Energie Samen eist structurele financiering voor energiehuizen

In een nieuw position paper roept de organisatie op tot structurele middelen voor energiebesparing en de uitrol van de energiehuizen.

Kortlopende subsidies
‘De huidige projectsubsidies zijn kortlopend en versnipperd,’ zegt Siward Zomer, voorzitter van Energie Samen. ‘Energiecoöperaties moeten elke paar maanden nieuwe aanvragen doen, met veel administratieve rompslomp en onzekerheid voor personeel en bewoners. Wij pleiten voor structurele financiering: vaste budgetten van het Rijk en gemeenten waarmee energiehuizen meerdere jaren achtereen bewoners kunnen helpen.’

Deze oproep sluit aan bij de Europese EPBD IV-richtlijn die lidstaten verplicht om lokale energiepunten op te zetten. Energiehuizen zijn lokale ‘one-stop shops’ waar bewoners en bedrijven terechtkunnen voor energieadvies, begeleiding en uitvoering van energiebesparende maatregelen.

Lokale verankering
Energiecoöperaties blijken effectiever in het realiseren van energiebesparing wanneer ze lokaal zijn ingebed. In Nederland zijn inmiddels 704 energiecoöperaties actief, waarvan 42 procent zich bezighoudt met energiebesparingsprojecten. Samen hebben zij een potentieel bereik van ongeveer 2,5 miljoen huishoudens.

‘Als je data onderbrengt bij een lokale energiegemeenschap dan kun je ze duurzaam inzetten voor de energietransitie,’ aldus Zomer. De koepelorganisatie benadrukt dat lokaal eigenaarschap van energieverbruiksdata belangrijk is, in plaats van beheer door externe partijen.

Werkgelegenheid
Structurele financiering creëert niet alleen zekerheid voor bewoners, maar biedt ook kansen voor mensen die als energiecoach of energieklusser aan de slag willen. ‘Al duizenden mensen zijn opgeleid,’ aldus Zomer. ‘Met vaste middelen kunnen we de energiebesparing door energiecoöperaties opschalen, meer mensen in dienst nemen en ook werkzoekenden met afstand tot de arbeidsmarkt een plek bieden.’

De aanpak van lokale energiegemeenschappen heeft zich volgens de organisatie al bewezen in succesvolle pilots in gemeenten als Zutphen, Lochem en de Achterhoek. Deze energiehuizen kunnen volgens Energie Samen fungeren als regionale hubs die expertise, financiering en coördinatie bieden aan kleinere energiegemeenschappen in hun omgeving.

Financieringsopties
Momenteel zijn er al enkele financieringsinstrumenten voor energiecoöperaties beschikbaar, zoals het Ontwikkelfonds Opwek dat energiecoöperaties helpt bij het financieren van de ontwikkelkosten van wind- en zonne-energieprojecten. Dit fonds, een initiatief van Energie Samen, het ministerie van Klimaat en Groene Groei en het Nationaal Groenfonds, is sinds deze zomer landelijk beschikbaar.

Energie Samen wil echter verder gaan en pleit voor een landelijk partnerschap tussen energiegemeenschappen en overheden, met energiehuizen als spil in de samenwerking. De koepelorganisatie benadrukt dat de huidige versnippering van financiële regelingen inefficiënt werkt en te weinig geld uiteindelijk bij de uitvoering terechtkomt. Met het oog op de groeiende rol van energiegemeenschappen in de energietransitie is het volgens Energie Samen essentieel dat er nu structurele stappen worden gezet om hun positie te versterken en hun impact te vergroten.