Kennis Vlaamse zonnepaneelbezitters over terugleveringscontracten groeit

Dat blijkt uit de jaarlijkse energie-enquête van de Vlaamse Nutsregulator onder 1.000 Vlaamse gezinnen en 1.500 bedrijven. Het onderzoek van de energieregulator laat bovendien een significante stijging zien in het gebruik van warmtepompen en thuisbatterijen. Kritiek punt is volgens het onderzoek de achterblijvende kennis over energiecontracten en -tarieven, ondanks een toename in het aantal mensen dat hun energiefactuur nakijkt.

Kenniskloof
Uit de enquête blijkt dat er nog steeds een kenniskloof over energiecontracten is. Hoewel 46 procent van de gezinnen denkt een vast elektriciteitscontract te hebben, blijkt uit marktcijfers dat dit in werkelijkheid slechts 25,5 procent is. Daarnaast weet 1 op de 10 ondervraagde gezinnen helemaal niet welk type contract het heeft afgesloten.

De kennis over digitale meters en bijbehorende diensten blijft ook achter. Zo denkt 14 procent van de gezinnen met een digitale meter gebruik te maken van maandafrekening, terwijl dit volgens officiële cijfers slechts 4,71 procent is. Daarnaast is maandafrekening bij 42 procent van de gezinnen nog volledig onbekend.

Terugleveringscontracten
Een positieve ontwikkeling is volgens de onderzoekers de groeiende kennis over terugleveringscontracten voor zonnepanelen. Driekwart van de Vlaamse gezinnen met zonnepanelen en een digitale meter is zich bewust van de mogelijkheid om een terugleveringscontract af te sluiten. 71 procent zegt dit ook daadwerkelijk te hebben gedaan. Het aantal gezinnen dat een inschatting kan maken van hun terugleververgoeding is gestegen: in 2024 wist 39 procent dit niet of niet precies, in 2025 is dit gedaald naar 27 procent.

De prijs blijft veruit de belangrijkste reden voor Vlaamse gezinnen om een energieleverancier te kiezen, gevolgd door betrouwbaarheid. Daarnaast zijn het leveren van groene stroom en het hebben van zonnepanelen significant belangrijker geworden in het keuzeproces.

Capaciteitstarief
Opvallend is dat slechts 1 op de 3 Vlamingen zijn gedrag heeft aangepast door de invoering van het capaciteitstarief. Een van de meestgebruikte methodes is huishoudelijke toestellen gespreid aanzetten. Daarnaast gaan mensen in het algemeen minder stroom verbruiken of hun gebruik zoveel mogelijk afstemmen op de productie van hun zonnepanelen.

Dit jaar zien de onderzoekers bovendien een stijging in het gebruik van de thuisbatterij om het stroomverbruik te spreiden. Het percentage respondenten met een warmtepomp is in een jaar tijd bovendien met 5 procent gestegen van 9 naar 14 procent. Ook het gebruik van pelletkachels neemt toe, met een stijging van 14 naar 18 procent.

Bedrijven voorop
Bedrijven lopen volgens de Vlaamse Nutsregulator vooruit op huishoudens als het gaat om duurzame energieopwekking. Het percentage kleine bedrijven dat zelf energie opwekt, is gestegen naar 44 procent, terwijl dit bij middelgrote ondernemingen zelfs 54 procent bedraagt. Bij huishoudens blijft dit percentage stabiel op 40 procent.

Opvallend is wel dat steeds minder kleine bedrijven hun energiefactuur grondig nakijken. In 2023 deed nog 43 procent dat, in 2024 was dat 35 procent, en in 2025 is dit verder gedaald naar 28 procent. Ook de bekendheid met de V-test, de onlinevergelijkingstool voor energiecontracten, is bij bedrijven gedaald: van 50 naar 40 procent bij kleine bedrijven en van 51 naar 44 procent bij grotere bedrijven.

Leverancierstrouw
Ondanks het groeiende aanbod en prijsverschillen op de energiemarkt blijft een groot deel van de Vlaamse consumenten trouw aan hun leverancier. Zo hebben 3 op de 10 gezinnen nog nooit van leverancier gewisseld, voornamelijk 65-plussers. Bij bedrijven geldt dit voor 1 op de 4.

Van de gezinnen die nog nooit veranderden, geeft 60 procent aan niet geïnteresseerd te zijn in een overstap. Meer dan de helft vindt het te veel rompslomp en 1 op de 3 vindt het moeilijk om aanbiedingen te vergelijken. Opvallend is dat 67 procent van degenen die niet willen veranderen zich voldoende geïnformeerd voelt over de energiemarkt, terwijl dit percentage bij potentiële wisselaars slechts 50 procent is.