Het Dilemma | Kan netaansluiting van consumenten worden verkleind?

De standaardaansluiting van een woning is 3 x 25 ampère, het kan ook met minder?
‘Het idee komt uit de koker van Koos Folmer van Eplucon. Hij nam jaren geleden al eens contact met mij op en vertelde over zijn concept Erfgebonden Energie; een woning die met zonnepanelen en een batterij vergaand onafhankelijk is van het elektriciteitsnet. Ik vond het een mooi verhaal, maar was destijds niet echt geïnteresseerd.’

Er was nog geen sprake van netcongestie?
‘Exact. Ik dacht: waarom al die moeite; heb je een tekort aan stroom of een overschot, dan gebruik je toch gewoon het stroomnet. Ik heb er vervolgens eigenlijk nooit meer aan gedacht, tot mijn vader me onlangs vertelde over zijn jongere broer Martien. Hij en zijn vrouw Hennie hadden een nieuwe woning in Nunspeet gekocht, met een aansluiting van slechts 1 x 10 ampère.’

Nu was je wel geïnteresseerd?
‘Uiteraard. We leven in andere tijden. De druk op het stroomnet is groot. Ik ben gaan kijken, kreeg een rondleiding van Hancko Folmer, de zoon van Koos. De woning is een van de eerste 7 commerciële 10-ampèrewoningen van Nederland. Ze is uitgerust met 14 zonnepanelen, een batterij met 5 kilowatt vermogen en 18 kilowattuur opslagcapaciteit, een warmtepomp en een energiemanagementsysteem dat onder andere stuurt op weersvoorspellingen en het gebruiksprofiel.’

Jouw oom en tante hadden vertrouwen in dit concept…
‘Koos bouwde eerder zo’n woning voor zichzelf, een soort van demonstratieproject. Hij toonde gedurende 5 jaar aan dat het allemaal prima werkte en deelde op internet alle data over zijn energiehuishouden. Oom Martien was vroeger zijn buurman en ging nog altijd regelmatig bij hem op de koffie. Hij zag het ook met eigen ogen.’

Het licht blijft ook aan in de winter?
‘Ook dan wordt zonnestroom opgewekt. Wat je meer nodig hebt, haal je uit het net. In eerste instantie sla je dat op in de batterij. Als de waterkoker aangaat of er eens een pizza wordt gebakken, komt de elektriciteit uit de accu en wordt de warmtepomp indien noodzakelijk even getemperd. Daarnaast is dit systeem ook kostenefficiënt. Er wordt gebruikgemaakt van 1 omvormer voor de zonnepanelen en de batterij, wat een stuk goedkoper is dan 2 aparte omvormers. De batterij wordt direct door de zonnepanelen geladen en er is maar 1 conversieslag nodig, van DC naar AC. Een kleinere aansluiting betekent een lager nettarief. Het systeem kan bovendien worden gestuurd op dynamische energieprijzen, als je zo’n contract hebt. En tot slot heeft het afschaffen van de salderingsregeling voor mijn oom en tante ook niet of nauwelijks consequenties, omdat ze hun zonne-energie opslaan in hun batterij om die later zelf te gebruiken.’

Jij bent hier blij mee als netbeheerder…
‘Het huis trekt maximaal 10 ampère, de hoge verbruikspieken worden afgevangen door de batterij. Ik hoop dat er nog heel veel van dit soort woningen worden gebouwd. Hoe minder schaarse netcapaciteit een woning nodig heeft, hoe meer woningen er kunnen worden gebouwd. Als netbeheerders werken we serieus aan netverzwaring, maar dat is een kwestie van een lange adem. Dit concept is op zijn minst een mooie tussenoplossing.’

Hebben netbeheerders een rol in het promoten van dit soort woningen?
‘Een van onze verantwoordelijkheden is het stimuleren van effectief en efficiënt gebruik van de netcapaciteit. Dit is een zeer zinvolle ontwikkeling in het kader van netvriendelijk bouwen, zoals er meer zijn. Enexis kan dit soort oplossingen natuurlijk niet voorschrijven. Maar als er daarmee in een nieuwbouwproject bijvoorbeeld 1.000 woningen kunnen worden gebouwd in plaats van 250, wijzen we natuurlijk wel op deze kans.’

Zijn 10-ampèrewoningen sowieso een goed idee, los van het netcongestieprobleem?
‘Ze bieden systeemtechnisch ook voordelen. Doordat ze de eigen broek ophouden, leveren ze een extra bijdrage aan de flexibiliteit in het systeem en het in balans houden van vraag en aanbod. Ook daarom kijken we nu gezamenlijk naar de mogelijkheden om het concept van Eplucon verder op te schalen.’