Belangenverenigingen: bouw salderingsregeling zonnepanelen pas af bij garanties voor consumenten

De 5 belangenorganisaties voor consumenten stellen dat demissionair minister Jetten hen niet heeft kunnen overtuigen met zijn antwoorden op de vragen van de Eerste Kamerleden.

Kritische vragen
Vorig jaar januari vroegen dezelfde belangenverenigingen – zonder succes – de Tweede Kamer om niet in te stemmen met de afbouw van de salderingsregeling. Omdat de Tweede Kamer wél instemde met de afbouw, is nu het woord aan de Eerste Kamer.

Het afgelopen kalenderjaar hebben de belangenverenigingen de Eerste Kamer al meermaals aangespoord om kritische vragen te stellen aan Jetten. Half augustus vroegen zij voor de tweede keer om extra garanties voor zonnepaneeleigenaren.

Zorgen blijven
De 5 belangenorganisaties doen nu een laatste oproep aan de Eerste Kamer. ‘Helaas heeft minister Jetten ons in zijn beantwoording niet kunnen overtuigen’, schrijven zij aan de senatoren. ‘Onze zorgen over de mogelijk afnemende toekomstige belangstelling voor zon op dak als gevolg van de afbouw van de salderingsregeling voor zowel de huur- als de koopsector blijven in stand.’

De verenigingen maken zich onder meer zorgen over de terugverdientijd, nu meerdere energiebedrijven – al dan niet verborgen – extra kosten voor zonnepaneeleigenaren invoeren. ‘Voorbeelden hiervan zijn het niet verstrekken van een welkomstkorting, het niet aanbieden van vaste contracten, hogere leveringstarieven of hogere vaste kosten. Dat nadeel kan oplopen tot enkele honderden euro’s per jaar wat substantieel impact kan hebben op de terugverdientijd.’

Geen garantie
Daarbij verwijzen de organisaties naar doorrekeningen van Milieu Centraal, waarbij ze moeite hebben met een van de aannames die daarbij gemaakt wordt. ‘In de berekeningen wordt verondersteld dat energieleveranciers per 2025 niet alleen de salderingsregeling maar ook de terugleveringskosten stapsgewijs zullen afbouwen. Echter, er is geen enkele garantie of borging dat leveranciers dat ook daadwerkelijk zullen doen. Blijven deze terugleveringskosten en de andere vormen van financiële benadeling van huishoudens met zonnepanelen ook in 2025 in stand, is het evident dat de terugverdientijd verder zal oplopen. De door de minister geboden oplossing om over te stappen naar een andere leverancier, die deze vormen van benadeling niet kent, wordt steeds minder realistisch. Ook de ACM weet zich geen raad met de ontwikkelingen en is helaas nog niet in staat om de redelijkheid van de terugleveringskosten op leveranciersniveau te beoordelen.’

Redelijke vergoeding
De Woonbond, Aedes, VNG, Vereniging Eigen Huis en de Consumentenbond willen dat de minister daarom op voorhand het gat in de regelgeving dicht over terugleverkosten, voordat er gesproken kan worden over een eventuele afbouw van de salderingsregeling. Daarnaast willen ze dat Jetten ook voor de periode na 2026 de redelijke vergoeding vastlegt die consumenten moeten ontvangen voor zonne-energie de ze terugleveren aan hun energieleverancier. Via een amendement regelde de Tweede Kamer vorig jaar al dat bij afbouw van het salderen de redelijke vergoeding tot 1 januari 2027 wordt vastgesteld op 80 procent van het kale leveringstarief.

‘Wij maken ons zorgen over wat er gebeurt als de wettelijke bescherming komt te vervallen in de periode na 2026’, aldus de organisaties. ‘De hoogte van de terugleververgoeding, de terugleveringskosten en de financiële benadeling van zonnepaneeleigenaren zijn essentiële factoren en hebben impact op de terugverdientijd. Het brengt risico’s met zich mee als duidelijke regelgeving ontbreekt en de overheid reactief moet optreden. De huidige wildgroei aan maatregelen die energieleveranciers treffen ten nadele van zonnepaneeleigenaren illustreert wat er kan gebeuren als duidelijke spelregels ontbreken en het aan de markt zelf wordt overgelaten.’

Afhaken huurders
Tot slot zijn de belangenorganisaties nog altijd ongerust dat bewoners van huurwoningen geen zonnepanelen meer willen als de salderingsregeling wordt afgebouwd.

‘Dankzij de salderingsregeling kunnen verhuurders een aantrekkelijk aanbod doen aan huurders. Dat verdwijnt wanneer deze wordt afgebouwd en vertraagt de uitrol van zonnepanelen op huurwoningen. De investering in zonnepanelen moet dan worden afgewogen tegen andere ingrepen of onderhoud aan de woning. Een investeringssubsidie verhelpt dat. De 100 miljoen euro die minister Jetten heeft toegezegd, dicht het gat tussen de koop- en huursector niet. 100 miljoen euro is goed voor zo’n 30.000 – 40.000 installaties, maar als we het gat willen dichten, moeten er nog 1,1 miljoen huurwoningen van zonnepanelen worden voorzien.’

Behoud geen doel an sich
Tot slot benadrukken De Woonbond, Aedes, VNG, Vereniging Eigen Huis en de Consumentenbond dat ze het behoud van de salderingsregeling niet zien ‘als doel an sich’, maar als een belangrijk middel om de toekomstige belangstelling voor zonnepanelen te borgen zolang alternatief stimuleringsbeleid ontbreekt.

‘Afbouwen van de salderingsregeling kan alleen worden overwogen als het alternatief voldoende zekerheid en vertrouwen wekt dat huurders en woningeigenaren met een kleine portemonnee ook nog kunnen investeren in zonnepanelen. Het is hoog tijd dat de regering consumenten beter gaat beschermen en duidelijke regels maakt. Een duidelijke langetermijnvisie, waarin de huidige en toekomstige businesscase voor zonnepanelen op daken wordt geborgd en die aansluit op de huidige en toekomstige marktomstandigheden, is daarbij gewenst.’