Vlaanderen wil productie zonnepanelen terugschroeven om uitvallende omvormers, bezwaren bij energieregulator

Minister Demir heeft de VREG eind oktober gevraagd advies uit te brengen om het Vlaamse Energiebesluit te wijzigen met de mogelijkheid om de “droop regeling” bij decentrale productie-installaties zoals zonnepanelen als een vorm van ‘gereserveerde technische flexibiliteit’ te beschouwen. Uitgangspunt van de droop regeling is dat bij oplopende spanning op het stroomnet de productie van zonnepaneelinstallaties via vermogensreductie teruggeschroefd worden. De droop regeling zou daarmee een nieuw wapen moeten worden in de strijd tegen uitvallende omvormers door het steeds vollere Vlaamse stroomnet.

Bezwaren
De uitbreiding van technische flexibiliteit naar productie die wordt afgeregeld op basis van de netspanning, stuit echter op een aantal bezwaren van de Vlaamse energieregulator.

Ten eerste vreest de VREG dat netbeheerders zoals Fluvius minder hun best zullen doen om andere vormen van flexibel vermogen in de markt te vinden. Uit de homologatielijst C10/26 – de lijst met goedgekeurde omvormers voor de Belgische markt – blijkt daarnaast volgens de VREG dat sommige zonnepaneelomvormers de optie van vermogensreductie of ‘droop-control’ niet hebben. De mogelijkheid tot vermogensreductie op basis van de netspanning wordt momenteel namelijk als een optie genoemd en niet als een harde vereiste voor omvormers die in België verkocht worden.

Geen garantie
‘Een vermogensreductie is een softwarematige functie die dus slechts beschikbaar is op sommige omvormers’, schrijft de VREG in haar advies. ‘Bij de bestaande omvormers zou de installateur opnieuw moeten langskomen om de functie in te stellen. Er is bovendien geen garantie dat de instelling dan volledig correct zou gebeuren. Daarnaast kan de instelling van de parameters mogelijk nadien nog door netgebruikers worden aangepast. Hierdoor is een correcte werking van de droop regeling niet gegarandeerd.’

Vergoeding
Als onderdeel van de droop regeling is het voornemen om gebruikers die aangesloten zijn op het laagspanningsnet – onder wie consumenten met zonnepanelen – een compensatie aan te bieden als hun stroomproductie wordt teruggeschakeld.

De minister van Energie zou daarbij jaarlijks op uiterlijk 31 oktober de compensatie vast moeten stellen en daarbij rekening moeten houden met de gemiddelde prijs van elektriciteit voor afname en injectie van stroom, de waarde van de gederfde groenestroomcertificaten en het vermogen en de technologie van de decentrale productie-installatie. De compensatie zou vervolgens door de netbeheerder uiterlijk 30 november uitbetaald moeten zijn.

Zelf melden
De Vlaamse energieregulator heeft één belangrijk bezwaar tegen de voorgenomen compensatieregeling: de eigenaren van de decentrale productie-installatie – en dus ook zonnepaneelbezitters – moeten zelf constateren dat hun installatie minder stroom produceert en dat ook zelf melden bij de netbeheerder.

‘Het lijkt niet aangewezen om de verantwoordelijkheid bij de netgebruiker te leggen om een uitval of modulatie te melden, en op die manier recht te hebben op een vergoeding’, stelt de VREG in haar advies. ‘Idealiter gebeurt de registratie, en daaruit volgende automatische verwerking en eventuele uitbetaling, door de netbeheerder, op basis van de registratie van het spanningsprofiel via de digitale meter.’

Schade bij iedere vermogensreductie
De VREG is ook kritisch over het feit dat de toekenning van de forfaitaire schadevergoeding niet automatisch zal worden uitgereikt bij activering, maar enkel aan de netgebruikers die ‘regelmatig en/of langdurige’ vermogensreducties wegens te hoge spanningen vaststellen.

De energieregulator hierover: ‘Het is ons niet duidelijk wat regelmatig en/of langdurig betekent. De netgebruiker ondervindt schade bij iedere vermogensreductie, ook bij de eerste of kortstondige vermogensreductie.’

Adequaat monitoringsysteem
Een correcte opvolgbaarheid en vergoedbaarheid van flexibiliteit zijn voor de VREG van cruciaal belang bij de invoering van een droop regeling. Aan deze 2 voorwaarden wordt volgens de VREG met het huidige voorstel van de Vlaamse regering echter niet voldaan. De netgebruikers zullen immers niet automatisch worden geïnformeerd wanneer er een vermogensreductie heeft plaatsgevonden. Enkel de netgebruikers die beschikken over een adequaat monitoringsysteem en die in staat zijn om dit correct te kunnen interpreteren zouden dan een forfaitaire schadevergoeding kunnen aanvragen.

Een vermogensreductie verplichten zou er volgens de energieregulator dus toe leiden dat bepaalde – en mogelijk grote – groepen van netgebruikers worden uitgesloten van het verkrijgen van een forfaitaire schadevergoeding. ‘Bovendien zullen er door de toepassing van vermogensreductie minder omvormers volledig uitvallen, hetgeen wellicht sneller opvalt bij een distributienetgebruiker, waardoor er de facto nog minder aanvragen tot vergoeding zullen zijn. Als de netbeheerder door dit alles uiteindelijk minder aanvragen ontvangt, kan hij ten onrechte denken dat het net voldoende sterk is, waardoor hij niet het correcte investeringsbeleid zal voeren.’

Discriminatie
Door bovendien in het Energiebesluit de vergoeding voor modulatie op gelijke hoogte te behouden met uitvallende omvormers zou een oneerlijke situatie ontstaan voor netgebruikers die een vermogensreductie correct kunnen signaleren en een forfaitaire schadevergoeding kunnen aanvragen.

‘Zij zullen meer schadevergoeding ontvangen per afgeregelde hoeveelheid aan energie dan netgebruikers die een uitvallende omvormer hebben’, aldus de VREG. ‘Dit vergroot de discriminatie tussen netgebruikers en is in strijd met het principe van gelijke behandeling.

Nederland
Onder aan de streep laat de VREG de regering in haar advies weten ernstige bezwaren te hebben tegen de invoering van de ‘droop regeling’.

Saillant detail: in Nederland pleitte Holland Solar onlangs voor een soortgelijke oplossing voor de toenemende problemen op het stroomnet. Voor het dynamisch terugschakelen van omvormers zouden consumenten daarbij als het aan de brancheorganisatie ligt een vergoeding moeten krijgen.