Netbeheerders kampen met groeiende vertraging ondanks recorduitgaven

Dat meldt koepelorganisatie Netbeheer Nederland. Uit de nieuwe investeringsplannen van de Nederlandse netbeheerders blijkt dat 400 van de ruim 900 grotere elektriciteitsprojecten later worden opgeleverd dan gepland.

Complexe opgave
‘Het zijn onze meest ambitieuze investeringsplannen ooit’, stelt Maarten Otto, voorzitter van Netbeheer Nederland. De gezamenlijke netbeheerders werken aan ongeveer 1.300 grote bouwprojecten, maar de uitdaging is complex. Naast het bouwen van nieuwe stations en het leggen van duizenden kilometers elektriciteitskabel ontwikkelen ze ook infrastructuur voor duurzame gassen en waterstof.

Otto benadrukt dat de realiteit weerbarstig is: ‘De realisatie van een weerbaar en duurzaam energiesysteem is een verbouwing van Deltawerken-formaat: complex, langjarig, urgent en niet zonder hobbels.’ Volgens de netbeheerders worden geschikte locaties voor elektriciteitsinfrastructuur schaars en duurt het steeds langer om de benodigde vergunningen te verkrijgen.

Snellere locatie- en tracékeuzes
TenneT-bestuurder Maarten Abbenhuis legt uit dat het probleem in ons dichtbevolkte land meervoudig is: ‘De plaatsen waar het relatief eenvoudig is om elektriciteitsinfrastructuur te bouwen, zijn benut. Nu wordt het moeilijker om ruimte te vinden en tijdig vergunningen te krijgen.’ Ook moeten netbeheerders hun interne processen nog efficiënter inrichten om sneller te kunnen handelen.

Hoewel het ministerie van Klimaat en Groene Groei al stappen heeft gezet met het Versnellingspakket en door energieprojecten aan te merken als ‘projecten van Zwaarwegend Maatschappelijk belang’, is er meer nodig. Netbeheer Nederland vraagt specifiek aan het Rijk, provincies en gemeenten om sneller locatie- en tracékeuzes te maken en vergunningsprocedures te versnellen.

Flexibel gebruik
‘De vraag naar capaciteit neemt nog steeds toe en de aanleg en verzwaring van het elektriciteitsnet gaat minder snel’, waarschuwt Otto. De netbeheerders pleiten daarom ook voor optimaal gebruik van duurzame alternatieven zoals waterstof en groen gas, en voor het inzetten op collectieve warmtenetten om de druk beter te verdelen.

In de nieuwste investeringsplannen wordt ook het ‘maakbaarheidsgat’ zichtbaar: het verschil tussen wat volgens de klimaatdoelstellingen in 2030 aan netuitbreidingen zou moeten worden behaald en wat de netbeheerders daadwerkelijk kunnen realiseren. Dit gat kan bij sommige netbeheerders oplopen tot 27 procent.

De investeringsplannen liggen nu ter consultatie tot en met 28 november en worden op 2 januari 2026 ingediend bij de Autoriteit Consument en Markt (ACM).