Overtollige stroom zonnepanelen bij Vandebron niets meer waard, consumenten moeten gaan betalen

In het geval een zonnepaneeleigenaar bijvoorbeeld 3.000 kilowattuur meer zonne-energie produceert dan hij verbruikt, en dus netto teruglevert, moet hij 0,933 eurocent per kilowattuur gaan betálen voor iedere kilowattuur die hij netto teruglevert. Dat blijkt uit onderzoek van de redactie van Solar Magazine.

Opbrengst gehalveerd
Energieleverancier Vandebron zorgde eerder deze week voor ophef door met ‘vaste terugleveringskosten’ een nieuwe prijscomponent op de energierekening van zijn klanten te introduceren. Het is een vast bedrag per dag dat klanten gaan betalen voor het terugleveren van zonne-energie. Dat terugleveren gebeurt op het moment dat zonnepaneeleigenaren meer stroom opwekken dan ze op dat moment in hun huis nodig hebben.

Vandebron laat op zijn eigen website onderstaand rekenvoorbeeld zien, waarbij duidelijk wordt dat de opbrengst van deze specifieke zonnepaneeleigenaar gehalveerd wordt van 505 euro in de oude situatie naar 253 euro in de nieuwe situatie.

1 op de 3 klanten
Ongeveer 1 op de 3 klanten met zonnepanelen van energiebedrijf Vandebron levert netto zonne-energie terug. Dat is volgens woordvoerder chief financial officer Kim Verdouw ook reden waarom Vandebron de vaste terugleveringskosten gaat berekenen over de brutoteruglevering.

 Verdouw: ‘Als we de kosten slechts zouden berekenen bij nettoteruglevering, zouden we slechts een klein deel van de kosten kunnen verrekenen aan slechts de klanten met nettoteruglevering – ongeveer 1/3 van onze zonnepaneelklanten – en leggen we alsnog de rekening niet op de juiste plek.’

6 schalen
De vaste terugleveringskosten bestaan bij Vandebron uit een vast bedrag per dag, waarbij zonnepaneeleigenaren in een van de 6 verschillende schalen worden ingedeeld.

In welke schaal dat is, is afhankelijk van de hoeveelheid energie die een zonnepaneeleigenaar jaarlijks bruto teruglevert. Bruto betekent in dit geval álle opgewekte zonne-energie die niet door de consument direct zelf gebruikt wordt. Dat is bijvoorbeeld zonne-energie die ’s middags opgewekt en teruggeleverd wordt aan het stroomnet, maar dezelfde dag ’s avonds weer afgenomen wordt en daarmee ‘gesaldeerd’ wordt in het kader van de salderingsregeling.

Vaste terugleveringskosten per kilowattuur
Aan de hand van de bovenstaande schalen kunnen ook de kosten per teruggeleverde kilowattuur zonne-energie bepaald worden. In onderstaande grafiek is te zien dat zonnepaneeleigenaren per teruggeleverde kilowattuur in het meest ongunstige scenario 15 eurocent gaan betalen. Dat is het geval als ze in schaal 2 vallen en 1.000 kilowattuur zonne-energie terugleveren.

Als ze in schaal 2 vallen en ze leveren voor deze schaal de maximale hoeveelheid van 2.000 kilowattuur zonne-energie terug, betalen ze in dat geval ‘slechts’ 7,50 eurocent per kilowattuur teruggeleverde zonne-energie.

* Noot: voor schaal 1 zijn enkel de kilowattuurkosten weergegeven in het geval een zonnepaneeleigenaar 1.000 kilowattuur zonne-energie teruglevert en voor schaal 6 zijn enkel de kilowattuurkosten weergegeven in het geval een zonnepaneeleigenaar 5.000 kilowatuur zonne-energie teruglevert.

De redactie van Solar Magazine heeft 3 rekenvoorbeelden opgesteld voor zonnepaneeleigenaren die een energiecontract bij Vandebron afsluiten of hebben*. De redactie heeft deze rekenvoorbeelden opgesteld met behulp van de rekentool op de website van Vandebron.

Rekenvoorbeeld 1 | Productie zonnepanelen 2.500 kilowattuur, 30 procent zelfconsumptie
Huidige opbrengst zonnepanelen: 34,323 eurocent per kilowattuur
Opbrengst zonnepanelen in nieuwe situatie: 25,752 eurocent per teruggeleverde kilowattuur

Klanten die bij Vandebron net zo veel zonne-energie opwekken als ze verbruiken, betaalden in de oude situatie 0 euro. De door hen opgewekte hoeveelheid zonne-energie werd in het kader van de salderingsregeling namelijk weggestreept tegen de hoeveelheid afgenomen stroom.

In de nieuwe situatie is ook deze groep zonnepaneeleigenaren echter geld kwijt. Dit komt doordat zij in de meeste gevallen niet alle zonne-energie die zij opwekken direct op het moment dat de zonnepanelen deze stroom produceren kunnen verbruiken. Doordat het moment van opwek en verbruik niet voor 100 procent samenvalt, betalen ze vaste terugleveringskosten over de hoeveelheid zonne-energie die ze tijdelijk terugleveren.

Het eerste rekenvoorbeeld: een zonnepaneeleigenaar wekt jaarlijks 2.500 kilowattuur zonne-energie op. Van deze 2.500 kilowattuur gebruikt de consument 30 procent – oftewel 750 kilowattuur – direct op het moment dat deze opgewekt wordt (red. Milieu Centraal stelt dat de zelfconsumptie van zonnepaneeleigenaren gemiddeld 30 procent is, zelfconsumptie is het verbruik van energie die niet van het elektriciteitsnet gehaald wordt maar rechtstreeks van de eigen zonnepanelen).

