Nieuwe versie routekaart circulaire zonnepanelen gepresenteerd

De nieuwe routekaart die al aangekondigd was door minister Hermans moet als onderdeel van het Nationaal Programma Circulaire Economie zorgen voor volledig circulaire zonnestroomsystemen.

Strategische autonomie
Het productteam circulaire zonnepanelen dat de routekaart in de afgelopen periode heeft gemaakt, streeft naar een duurzame aanpak voor de hele keten: van productie en gebruik tot recycling, met als doel strategische autonomie voor het Nederlandse energiesysteem.

De urgentie voor circulaire zonnestroomsystemen is volgens de betrokkenen groot. Nederland telt momenteel al zo’n 30 gigawattpiek aan zonnepanelen. Dit vermogen zal tegen 2050 naar verwachting veel groter worden. De productie van de pv-systemen vergt veel grondstoffen, waaronder kritieke materialen, terwijl de circulaire verwerking aan het einde van de levensduur nog in de kinderschoenen staat. Technische uitdagingen, zoals schadelijke stoffen in de vorm van lood en PFAS, maken hoogwaardige recycling momenteel complex. Daarnaast zorgt de sterke afhankelijkheid van China in de productieketen voor kwetsbaarheden bij verstoringen door natuurrampen of geopolitieke spanningen.

Gifvrij
Met een implementatiehorizon van 5 jaar – voor de periode 2025-2030 – beschrijft de routekaart een samenhangende visie, doelen en actielijnen. ‘In de toekomstvisie van deze routekaart zijn zonnestroomsystemen circulair ontworpen. Dus gifvrij, geproduceerd met minimale milieu-impact en kritieke grondstoffen, repareerbaar, herbruikbaar en hoogwaardig recyclebaar’, is te lezen in de routekaart.

Prioriteitsprojecten

Het productteam heeft 3 projecten met de hoogste prioriteit geïdentificeerd. Ten eerste het monitoren van data over de circulariteit van zonnestroomsystemen in Nederland. Ten tweede het implementeren van minimumkwaliteitseisen bij grootschalige publieke en/of private inkoop. Ten derde het verlengen van de economische levensduur van zakelijke systemen op daken.

Deze projecten zijn gekozen vanwege hun sterke bijdrage aan de effectdoelen, het brede draagvlak in de sector en het marktpotentieel in de periode 2025-2030. Ze bouwen voort op lopende initiatieven, zoals het werk van de Nationale Buyer Group Duurzame Zonnepanelen.

Uitvoering essentieel
Voor een succesvolle implementatie van de routekaart is volgens het productteam regie en coördinatie nodig op verschillende terreinen: Europese samenwerking, research and development (r&d) en lopende initiatieven. Daarnaast zet het plan in op innovatie- en investeringsprojecten voor circulaire oplossingen, kennisontwikkeling en activatie van stakeholders.

Het productteam adviseert 2 rollen te beleggen: beheer van de routekaart en uitvoering ervan. Jaarlijks zullen 3 tot 4 projecten van start gaan, waarbij 2025 wordt gebruikt om het beheer in te richten en de eerste projecten te starten. Vanaf 2026 volgt een periode van 5 jaar voor de uitvoering van alle projecten.