‘Nederland zit midden in de klimaat- en energietransitie, op weg naar een volledig duurzaam 2050’, schrijft minister Hermans in de begeleidende brief van de Klimaatnota en Energienota die ze aan de Tweede Kamer heef gestuurd. ‘We gaan daarbij opnieuw een belangrijke fase in: we zijn duidelijk van wal, maar we moeten wel koers houden, ook als dat moeilijk is en we tegenslagen en hobbels tegenkomen.’
Alternatief beleid in voorjaar
De minister stelt oog te hebben voor de problemen, van het volle stroomnet tot personeelstekorten en lange doorlooptijden van energieprojecten. De constatering van het PBL dat Nederland het klimaatdoel voor 2030 gaat missen vraagt volgens haar ‘actie en alternatieve maatregelen’. Het kabinet zal in het voorjaar van 2025 alternatief beleid presenteren waarmee het klimaatdoel weer binnen bereik moet komen. De voorbereidingen hiervoor zijn volgens minister Hermans al in gang gezet.
‘Het kabinet zal de komende maanden extra inspanningen voorbereiden om bestaande belemmeringen weg te nemen, randvoorwaarden te versterken en het gelijke speelveld – waaronder energiekosten – te verbeteren.’
50.000 transformatorhuisjes
Het volle stroomnet heeft daarbij de speciale aandacht van het kabinet. Hermans stelt dat er versneld een aantal maatregelen genomen worden die gericht zijn op het verminderen van netcongestie op het elektriciteitsnet. Het gaat onder meer om het versneld bijbouwen van de 50.000 transformatorhuisjes die de komende jaren nodig zijn én het toepassen van een lager nettarief op de momenten dat er veel elektriciteit voorhanden is.
‘Samen met gemeente en netbeheerders worden standaardopties voor het realiseren van transformatorhuizen uitgewerkt die de aanpak kunnen stroomlijnen, zodat ernstige vertraging voorkomen kan worden’, duidt Hermans. ‘Daarnaast wordt dit gerealiseerd door de inzet van een vliegende brigade, die medeoverheden kan ondersteunen bij ruimtelijke procedures. De investeringen voor ons allen, waaronder die voor energie-infrastructuur, dienen te worden ingepast in een land waar de ruimte schaars is. Voor inpassing kunnen regio-specifieke maatregelen, zoals verkenningen voor gebiedsinvesteringen, helpen om draagvlak voor inpassing van nationale energie-infrastructuurprojecten te behouden. We zullen de komende maanden samen met netbeheerders verkennen of we hiermee tot een betere inpassing kunnen komen.’
Beter benutten
De minister meldt dat daarnaast nog altijd ingezet wordt op het beter benutten van de bestaande netinfrastructuur. ‘Afgelopen jaar zijn diverse nieuwe contractvormen ontwikkeld die flexibiliteit op het net mogelijk maken. Het is nu zaak dat we het gebruik hiervan stimuleren en monitoren.’
Tot slot kijkt het kabinet ook naar andere maatregelen om knelpunten waar mogelijk aan te pakken. Voor het versnellen van de verduurzaming binnen de industrie gaat het kabinet de komende maanden extra in gesprek met de directeuren van bedrijven waarvan het kabinet verwacht dat op relatief korte termijn een volgende stap kan worden gezet, bijvoorbeeld in de vorm van een Joint Letter of Intent of een investeringsbeslissing. ‘In die gesprekken willen we op zoek naar mogelijke doorbraken of oplossingen voor resterende knelpunten’, besluit Hermans. ‘Het kabinet zal bovendien op korte termijn het initiatief nemen om met de nieuwe Europese Commissie in gesprek te gaan om Europese barrières voor ondersteuning van elektrificatie te verminderen.’