabel E of F moeten hun woning binnen 5 jaar renoveren naar minimaal label D. Dit maakt het extra belangrijk dat de certificaten correct worden opgesteld.

Wanneer na controle blijkt dat een EPC foutief werd opgemaakt, moet de energiedeskundige het kosteloos aanpassen. De eigenaar kan besluiten om eventuele schade te verhalen via de burgerlijke rechtbank.

Kwaliteitsverbetering
Recent zijn verschillende maatregelen genomen om de kwaliteit van EPC’s te verhogen. Vanaf 1 september 2025 wordt de basisopleiding voor startende energiedeskundigen fors uitgebreid met een verplicht praktijkgedeelte. Het examen wordt sinds 1 januari 2025 bovendien centraal georganiseerd door de overheid om de kwaliteit te bewaken.

Energiedeskundigen zijn nu ook verplicht om elke 5 jaar te slagen voor een opfrissingsexamen. Daarnaast heeft het VEKA een uitgebreid inspectieprotocol met praktijkvoorbeelden, een ondersteunende helpdesk en jaarlijkse verplichte bijscholing. De Vlaamse regering werkt volgens Depraetere tot slot aan een actieplan om de effectieve naleving van kernmaatregelen, waaronder het EPC, te verzekeren. Dit past in het bredere beleid om de energieprestatie van gebouwen in Vlaanderen te verbeteren.