Kabinet: aanpak vol stroomnet vordert, spreiding uitbreidingskosten in tijd helpt niet

Demissionair minister Hermans van Klimaat en Groene Groei meldt dat het kabinet werkt aan alternatieve opties om de tariefstijging te beperken en verder vol inzet op versnelling van 26 hoogspanningsprojecten.

Aanpak versnelt
Het kabinet is samen met TenneT, regionale netbeheerders, provincies en gemeenten begonnen met de uitvoering van het versnellingspakket netcongestie. Dit pakket is onderdeel van het dit voorjaar gelanceerde ‘Pakket voor Groene Groei’. Nog voor de zomer is gestart met 26 hoogspanningsprojecten waarbij de nieuwe werkwijze wordt toegepast en doorontwikkeld.

TenneT heeft voor elk van deze projecten grondig onderzocht welke specifieke versnellingsmaatregelen het meest effectief zijn. Per project wordt nu een plan van aanpak opgesteld met alle betrokken partijen om de realisatie te versnellen of vertragingen te voorkomen. De verwachting is dat in november definitieve afspraken per project gemaakt kunnen worden over het bevoegd gezag, de toepassing van de nieuwe werkwijze en de inzet van versnellingsmaatregelen.

Wetgeving aanpast
Parallel aan deze projectaanpak werkt het kabinet aan de implementatie van kortere procedures via wetgeving en beleid. Eind september zal de Tweede Kamer uitgebreid geïnformeerd worden over de voortgang. Voor het wetgevingsprogramma netcongestie is verder extra juridische capaciteit vrijgemaakt.

De komende maanden worden aanpassingen aan wet- en regelgeving in hoog tempo – maar wel zorgvuldig – uitgewerkt. Het voorstel gedoogplicht, onderdeel van de Verzamelwet Klimaat en Groene Groei, ligt al in de Tweede Kamer. Binnenkort gaat ook het ontwerpbesluit voor de procedurele versnellingen van elektriciteitsprojecten vanaf 21 kilovolt in procedure.

Tarieven stijgen
De sterk stijgende nettarieven blijven de komende jaren echter een grote zorg. Dit is problematisch voor de betaalbaarheid van elektrificatie door bedrijven, de concurrentiepositie van de Nederlandse industrie en de energierekening van huishoudens.

In navolging van het Interdepartementaal Beleidsonderzoek (IBO) uit het voorjaar heeft het kabinet onderzocht of amortisatie van de kosten van de noodzakelijke investeringen in het stroomnet mogelijk is. In eenvoudige taal betekent amortisatie dat de kosten voor de uitbreiding van het elektriciteitsnet niet in één keer worden doorberekend aan de huidige gebruikers, maar worden gespreid over een langere periode. Dit zou de tariefstijgingen kunnen beperken en elektrificatie blijven stimuleren.

Nieuwe kabinet
Hermans meldt echter dat uit onderzoek blijkt dat amortisatie van de investeringskosten slechts zeer beperkt kan bijdragen aan lagere tarieven. De ambtenaren van Hermans schrijven hierover in de beslisnota van de Kamerbrief over netcongestie het volgende: ‘Omdat er onvoldoende zicht is op significant dalende investeringskosten in het stroomnet na 2040 ontbreekt de rationale om de nettarieven in komende jaren te dempen door middel van amortisatie.’

‘Door de beperkte en onzekere daling van de tarieven is er op dit moment onvoldoende grond voor een dergelijke majeure ingreep’, vult Hermans aan. Ook ontbreken volgens haar de juridische en budgettaire randvoorwaarden.

Omdat dit vraagstuk urgent blijft, gaat het kabinet alternatieve opties uitwerken om de nettarieven te verlagen verder onderzoeken. Het is vervolgens aan de nieuwe regeringspartijen om vervolgens tijdens de formatie een besluit te nemen. Het kabinet waarschuwt echter alvast dat eventuele maatregelen met een significant dempend effect op de nettarieven waarschijnlijk flinke budgettaire consequenties zullen hebben.