Natuur en Milieufederaties balen van verbod zonneparken op landbouwgrond

Bovendien gaat het per 1 januari 2024 via de provincies verder beperken van zonneparken op landbouwgrond volgens de NMF voorbij aan lokale omstandigheden en natuurinclusieve kansen. De Natuur en Milieufederaties kunnen zich wel vinden in het uitsluiten van natuurgebieden. In de regel zijn al aanwezige natuurwaarden volgens hen niet te verenigen met de komst van een zonnepark.

Geen recht
Een algemene ban op het gebruik van landbouwgronden doet volgens NMF echter geen recht aan de grote verscheidenheid in deze categorie. ‘Er zijn lokaal diverse situaties denkbaar waar een zonnepark wél de beste – vaak tijdelijke – invulling is van een stuk agrarische grond. En juist in agrarische gebieden zien we nog veel kansen om met goed ingepaste zonneparken nieuwe ruimtelijke en ecologische kwaliteit toe te voegen aan het landschap.’

‘Natuurlijk is bewust ruimtegebruik in het buitengebied van groot belang, gezien alle gebiedsopgaven en ruimteclaims die daar al spelen’, vervolgt de NMF. ‘Maar ruimtelijk sturen zónder tempo te verliezen kan bijvoorbeeld met behulp van onze handreiking de Constructieve Zonneladder.’

Gemiste kansen
De nee-tenzij constructie voor zon op landbouwgrond die nu wordt geïntroduceerd, betekent volgens de NMF gemiste kansen voor versterking van natuur en landschap in het buitengebied door natuurinclusieve zonneparken.

Ook worden kansen gemist voor boeren om een alternatief verdienmodel of inkomstenbron aan te boren – bijvoorbeeld in veenweidegebied na verhoging van het waterpeil. Bovendien legt het volgens de NMF extra druk op de klimaatdoelen die al onder druk staan en die ‘eigenlijk nog niet ver genoeg gaan in het licht van de mondiale klimaatcrisis’.

Betere zonneparken
‘In plaats van het verder bemoeilijken van hernieuwbaar op land, zouden we juist moeten investeren in bétere zonneparken: projecten waarin ruimtelijke kwaliteit en maatschappelijk rendement centraal staan’, stelt de NMF. ‘In het hele land zien wij dat initiatiefnemers, omwonenden en lokale stakeholders enthousiast worden als ze zien dat aan zonneparken ook andere kwaliteiten kunnen worden toegevoegd, zaken waar men lokaal ook wat aan heeft. Onze Energieboswachters staan bijvoorbeeld te trappelen om nieuwe zonneparken biodiverser en mooier te maken.’

‘Daarnaast zien we ook kansen voor zonneparken die van onderop, in coöperatief verband, worden gerealiseerd in goede samenspraak met de lokale gemeenschap’, besluit de NMF. ‘En op clusterlocaties waar wind- en zonneparken in de vorm van energiehubs lokaal aanbod en vraag samenbrengen. Wij roepen het Rijk en de decentrale overheden daarom op om bij de concrete uitwerking van dit voorgenomen beleid ruimte te laten voor de genoemde oplossingen.’