Steun Tweede Kamer voor prijsplafond energie, maar uitwerking moet beter

Zo vroegen de Kamerleden onder meer aandacht voor huishoudens met een hoger elektriciteitsverbruik doordat zij gebruikmaken van een warmtepomp.

Whatever it takes
Onder meer Jesse Klaver (GroenLinks) – die samen met de PvdA de bedenker van het prijsplafond is – vroeg premier Rutte om een extra inspanning. ‘Tijdens de coronacrisis zei dit kabinet: whatever it takes om ervoor te zorgen dat bedrijven niet failliet gaan. Van de minister-president verwacht ik nu eigenlijk eenzelfde uitspraak: whatever it takes om ervoor te zorgen dat gezinnen in Nederland deze winter doorkomen. Whatever it takes en daar zitten geen financiële belemmeringen aan.’

‘Whatever it takes om te voorkomen dat mensen worden afgesloten: ja. Maar niet whatever it takes om het hele effect van de sterk stijgende energiekosten volledig te compenseren’, pareerde de minister-president het verzoek van Klaver. ‘Dan praten we over tientallen en tientallen miljarden en nemen we een onverantwoord risico met de overheidsfinanciën. Ik zeg wel “whatever it takes” om ervoor te zorgen dat we heel normale gezinnen in Nederland met een heel normaal energiegebruik de zekerheid bieden dat er tot een bepaald niveau kosten zijn en dat daarboven het risico voor de overheid is.’

Warmtepompen
De premier benadrukt dat de ministers Rob Jetten en Micky Adriaansens heel specifiek zullen kijken naar, bijvoorbeeld, mensen met warmtepompen die op elektriciteit draaien. ‘Al dat soort vraagstukken moeten we ook onder ogen zien. Dat betekent dat een verfijning nodig is, maar wij zullen dat wel doen met een oog op de houdbaarheid voor de langere termijn van de overheidsfinanciën. Het gaat om gigantische bedragen. Met deze plannen bereiken we al 50 tot 60 procent van alle Nederlandse huishoudens, want die vallen volledig onder het plafond.’

Rutte’s eigen partij VVD vroeg bij monde van fractievoorzitter Sophie Hermans vooral ook goed te kijken naar de tarieven van het prijsplafond en wat het voordeel is ten opzichte van de huidige situatie. Hermans kreeg op het thema bijval van Pieter Omtzigt.

Verhoging
‘Als je een warmtepomp hebt, heb je alleen 8.000 kilowattuur elektriciteit’, aldus Omtzigt. ‘Als je, zoals bij Essent, je prijzen omhoog ziet gaan naar 0,45 euro, zit je nog altijd lager dan 0,70 euro. Aan de prijscap heb je dan helemaal niks. Je energierekening verdubbelt of verdrievoudigt dan. De prijscap wordt onder andere gefinancierd door de btw weer te verhogen van 9 naar 21 procent. Dat zouden we anders niet doen. Dus de prijscap levert bij deze mensen geen verlaging van de energierekening op, geen gelijkblijven, maar een verhoging.’

Premier Rutte zegde zowel Hermans als Omtzigt toe dat zijn ministers tijdens de uitwerking van het prijsplafond kritisch zullen kijken naar dit soort voorbeelden.

Verplichting
Caroline van der Plas van BoerBurgerBeweging (BBB) diende een motie in om de verplichting voor Nederland om vanaf 2026 standaard een hybride warmtepomp te installeren als zij hun cv-ketel vervangen met 1 jaar uit te stellen. De motie werd door premier Rutte ontraden. ‘De instelling van het prijsplafond heeft geen impact op de komst van de normering of de ingang per 2026’, aldus de premier. ‘Het blijft voor veel huishoudens een verstandige keuze om een hybride warmtepomp te installeren, zowel uit verduurzamingsoogpunt als voor de energierekening. Normering helpt daarbij ook. Wel kan het de prijs voor aardgas en elektriciteit beïnvloeden, die onder de normering valt. Daar houden we dus rekening mee. De normering moet mensen helpen door duidelijkheid te geven en de sector te laten opschalen. Wanneer er geen redelijke terugverdientijd is, helpt het mensen niet. In dit geval geldt dan een uitzondering, bijvoorbeeld wanneer er op korte termijn een warmtenet komt of wanneer de terugverdientijd van de hybride warmtepomp langer zou zijn dan de levensduur van het apparaat.’

Rutte stelt dat uit de eerste voorbeeldberekeningen blijkt dat de gemiddelde terugverdientijd van hybride warmtepompen bij een prijsplafond met een duur van 1 jaar zou veranderen van 5 jaar naar 6 jaar. ‘Dat lijkt dus te overzien. Daarmee blijft het nog steeds een goede investering voor mensen. Als je het combineert met zonnepanelen wordt de businesscase uiteraard nog sterker, maar ook zonder zonnepanelen is dat het geval.’

De Tweede Kamer stemde uiteindelijk in ruime meerderheid tegen de motie van Van der Plas. Naast coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie stemden onder meer ook de PvdA en GroenLinks tegen de motie.

Ruimhartiger
Ook een motie van Geert Wilders van de PVV om het tarief- en prijsplafond op stroom en gas veel ruimhartiger en met terugwerkende kracht tot 1 januari 2022 toe te passen, werd door de Tweede Kamer verworpen. Wilders kon enkel op de steun van de SP, BBB, Forum voor Democratie en Groep Van Haga rekenen.

Aangenomen
Toch werden er ook 2 moties aangenomen over het prijsplafond. Als eerste gaat het om een motie van Sophie Hermans (VVD) en Pieter Heerma (CDA). Met de motie wordt de regering verzocht om snel met een op het energie-intensieve mkb toegespitste toereikende compensatieregeling voor de vaste energielasten te komen. Bovendien vragen ze om voor ondernemers met een belastingschuld die veroorzaakt is door de coronapandemie een betaalpauze van 6 maanden in te lassen. De Tweede Kamer stemde uiteindelijk massaal voor de motie, waarbij uiteindelijk enkel de Partij voor de Dieren tegen de motie stemde.

Ook een motie van Jesse Klaver (GroenLinks) en Attje Kuiken (PvdA) kon op steun van de Tweede Kamer rekenen. De motie verzoekt de regering om de volumegrens en het tariefplafond ruimhartig te kiezen, zodat ook gezinnen van 2 of meer bewoners in een oude, middelgrote rijwoning deze winter niet in de kou komen te zitten en vraagt om bij de uitwerking van het prijsplafond rekening te houden met mensen die hun huis reeds hebben verduurzaamd en daardoor een hoger elektriciteitsverbruik hebben. Alle Tweede Kamerleden stemden voor de motie.