De belangrijkste discussie in de 2 rechtszaken betrof de ‘zonneladder’: is voldoende aangetoond dat er geen betere locaties voor de zonneparken beschikbaar waren?
Dubbele uitspraak
In beide gevallen ging het dus om projecten van ontwikkelaar Kronos Solar: een aan de Ansbaldweg in Diessen en een aan de Oirschotsedijk in Haghorst. De vergunningen werden eerder, in maart 2025, vernietigd door de Raad van State omdat onvoldoende was gemotiveerd waarom de zonneparken in het buitengebied worden gebouwd.
De zonneladder is een voorkeursvolgorde voor locaties van zonneparken, vastgelegd in de Interim Omgevingsverordening Noord-Brabant. Het uitgangspunt is dat eerst wordt gekeken naar andere vormen van duurzame energie, zoals windenergie, en naar plaatsing op daken, binnen stedelijk gebied of aansluitend aan stedelijk gebied, voordat naar het buitengebied wordt gekeken.
De gemeente Hilvarenbeek heeft de zonneladder verder uitgewerkt in de Visie Grootschalige Opwek (VGO) en bijbehorende Kadernota. Het college had na de eerdere uitspraken de vergunningen opnieuw verleend, maar dan met een uitgebreidere motivering over de noodzaak om ook in het buitengebied zonneparken te realiseren.
Energiebehoefte berekend
De gemeente baseert zich op een totale elektriciteitsbehoefte van 278 gigawattuur per jaar. Na toepassing van een correctiefactor – uitgaande dat 50 procent door nieuwe technieken kan worden opgewekt – komt dit neer op een behoefte van 125 hectare aan zonnepanelen. De gemeente heeft een potentie van ongeveer 10 hectare aan zonnepanelen op daken, 9,58 hectare binnen stedelijk gebied en 23,12 hectare aansluitend aan stedelijk gebied.
Daarnaast heeft de gemeente potentie voor 3 windturbines, wat gelijkstaat aan ongeveer 30 hectare aan zonnepanelen. De Raad van State acht deze analyse voldoende om de bouw van zonneparken in het buitengebied te rechtvaardigen.
Batterijen
De bezwaarmakers voerden onder meer aan dat de batterijen en het model zonnepanelen waren gewijzigd, maar de Raad van State oordeelde dat deze wijzigingen ondergeschikt waren. Ook het argument dat er meer windturbines mogelijk zouden zijn, werd verworpen omdat dit niet concreet was aangetoond.
De uitspraken zijn belangrijk voor gemeenten die worstelen met de juiste toepassing van de zonneladder. Ze maken duidelijk dat zonneparken in het buitengebied mogelijk zijn als goed onderbouwd wordt waarom andere opties onvoldoende zijn om in de energiebehoefte te voorzien.
Beide vergunningen zijn verleend voor de duur van 25 jaar. Dit betekent dat Kronos Solar nu kan beginnen met de bouw van de zonneparken, ondanks het verzet van omwonenden die bezorgd waren over de landschappelijke impact en de omvang van de projecten.
De juni 2025-editie van Solar Magazine schenkt aandacht aan het installeren van zonnepanelen in oost-westopstellingen, verdienmodellen in het post-salderingstijdperk, agri-pv en offgrid pv-installaties.