Kabinet start extra onderzoek naar batterijen, netaansluiting alle SDE++-projecten naar 50 procent

Dat meldt minister Jetten voor Klimaat en Energie in zijn Zonnebrief aan de Tweede Kamer. ‘De transportschaarste op het elektriciteitsnet vormt een fysieke beperking voor de energietransitie’, is Jetten duidelijk. ‘Tot 2030 kunnen de netbeheerders zeker 35 terawattuur grootschalige productie aansluiten. Voorwaarde hierbij is dat bij de planning van het project al rekening wordt gehouden met de beschikbare transportcapaciteit op het elektriciteitsnet. Hiermee is transportschaarste op het net voor het realiseren van de huidige ambities een factor die (ruimtelijk) beperkend en dus sturend is.’

Dilemma
Het gebrek aan transportcapaciteit zal daarmee volgens de minister ook deels sturend zijn voor het realiseren van nieuwe ambities tot 2030. Jetten: ‘Hierin is sprake van een dilemma. Enerzijds wil het kabinet haast maken met de energietransitie en hoopt het op een snelle uitbreiding van transportcapaciteit op de juiste locaties en momenten. Anderzijds geldt dat uitbreidingen op bepaalde locaties op bepaalde momenten kunnen leiden tot een inefficiënte aanpak en er op die manier relatief minder transportcapaciteit op het hele net bij komt. Dit dilemma zal worden betrokken bij de discussie over het herijken van de doelen voor hernieuwbaar op land en in gesprekken met medeoverheden over de prioritering van uitbreidingsinvesteringen.’

Accepteren
‘We zullen moeten accepteren dat er zich tot 2030 situaties blijven voordoen waarbij opwekkers en afnemers van elektriciteit niet kunnen worden aangesloten of dat opwekkers soms onverwacht tijdelijk moeten worden afgeschakeld’, vervolgt Jetten. ‘De schaarste zal er de komende jaren voor zorgen dat ruimtelijke wensen niet altijd waargemaakt kunnen worden. Zo zal het soms niet mogelijk zijn om grote daken (volledig) vol te leggen met zonnepanelen, ook al wil de dakeigenaar dit wel en past het project binnen de Regionale Energie Strategie (RES). Dit is de realiteit waar we met elkaar en per situatie mee om moeten gaan.’

Ook onder 1 megawattpiek
Het kabinet neemt al diverse maatregelen om het huidige stroomnet zoveel mogelijk te ontlasten en overweegt volgens de minister extra maatregelen. ‘Ik stel per 2022 strengere eisen aan zon-pv- projecten in de SDE++. Projecten boven de 1 megawattpiek dienen aangesloten te worden op 50 procent van het piekvermogen, om de netimpact te verkleinen. Hierbij gaat slechts een klein deel van de opgewekte energie in de piek verloren, terwijl er op het net veel meer ruimte overblijft om meer hernieuwbare energie op te wekken. Deze eis zal hoogstwaarschijnlijk vanaf de SDE++-ronde van 2023 ook opgenomen worden voor projecten onder de 1 megawattpiek.’

Stimuleren flexibiliteit
Ook bekijkt het kabinet momenteel of er in brede zin aanvullend beleid nodig is voor het stimuleren van flexibiliteit op het elektriciteitsnet. Hierbij betrekt het ook de overwegingen en oplossingsrichtingen uit het actieplan ‘Samen sneller het net op’ van de coalitie van energiebedrijven, gemeenten, netbeheerders en brancheorganisaties. De 14 partijen achter dat plan zien onder meer curtailment, energieopslag en uitgestelde levering als oplossingen.

Congestiemanagement
Minister Jetten heeft onder meer hoge verwachtingen van de codewijziging congestiemanagement, die de Autoriteit Consument & Markt (ACM) op dit moment afrondt, waarmee netbeheerders voorgeschreven wordt om flexibiliteit in te kopen. ‘Dit kan de businesscase voor flexibiliteitsmaatregelen – waaronder opslag – versterken en ervoor zorgen dat het elektriciteitsnet efficiënter wordt gebruikt.

Thuis- en buurtbatterijen
Tot slot wil de minister aan de slag met thuis- en buurtbatterijen. Jetten refereert in dat kader aan het onderzoek van CE Delft in opdracht van Netbeheer Nederland, waarin geconstateerd wordt dat onder de juiste voorwaarden extra opslagcapaciteit ervoor kan zorgen dat er meer zonnepanelen op het huidige stroomnet kunnen worden aangesloten zonder dit te verzwaren. ‘Ik wil verder onderzoeken of en hoe dit type opslag ruimte kan creëren voor aanvullende ambities om de energietransitie te kunnen versnellen, zonder de uitvoeringscapaciteit van netbeheerders te veel te belasten.’

Uit hetzelfde rapport van CE Delft blijkt dat thuis- en buurtbatterijen mogelijk een bijdrage kunnen leveren aan de stabiliteit van een hernieuwbare-energiesysteem. Jetten: ‘Hierover bestaat echter nog veel onduidelijkheid. Het kabinet laat daarom vervolgonderzoek doen naar de mogelijke toegevoegde waarde van deze batterijen, de ruimtelijke inpassing en de eventuele wenselijkheid en mogelijkheden van stimulering, normering en facilitering hiervan.’

Jetten wil de Tweede Kamer in het najaar verder informeren over de verschillende oplossingsrichtingen voor het volle stroomnet.