Opleidingen installateurs: ‘Focus verschuift naar onderhoud en de meterkast’

Hoe gaat het met opleidingen op het gebied van zonnepanelen in deze krimptijd?
BDA-directeur Paul Verkaik: ‘We zien nu een duidelijke shift: van ontwerp, aanleg en montage naar onderhoud en inspectie. Veel zonne-energiesystemen liggen al langere tijd op daken. Installateurs beseffen steeds meer dat die onderhoud nodig hebben. Ze zien dat uiteraard ook als extra serviceverlening.’

En een verdienmodel…
Daan de Mooij, manager Opleidingen bij BDA: ‘Zeker, temeer omdat ze toch al vaker het dak van klanten op moeten, bijvoorbeeld als er een airco of warmtepompsysteem wordt geplaatst. Veel pv-systemen van een tijd geleden zijn bovendien onder de maat geïnstalleerd. De vraag naar onderhoud groeit ook. Eigenaren volgen de opbrengst in toenemende mate via een app en zien dus wanneer er iets niet goed gaat.’

Die shift naar onderhoud compenseert de terugloop van andere opleidingen?
Verkaik: ‘De opleidingen in onderhoud betreffen nog geen grote aantallen, de InstallQ-opleidingen zijn veel minder. We doen echter meer trainingen, onder andere op een heel actueel gebied: de thuisbatterij. De focus ligt daarbij op installatie – veilige aansluiting in de meterkast. Daarnaast besteden we volop aandacht aan klanten het juiste verhaal vertellen en met een passend aanbod komen, afgestemd op het energieprofiel van een huishouden en de plannen voor de toekomst bijvoorbeeld.’

De thuisbatterij is de redding van de pv-installateur?
‘Waar het op neerkomt: de nieuwbouw loopt terug. Klanten worden steeds veeleisender, bijvoorbeeld op het vlak van onderhoud en opslag. Even geleden was het: “Heb je zonnepanelen en wat kost dat? Oké, doe dan maar.” In de huidige markt wordt veel meer gevraagd van installateurs wat betreft advisering, kennis en vaardigheden, ook om hun bestaanszekerheid te garanderen. Ben je er volgend jaar nog wel? Opleiding blijft cruciaal.’

Er zijn reeds behoorlijk wat marktpartijen gevallen…
De Mooij: ‘Dat waren vooral bedrijven die alleen pv deden en de snelle jongens. Partijen die pv interessant vonden omdat er snel geld kon worden verdiend en nu weer zijn uitgestapt, zijn geen verlies voor de branche. Het komt ten goede aan kwaliteit en veiligheid in het algemeen, hoewel we er hier ook toch wel behoorlijk wat over de vloer hebben gehad.’

Waarom?
Verkaik: ‘Niet omdat ze wilden, maar omdat het moest. Verzekeraars eisen steeds vaker aantoonbare kwaliteit; dat je gecertificeerd bent. Daarnaast hebben veel mensen hun STAP-subsidie voor scholing en ontwikkeling besteed aan een pv-opleiding van ons. We zagen tevens vele zij-instromers en anderstaligen voorbijkomen. Dat ging gepaard met de nodige uitdagingen en maakte ons extra scherp op behoud van het kwaliteitsniveau. Velen haalden hun examens niet.’

Waar gaat het naartoe nu het opwekken van zonnestroom niet langer centraal staat?
De Mooij: ‘We gaan naar een integrale benadering, steeds meer richting slim energiemanagement. Er zijn veel plug-and-play producten op de markt, daar valt op te trainen. Tegelijkertijd gebeurt er steeds meer in de meterkast. Die is het epicentrum van energiehuishoudens. Allerhande energiestromen komen daar samen, bijvoorbeeld van zonnepanelen, een batterij, huishoudelijke apparaten, warmtepomp en laadpalen voor elektrische auto’s. De keuzes die je daar maakt – onder andere met het oog op kwaliteit, veiligheid, toekomstplannen en netcapaciteit in de wijk – zijn steeds belangrijker. Wil je het goed doen, dan moet je over de juiste expertise beschikken, ook ten aanzien van steeds complexer wordende regelgeving en wettelijke normering.’

Wat betekent dat voor BDA, en voor installateurs?
Verkaik: ‘Voor ons is duidelijkheid vanuit de branche noodzaak: wat spreken we af aangaande eisen ten aanzien van kennis en kunde, leerdoelen en examennormen? Wij kunnen die dan vertalen naar opleidingen. Voor installateurs geldt dat er nu bewustzijn ontstaat dat het niet meer alleen gaat over losse producten, maar over totaaloplossingen, en dat dat steeds meer van hen vraagt.’