Statistieken blijven vragen oproepen, onmogelijke jaargroei SDE++ verhoogd tot 3,8 gigawattpiek

Wie definitieve conclusies wil trekken over de maandelijkse toename van zonnepanelen via de SDE+(+)-subsidie, komt bedrogen uit met de VertiCer-gegevens. De gepubliceerde cijfers bevatten onrealistische waarden die het vertrouwen in de officiële statistieken ondermijnen. Zo zou volgens deze data het geïnstalleerde vermogen in de eerste 3 kwartalen van 2025 met ruim 2 gigawattpiek zijn gedaald. Deze vreemde ontwikkeling houdt vrijwel zeker verband met de eveneens onwaarschijnlijke jaargroei van bijna 3,8 gigawattpiek die VertiCer voor 2024 heeft geregistreerd.

Verschillende oorzaken
Een afname van 2 gigawattpiek aan zonnepaneelcapaciteit is in de praktijk onhaalbaar. Dit cijfer suggereert dat er ongeveer 4 miljoen zonnepanelen van daken en velden zouden zijn verwijderd (red. uitgaande van zonnepanelen met een vermogen van circa 500 wattpiek). Nergens in de markt zijn echter aanwijzingen te vinden die een dergelijke grootschalige ontmanteling van zonnestroomsystemen bevestigen.

Navraag bij VertiCer leerde eerder dit jaar dat de opmerkelijke schommelingen in de zonnestroomcijfers verschillende oorzaken hebben. Het vrijwillige karakter van het registratiesysteem voor Garanties van Oorsprong zorgt ervoor dat niet alle installaties worden bijgehouden. Bovendien schrijven eigenaren hun zonnepanelen vaak uit wanneer de subsidieperiode afloopt, terwijl de zonnepanelen wel in gebruik blijven. Ook de wettelijke verplichting om grotere installaties elke 5 jaar opnieuw aan te melden, wordt niet altijd tijdig nageleefd waardoor installaties – vaak tijdelijk – uit de marktdata verdwijnen. Daarnaast kunnen invoerfouten optreden, omdat producenten zelf hun gegevens registreren die vervolgens door netbeheerders worden gecontroleerd.

Negatieve groei 2025
Uit de nieuwste cijfers van VertiCer blijkt dat in de periode januari 2024 tot en met september 2025 netto zo’n 1,8 gigawattpiek aan zonnepanelen geïnstalleerd zou zijn via de SDE++. Hoeveel waarde er gehecht moet worden aan dat cijfer is maar zeer de vraag voor wie de maandelijkse installatiecijfers bekijkt.

Subsidieperiode afgelopen
De grafieken van VertiCer over de kwartaalgroei tonen een duidelijke trendbreuk in de SDE+(+)-markt. Na het recordjaar 2020 is vooral het aantal nieuwe projecten sterk afgenomen. Deze daling wordt mede veroorzaakt door projecten die hun 15-jarige subsidieperiode hebben voltooid en uit de statistieken verdwijnen.

-277 installaties
De eerste voorlopige maandcijfers voor september 2025 tonen een krimp van 101,1 megawattpiek. Verder is er in september in geen enkele vermogensklasse een nettogroei qua aantal geregistreerde projecten en qua opgesteld vermogen zichtbaar. VertiCer registreerde in september dan ook geen groei maar een afname van 214 installaties.

14,4 gigawattpiek
Eind september is het totale vermogen binnen de SDE+(+)-regeling uitgekomen op 14.414,7 megawattpiek, verspreid over 35.011 zonne-energieprojecten.

De 2 grafieken tonen het cumulatieve aantal door VertiCer geregistreerde zonne-energieprojecten en het bijbehorende vermogen, uitgesplitst naar verschillende vermogensklassen.

Meer statistieken over de zonne-energiemarkt lezen? Lees dan het speciale Solar Magazine-dossier ‘De harde cijfers’.

Twijfels over data netbeheerders en marktpartijen Voor de betrouwbaarheid van de cijfers wijst VertiCer in de eerste plaats naar netbeheerders, die onvoldoende zouden controleren of hun data wel kloppen. Een zorgelijke situatie, omdat betrouwbare gegevens cruciaal zijn om de voortgang van de energietransitie goed te kunnen volgen. Naast de netbeheerders hebben ook marktpartijen volgens VertiCer hun verantwoording. ‘Het systeem van Garanties van Oorsprong (GvO’s) is vrijwillig, wat betekent dat VertiCer geen volledig beeld heeft van alle pv-installaties in Nederland’, legde VertiCer-bestuurder Ilona Bruens eerder dit jaar uit. ‘Ook wij zien dat de totale pv-vermogens aanzienlijk fluctueren, wat verschillende oorzaken heeft. Een belangrijke driver voor het aanmelden bij VertiCer is het ontvangen van GvO’s voor subsidiedoeleinden. Als de subsidie eindigt, is er voor de producent relatief vaak geen behoefte meer om de inschrijving van hun zonnepanelen bij VertiCer te verlengen. Hierdoor kan het totale vermogen dat ingeschreven staat bij VertiCer dalen, terwijl het werkelijke opgestelde vermogen in Nederland aan zon-pv stijgt. Daarnaast moet na 5 jaar wettelijk gezien de producent zijn grotere pv-installatie opnieuw aanmelden bij VertiCer. Als dit niet op tijd gedaan wordt, is er ook een tijdelijke daling in het ingeschreven vermogen bij VertiCer zichtbaar.’ Omdat de producent het opgestelde vermogen bij VertiCer invoert en de netbeheerder de gegevens vervolgens goedkeurt, zijn producenten en netbeheerders volgens Bruens samen verantwoordelijk voor het aanleveren van juiste data, inclusief eventuele correcties. ‘Wij moeten uitgaan van de juistheid van deze gegevens. Als duidelijk blijkt dat gegevens niet realistisch zijn, dan benaderen we de netbeheerder voor eventuele correctie. Het kan dus zijn dat per abuis voor een aantal installaties tijdelijk een verkeerd vermogen bij VertiCer in het systeem staat.’