Waar zijn batterijen en zonnepanelen in het klimaatpakket van minister Hermans?

Een verlaging van de elektriciteitskosten voor industrie, extra stimulering voor de elektrische auto, betere verduurzamingsvoorwaarden voor de industrie met CO2-opslag en extra maatregelen om knelpunten op te lossen en het stroomnet sneller uit te breiden. Het zijn samen met de 2026-openstelling van de subsidieregeling SDE++ de belangrijkste maatregelen die minister Hermans vrijdagmiddag vlak voor het voorjaarsreces van het kabinet heeft gepresenteerd.

Warmtepompen
Waar voor warmtepompen duidelijke subsidies worden voortgezet en geoptimaliseerd, is van de stimulering van de uitrol van zonnepanelen geen enkele sprake. In de Kamerbrief van minister Hermans over het pakket met klimaat- en energiemaatregelen komt het woord zonnepanelen niet één keer voor.

Ook het woord warmtepompen komt er weliswaar niet in voor, maar warmtepompen komen uitgebreid aan bod in de bijlage die het overzicht van alle maatregelen bevat die Hermans treft. Zonnepanelen worden echter ook daar niet genoemd. Eenzelfde lot is er voor batterijen, want ook die worden in de Kamerbrief en in het maatregelenoverzicht geen enkele keer genoemd.

Harde conclusie
Desondanks haast de minister zich door te benadrukken dat het kabinet ‘een extra stap zet’ om het klimaatdoel van 55 procent CO2-reductie in 2030 weer binnen bereik te krijgen. Het effect van de maatregelen moet echter nog door het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) bepaald worden. Dat zal gebeuren in de Klimaat- en Energieverkenning (KEV) 2025 die pas op Prinsjesdag verschijnt. De 2024-editie van de KEV leidde nog tot de harde conclusie dat de klimaatdoelen door het kabinetsbeleid uit zicht zijn geraakt.

Veel geld naar industrie
Maar welke maatregelen heeft minister Hermans dan wel in petto? Allereerst gaat er veel geld naar de industrie. Die staat onder druk en de minister signaleert uitgestelde investeringen en sluitende fabrieken in de energie-intensieve industrie. Op lange termijn is verduurzamen van de industrie volgens Hermans daarom de beste weg naar een sterke industrie in Nederland én Europa.

Het kabinet verlengt daarom de subsidieregeling Indirecte Kostencompensatie (IKC) met 3 jaar om de hoge energiekosten voor de industrie te drukken. Het kabinet investeert verder fors in het afvangen en opslaan van CO2 (CCS) met het Aramis-project. Het doel is om in 2026 een investeringsbeslissing te nemen, zodat vanaf 2030 gestart kan worden met de ondergrondse opslag van CO₂. Ook kunnen bedrijven met de voortzetting van de SDE++ nieuwe aanvragen voor CCS-projecten indienen. De SDE++ wordt in 2026 opnieuw opengesteld met een indicatief budget van 8 miljard euro.

Stroomnet topprioriteit
Verder geeft het kabinet de versnelling van de uitbreiding van het elektriciteitsnet topprioriteit. Zowel overheden als netbeheerder TenneT gaan hun werkwijze aanpassen. Het kabinet pakt daarbij de regie bij ongeveer 25 urgente uitbreidingsprojecten van het hoogspanningsnet. Voor gemeenten komt er 197 miljoen euro beschikbaar om lokaal draagvlak te creëren en vertraging van de uitbreiding van het stroomnet te voorkomen.

Het kabinet past wet- en regelgeving aan voor kortere procedures door snellere beroepsprocedures en minder onderzoekslasten. Ook wordt de ‘vliegende brigade’ die overheden helpt bij complexe vergunningverlening uitgebreid.

Het kabinet bekijkt verder de mogelijkheid van amortisatie van netkosten om tariefstijgingen te dempen. Door een deel van de netkosten via leningen te bekostigen, kunnen deze over een groter verbruik worden verdeeld. Hierover komt uiterlijk op Prinsjesdag meer duidelijkheid.

Windenergie hofleverancier
Windenergie op zee wordt volgens Hermans de ‘hofleverancier van elektriciteit in Nederland’. Omdat de snelle bouw van windparken niet meer vanzelfsprekend is, komt het kabinet voor de zomer met een specifiek actieplan.

‘In de tussentijd zijn we druk bezig de vraag naar windenergie te ontwikkelen, onder andere door het aanpakken van knelpunten voor elektrificatie’, aldus Hermans. ‘Daarnaast kijken we naar het aanpassen van de voorwaarden van aanbestedingen en de introductie van een minimum- en maximumprijsgarantie. Ook voor windenergie op zee geldt dat we een realistisch plan nodig hebben dat rekening houdt met marktomstandigheden.’

Waterstof
Op waterstofgebied wil het kabinet voor de lange termijn duidelijkheid geven aan zowel de afnemers als aan de producenten. Om de productie van waterstof te stimuleren, stelt Hermans in de volgende tenders 2,1 miljard euro subsidie beschikbaar. Om de toepassing in de industrie te stimuleren is 662 miljoen euro beschikbaar.

Het kabinet kiest voor een relatief lage verplichte hoeveelheid van hernieuwbare waterstof van 4 procent. ‘Hiermee is deze verplichting beter te dragen voor de afnemers’, duidt Hermans. ‘Daarnaast wordt de raffinageroute voor groene waterstof aangepast zodat het aantrekkelijker wordt om groene waterstof te gebruiken bij de productie van brandstoffen.’

Elektrische auto
Tot slot heeft Hermans samen met haar collegaministers veel aandacht voor de elektrische auto. Zo gaat de regering werk maken aan normering van elektrisch rijden in de zakelijke leasemarkt en een hogere korting op de motorrijtuigenbelasting (mrb).

Met Prinsjesdag meldde het kabinet nog de korting op de mrb te verlagen van 40 naar 25 procent, maar deze wordt nu de komende jaren toch weer verhoogd van 25 naar 30 procent.