Introductiedossier nieuw kabinet: ‘Meningen salderingsregeling zonnepanelen lopen uiteen’

De ambtenaren van het ministerie hebben voor hun 2 nieuwe ministers – minister Dirk Beljaarts van Economische Zaken en Sophie Hermans als de eerste minister van Klimaat en Groene Groei – een zogenaamd introductiedossier opgesteld. Dit om de nieuwe bewindslieden van het kabinet-Schoof wegwijs te maken bij het ministerie.

Sterk verdeeld
De ambtenaren schrijven in het introductiedossier voor hun nieuwe bewindspersonen dat de politiek sterk verdeeld is over de afbouw van de salderingsregeling. Het nieuwe kabinet wil het salderen voor eigenaren van zonnepanelen per 1 januari 2027 stopzetten. De afschaffing van het salderen moet zowel door de Tweede als Eerste Kamer goedgekeurd worden. Dat dit lukt, is niet zeker omdat de nieuwe coalitie in de Eerste Kamer niet over een meerderheid beschikt.

‘Over het al dan niet afbouwen van deze regeling lopen politiek de meningen uiteen. In de huidige Eerste Kamer is er geen meerderheid voor afbouw van de salderingsregeling’, schrijven de ambtenaren van het ministerie van Economische Zaken nu in het introductiedossier.

Ambtenaren van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties adviseerden het nieuwe kabinet vorige maand nog om alsnog een afbouwpad te overwegen om schokeffecten in de markt te voorkomen.

Nog veel keuzes
In het introductiedossier stellen de ambtenaren verder dat de ombouw van het energiesysteem een enorme uitdaging is waar een langjarige en planmatige aanpak nodig is. ‘Zonder duidelijke richting en sturing hoe de ontwikkeling van het energiesysteem eruit gaat zien, kunnen netbeheerders, bedrijven en consumenten niet op tijd investeren om de ombouw daadwerkelijk te realiseren. Met het Nationaal Plan Energiesysteem (NPE) ligt er nu een strategische visie en richting voor de ontwikkeling naar een volledig duurzaam en strategisch autonoom energiesysteem.’

Met het NPE als basis moeten er volgens de ambtenaren de komende jaren nog veel keuzes gemaakt worden. ‘Bijvoorbeeld op het gebied van energiebesparing, maar ook over de precieze rol van bronnen in Nederland op de lange termijn – wind op zee, kernenergie, hernieuwbaar op land – en hoe we flexibiliteit opschalen en elektriciteitsnetten efficiënt benutten zodat er ruimte komt voor toekomstige groei.’

Nettarieven
De ambtenaren waarschuwen daarbij dat zonder een actieve rol van de overheid die risico’s op zich neemt, investeringen zullen vertragen. De directie Strategie Energiesysteem zal namens het ministerie het kabinet adviseren over de bekostiging van een betrouwbaar, duurzaam en betaalbaar energiesysteem.

‘Zowel in de politiek als in de maatschappij is breed draagvlak voor het betaalbaar houden van de energierekening’, aldus de ambtenaren. ‘De nuance zit hem met name in hoe de kosten maatschappelijk worden verdeeld en of daarbij de betaalbaarheid voor huishoudens of voor bedrijven vooraan staat. De komende jaren zijn investeringen in de energie-infrastructuur en het opschalen van duurzame energiedragers – zoals waterstof – noodzakelijk. Hoe deze investeringen de komende twee jaar gaan landen in de (net)tarieven is een aandachtspunt. Dit wordt onder andere uitgewerkt in een interdepartementaal beleidsonderzoek (IBO). Het IBO heeft als doel meer inzicht in en grip te krijgen op de omvang van de investeringen in de elektriciteitsinfrastructuur tussen nu en 2040, en de bekostiging en financiering ervan, zowel vanuit nationaal als Europees perspectief. Dit moet leiden tot concrete beleidsopties, die bijdragen aan onze concurrentiepositie en de betaalbaarheid.’