Guy Vandendungen: ‘Radicaal anders naar stroomnet kijken cruciaal voor energietransitie’

Hoe ben jij beland waar je nu bent?
‘Ik ben de oprichter van Pulsar Power, een internationaal opererend ingenieurs- en strategisch adviesbureau voor de hernieuwbare-energiesector en andere stakeholders in de energietransitie. Dat verkocht ik begin dit jaar aan PerPetum Energy, waar ik nu chief technology officer ben.’

Waarom?
‘Ik deed een opdracht voor dit bedrijf in het kader van het uitwerken van hun strategie voor de toekomst. Gaandeweg werd geconcludeerd dat ze me er graag bij wilden hebben om deze ook mee vorm te geven in de praktijk. Voor mij was dit ook een kans, met name om me bezig te gaan houden met waar ik echt goed in ben en gelukkig van word: technologie. Van alle rompslomp die komt kijken bij het runnen van een bedrijf word ik minder blij.’

Wat doet PerPetum Energy, waar gaat het naartoe?
‘Het was oorspronkelijk een pv-bedrijf; een epc-contractor. In 2016 werd gestart met een eigen investeringsvehikel. Inmiddels ligt de nadruk op multitechnologische oplossingen, geïntegreerde systemen met zonnepanelen, opslag, laadinfra, power-to-heat en slimme sturing bijvoorbeeld. Daarmee helpen we c&i- en utility-bedrijven, grootverbruikers van energie, bij hun verduurzaming.’

Jullie financieren die projecten ook?
‘Wij bieden onze diensten aan “as a service”, dus investeert PerPetum indien gewenst zelf. Er wordt dan afgerekend op euro per megawattuur aan geleverde energie. We bieden tevens oplossingen voor bedrijven die netaansluitingsproblematiek ondervinden; zorgen dat ze kunnen blijven doen wat ze doen, doorgroeien en vergroenen middels elektrificatie zonder afhankelijkheid van het grid. Uiteraard hebben we het bij dit alles niet over projecten van 1 dag, maar meerjarige trajecten; een echt partnerschap.’

Welke positie hebben jullie in de Belgische hernieuwbare-energiesector?
‘Dat is altijd lastig te zeggen. Maar in ieder geval in de nationale top 3, en in Wallonië staan we zonder twijfel op nummer 1. De ambitie is een sterke groei in heel Europa. Zo zijn we dit jaar opgestart in Frankrijk en Duitsland. We kijken natuurlijk ook met veel interesse naar de Nederlandse markt.’

Hoe zie jij de stand van zaken van de Nederlandse en Belgische energietransitie?
‘In Nederland is heel veel productie gerealiseerd; circa 50 procent van het verbruik komt uit zon. In België is dat minder, zo’n 25 procent. In beide landen draait de energievoorziening op zonnige dagen echter grotendeels op zonnestroom. Dat is mooi. Maar die ontwikkeling gaat ook gepaard met een kannibaliserend effect. Zo is er steeds meer sprake van negatieve energieprijzen als de zon volop schijnt. Er moeten nog heel veel zonnepanelen bij, dat gaat ook gebeuren. Maar zoals het de afgelopen decennia ging, kan het niet meer. Het moet anders.’

Hoe dan?
‘Minder kijken naar de kosten en meer sturen op de waarde van hernieuwbare energie. Dat kan alleen samen met de verbruikers, bijvoorbeeld middels flexibilisering waarbij de waarde verschoven en geoptimaliseerd wordt.’

Jij bent ook al lang betrokken bij PV Vlaanderen…
‘Ik heb me, toen ik voor mezelf begon, direct verkiesbaar gesteld voor de stuurgroep, en met succes. Ik zie het werk dat we doen als zeer belangrijk. Beleidsmakers moeten van de juiste input worden voorzien om de juiste beslissingen te kunnen nemen. Veel zaken zijn nu suboptimaal of slecht geregeld vanwege een gebrek aan kennis, bijvoorbeeld over technische mogelijkheden. Dat zit onze energietransitie in de weg.’

Waar doel je exact op?
‘Er moet een goed maatschappelijk evenwicht worden gevonden in de energietransitie; de maatschappelijke kosten moeten zo laag mogelijk zijn om burgers en ondernemers te beschermen tegen stijgende kosten, en om ons bedrijfsleven competitief te houden. Het gaat me dus om meer dan het promoten van zonnepanelen.’

Zonnestroom is de goedkoopste vorm van energie…
‘Dat klopt. Maar er is sprake van veel misinformatie en dogmatisch denken. De grootste fout die je kunt maken, is nieuwe problemen oplossen door voort te bouwen op oude oplossingen. Het roer moet dus radicaal om bij de transitie van een centraal fossiel naar een groen decentraal energiesysteem. Daarbij moeten we anders gaan kijken naar het elektriciteitsnet en hoe we dat gebruiken.’

Kun je een concreet voorbeeld geven?
‘Ik werkte een paar jaar geleden aan een zonne-energieproject van een substantiële omvang. Dat zou vlak bij een lijn met diverse windturbines komen. Die mocht echter niet worden gedeeld met de pv-installatie. De netbeheerder zei dat er geen ruimte meer voor was, gebaseerd op het piekvermogen van de windturbines uiteraard, en dit terwijl iedereen weet dat de opwek van zon en wind grotendeels complementair is. Er werd een aparte kabel van 5 à 6 kilometer van de pv-installatie naar het regionale distributienet getrokken. De kosten voor de laatste meters waren voor de ontwikkelaar, de rest werd door Fluvius opgebracht. Uiteindelijk zijn het natuurlijk de burgers en bedrijven die opdraaien voor die kosten.’

Het is de schuld van de netbeheerders?
‘Nee. Die kunnen niet anders, ze zijn gebonden aan beleid dat door de politiek wordt bepaald. Duidelijk is echter wel dat we ons dit soort zaken niet langer kunnen veroorloven. Het is niet effectief, zowel financieel als organisatorisch. Het vertraagt de energietransitie, maakt die onbetaalbaar en onhaalbaar. Dat gezegd hebbende: we hebben wel al alle techniek in handen om daar een succes van te maken, als we het maar over een geheel andere boeg gaan gooien.’