Definitief geld uit Klimaatfonds voor normeren slimme thuisbatterijen en omvormers zonnepanelen

Demissionair minister Hermans presenteerde afgelopen april bij de bekendmaking van de Voorjaarsnota al het ontwerp-Meerjarenprogramma 2026 van het Klimaatfonds. Op Prinsjesdag is nu de definitieve versie van het meerjarenprogramma onthuld. Daaruit blijkt dat definitief goedkeuring is gegeven en budget is toegekend aan projecten die netcongestie aanpakken, woningen verduurzamen, het transport elektrificeren en de langdurige opslag van stroom mogelijk maken. 

Netcongestie aangepakt
Voor de aanpak van netcongestie heeft het kabinet een pakket noodmaatregelen goedgekeurd ter waarde van 13 miljoen euro. Met dit geld worden knelpunten weggenomen in de realisatie van laag-, midden- en hoogspanningsprojecten, waarbij de doorlooptijd van elektriciteitsprojecten flink moet worden ingekort.

Daarnaast komt er een projectaanpak voor 25 specifieke netcongestieprojecten met landelijke dekking, waarvoor 36 miljoen euro direct beschikbaar komt en nog eens 50 miljoen euro onder voorwaarden. Deze aanpak moet volgens ambtelijke inschattingen tot 18 maanden tijdwinst opleveren voor de meest prangende projecten.

Normeren
Voor het normeren en stimuleren van slimme energie-intensieve apparaten trekt het kabinet definitief 12 miljoen euro uit. Het initiatief heeft als doel netcongestie te verminderen en huishoudens te laten profiteren van fluctuerende elektriciteitsprijzen door flexibel stroomverbruik.

De maatregel bestaat uit 3 pijlers: het creëren van een nationaal normenstelsel voor slimme apparaten, het opzetten van een internationaal normtraject om Europese regels te harmoniseren, en een innovatiesubsidie om interoperabiliteit tussen verschillende fabrikanten te vergroten via open communicatieprotocollen.

NEN krijgt opdracht om een nationaal normenstelsel te ontwikkelen dat in het derde kwartaal van 2026 gereed moet zijn. Dit omvat onder meer omvormers van zonnepanelen en thuisbatterijen. Daarnaast komen er experimenten met netbeheerders en een communicatiecampagne om het consumentenbewustzijn te vergroten.

De officiële aftrap vindt eind deze maand plaats bij het Elaad Testlab in Arnhem, waar demissionair minister Hermans het officiële startschot geeft voor de trajecten van ElaadNL en NEN.

Verduurzaming woningen en Warmtefonds
In het meerjarenprogramma 2026 is verder te lezen dat het Nationaal Isolatieprogramma 793,5 miljoen euro toegekend krijgt voor de voortzetting van de subsidie voor het isoleren van woningen binnen de Investeringssubsidie Duurzame Energie en Energiebesparing (ISDE). Deze toekenning is wel afhankelijk van een positieve uitkomst van de tussentijdse evaluatie van de ISDE op doelmatigheid.

Voor de stimulering van hybride warmtepompen in bestaande bouw wordt 368,6 miljoen euro vrijgemaakt. Dit geld is bedoeld voor het intensiveren van de ISDE-regeling en flankerend beleid om de doelstelling van 1 miljoen hybride warmtepompen in de bestaande bouw in 2030 te halen.

Het Nationaal Warmtefonds krijgt verder 135 miljoen euro toegekend voor het continueren van renteloze leningen aan woningeigenaren met lage en middeninkomens en rentekortingen voor Verenigingen van Eigenaren. Hiermee kunnen deze regelingen tot en met 2030 worden voortgezet.

Elektrisch transport
Voor de Friese Waddenveren is 50 miljoen euro toegekend om elektrische netaansluitingen en laadinfrastructuur te realiseren in de havens van Harlingen, Vlieland, Terschelling, Holwerd, Ameland en Lauwersoog. Hiermee kunnen de veerboten geëlektrificeerd worden, wat leidt tot zero-emissie- vervoer.

Het ‘Stopcontact op land’-initiatief krijgt 65,5 miljoen euro onder voorwaarden. Dit project moet zorgen voor stroomaansluitingen op verzorgingsplaatsen langs snelwegen, zodat elektrische voertuigen daar kunnen opladen. Deze maatregel is randvoorwaardelijk voor het halen van de Europese verplichtingen voor een dekkend laadnetwerk via de Europese verordening Alternative Fuels Infrastructure Regulation (AFIR).

Voor Electric Road Systems (ERS), die het al rijdend opladen van elektrische vrachtwagens mogelijk maken, is 20 miljoen euro onder voorwaarden gereserveerd. Het geld wordt gebruikt voor de aanleg van 2 ERS-trajecten: Rotterdam-Antwerpen en Rotterdam-Duitsland.

Elektriciteitsopslag
De maatregel ‘Opschaling innovatieve lange termijn elektriciteitsopslag’ heeft 158,4 miljoen euro gereserveerd gekregen. Deze is gericht op innovatieve technologieën voor middellange- en lange- termijnopslag binnen de elektriciteitsketen, zoals vliegwielen, vloeibare luchtenergieopslag (laes), persluchtopslag (caes) en flowbatterijen.

Voor industriële demand side response (idsr) is 198,9 miljoen euro gereserveerd. Hiermee worden industriële partijen gestimuleerd om flexibiliteit te creëren aan de vraagkant van het elektriciteitssysteem via kennisontwikkeling en subsidies.

De invoering van batterijverplichting voor zonneparken is definitief van de begroting afgevoerd (red. zie kader). De hiervoor gereserveerde 62,5 miljoen euro wordt herbestemd voor andere maatregelen.