De overige 1.750 kilowattuur levert de zonnepaneeleigenaar terug aan het stroomnet en neemt hij op een ander momenteel af als zijn zonnepanelen onvoldoende stroom produceren, bijvoorbeeld in de avonduren of in de nacht.

Door de teruglevering van 1.750 kilowattuur zonne-energie valt de zonnepaneeleigenaar in schaal 2 van Vandebron. Dit betekent dat hij jaarlijks 150 euro inclusief btw aan vaste terugleveringskosten moet gaan betalen, oftewel 8,571 eurocent per kilowattuur zonne-energie die hij tijdelijk teruggeleverd om op een later moment weer af te nemen.

De door de zonnepaneeleigenaar opgewekte stroom die hij direct zelf verbruikt heeft nog altijd een waarde van 34,323 eurocent per kilowattuur, maar de stroom die de zonnepaneeleigenaar eerst teruglevert aan het stroomnet en op een later moment afneemt is nog slechts 25,752 eurocent per kilowattuur waard. Dat is 25 procent minder dan in de oude situatie.

Rekenvoorbeeld 2 | Productie zonnepanelen 2.500 kilowattuur, 60 procent zelfconsumptie
Huidige opbrengst zonnepanelen: 34,323 eurocent per kilowattuur
Opbrengst zonnepanelen in nieuwe situatie: 29,523 eurocent per teruggeleverde kilowattuur

Zou dezelfde Vandebron-klant met behulp van bijvoorbeeld een thuisbatterij zijn zelfconsumptie weten te verhogen tot 60 procent, dan zou hij slechts 1.000 kilowattuur terugleveren.

In het tweede rekenvoorbeeld valt hij daardoor niet langer in schaal 2, maar in schaal 1. Dit betekent dat hij jaarlijks geen 150 euro inclusief btw aan vaste terugleveringskosten moet gaan betalen maar slechts 48 euro, oftewel 4,8 eurocent per kilowattuur zonne-energie die hij tijdelijk teruggeleverd om op een later moment weer af te nemen.

De door de zonnepaneeleigenaar opgewekte stroom die hij direct zelf verbruikt heeft ook in dit geval een waarde van 34,323 eurocent per kilowattuur, maar de stroom die de zonnepaneeleigenaar eerst teruglevert aan het stroomnet en op een later moment afneemt is nog slechts 29,523 eurocent per kilowattuur waard. Dat is 14 procent minder dan in de oude situatie.

Rekenvoorbeeld 3 | Productie zonnepanelen 6.000 kilowattuur, overtollige productie 3.000 kilowattuur, 100 procent zelfconsumptie van eerste 3.000 kilowattuur
Huidige opbrengst overtollige productie zonnepanelen: 13,00 eurocent per kilowattuur tot en met een volume van 2.000 kilowattuur en daarboven 6,00 eurocent per kilowattuur
Opbrengst zonnepanelen in nieuwe situatie: -0,933 eurocent per teruggeleverde kilowattuur

In het meest extreme rekenvoorbeeld gaat een consument die met zijn zonnepanelen op jaarbasis 3.000 kilowattuur meer stroom produceert dan hij verbruikt – omdat hij bijvoorbeeld meer zonnepanelen heeft laten installeren voor de elektrische auto die hij in de toekomst gaat rijden –netto betalen om deze zonne-energie terug te mogen leveren aan Vandebron.

In dit derde rekenvoorbeeld wekt de zonnepaneeleigenaar jaarlijks 6.000 kilowattuur zonne-energie op en is zijn jaarlijkse stroomverbruik 3.000 kilowattuur. Daarbij wordt ervan uit gegaan dat de 3.000 kilowattuur stroom die hij verbruikt – al dan niet met hulp van een thuisbatterij – allemaal direct van zijn eigen zonnepanelen afkomstig is.

De 3.000 kilowattuur ‘overtollige’ zonne-energie levert de zonnepaneeleigenaar terug aan het stroomnet. Door de teruglevering van 3.000 kilowattuur zonne-energie valt de zonnepaneeleigenaar in schaal 3 van Vandebron. Dit betekent dat hij jaarlijks 348 euro inclusief btw aan vaste terugleveringskosten moet gaan betalen, oftewel 11,60 eurocent per kilowattuur zonne-energie die hij teruggeleverd.

Voor deze 3.000 kilowattuur ‘overtollige’ zonne-energie die de zonnepaneeleigenaar teruglevert, krijgt hij een zogenaamde terugleververgoeding (red. dit is de vergoeding die een consument met zonnepanelen in een verbruiksjaar – oftewel het contractjaar – krijgt als hij meer stroom opwekt dan hij verbruikt). De opbrengst van deze terugleververgoeding is bij Vandebron 13 eurocent per kilowattuur voor de eerste 2.000 kilowattuur en 6 eurocent per kilowattuur voor de overige 1.000 kilowattuur. In totaal krijgt de consument voor zijn 3.000 kilowattuur ‘overtollige’ zonne-energie daarmee een terugleververgoeding van 320 euro; oftewel 10,667 eurocent per kilowattuur.

Daarmee kost het terugleveren van 3.000 kilowattuur zonnestroom dus 28 euro, oftewel 0,933 eurocent per kilowattuur.

* Noot: voor nieuwe klanten met en zonder zonnepanelen voert Vandebron per direct de nieuwe kostenverdeling door. Voor bestaande klanten met een variabel contract gebeurt dit vanaf 1 oktober 2023. Klanten met een vast contract behouden hun huidige contractvoorwaarden tot het einde van hun contractduur. Bij zonnepaneeleigenaren met een dynamisch energiecontract is de vergoeding voor teruglevering van zonne-energie altijd gelijk aan de inkoopprijs op dat moment. Vaste terugleveringskosten zijn voor hen daarom niet van toepassing.