Kabinet gaat procedures uitbreiden stroomnet tot 1,5 jaar verkorten

Het is een van de acties die de minister voor Klimaat en Energie voorbereid om de problemen met het Nederlandse stroomnet het hoofd te bieden. Samen met de netbeheerders heeft de minister het nieuws naar buiten gebracht dat het elektriciteitsnet voor grootverbruikers nagenoeg vol is voor afname van stroom.

Flexibel gebruik
Jetten herhaalt daarmee de boodschap er zich de komende jaren geen nieuwe grootverbruikers zoals bedrijven kunnen vestigen, totdat de verzwaringen van het elektriciteitsnet gereed zijn of meer flexibel gebruik gemaakt wordt van het net.

‘Dat zou de energietransitie hinderen, de mogelijkheden voor innovatie en het creëren van nieuwe werkgelegenheid beperken en het vestigingsklimaat in Nederland verslechteren’, stelt Jetten. ‘Om dit te voorkomen is het cruciaal om het elektriciteitsnet zo snel mogelijk uit te breiden en maximaal in te zetten op flexibel gebruik van het net.’

4 sporen
Het kabinet wil acties ondernemen langs 4 sporen: sneller bouwen; betere benutting van het elektriciteitsnet; flexibel gebruik van het net; en slim laden en slim verduurzamen van woningen.  

‘Uitbreiding van het elektriciteitsnet op alle spanningsniveaus is een no-regret-optie en er is geen tijd te verliezen’, stelt Jetten. Dit is een grote verbouwing die niet van de ene op de andere dag afgerond is, maar wel zo veel mogelijk versneld moet worden.’

Alles uit de kast
Jetten benadrukt dat netbeheerders alles uit de kast om trekken zo snel mogelijk de infrastructuur bij te bouwen en de grenzen van het net op te rekken. ‘Netbeheerders hebben hiervoor voldoende personeel, materiaal en daadkracht nodig, maar ook ruimte en snelle vergunningsprocedures. Gemeenten en provincies kunnen helpen door voldoende ruimte vrij te maken voor uitbreiding van de elektriciteitsnetten.’

Het kabinet wil daarom de doorlooptijd van de voorbereiding, vergunningverlening en daadwerkelijke aanleg zoveel mogelijk verkorten. Met gemeenten en provincies werkt het kabinet aan het proactief aanwijzen van grond voor elektriciteitsnetten, batterijen en elektrolysers.

Beroepsprocedure
Een belangrijk wapen van Jetten is het wetsvoorstel ‘Versterking Regie Volkshuisvesting’ dat momenteel bij de Raad van State ligt. Zodra de wet van kracht wordt, gaat voor projecten van zwaarwegend maatschappelijk belang een beroepsprocedure gelden in één instantie bij de Raad van State en een uitspraak binnen 6 maanden.

‘Dat zorgt voor een potentiële versnelling van maximaal 1,5 jaar’, duidt Jetten. ‘Ik ben nu in overleg met medeoverheden en netbeheerders om te bepalen welk type energieprojecten aangewezen gaat worden als zijnde van zwaarwegend maatschappelijk belang, zodat ik dit direct in lagere regelgeving vast kan leggen zodra de grondslag wettelijk is verankerd.'

Onorthodoxe maatregelen
Bovendien heeft Jetten een reeks extra naar eigen zeggen ‘onorthodoxe’ maatregelen in petto. Zo wil hij voor gemeenten het voorkeursrecht inzetten om ruimtelijke doelen zoals de energietransitie sneller te realiseren. ‘Als grond waarop een voorkeursrecht geldt, eerst te koop aangeboden wordt aan de overheid, dan biedt dat de gemeente meer mogelijkheid om deze grond in te zetten voor het sneller realiseren van ruimtelijke plannen. Hierdoor kan de energietransitie en de aanleg van elektrolysers of hoogspanningsstations worden versneld.’

Verder wil hij een klein aantal hoogspanningsprojecten in de gebieden met de grootste knelpunten een pilot starten voor het testen van verregaande maatregelen. ‘Ik denk daarbij aan het proactief bouwen door TenneT in situaties waar afgegeven vergunningen nog niet onherroepelijk zijn – vanwege ingediende beroepen bij de Raad van State – of zelfs op momenten dat er nog geen vergunning verleend is –  “gedoogconstructie”.’