CDA en D66 willen energietransitie vlottrekken, Crisiswet Netcongestie en SDE++ na 2030 verlengen

Informateur Sybrand Buma heeft de inhoudelijke agenda van CDA en D66 aan de Tweede Kamer aangeboden. De agenda telt 6 hoofdstukken, waar ‘Economie, energie en klimaat’ er een van is.

Crisiswet Netcongestie
Het aanpakken van netcongestie heeft de hoogste prioriteit, is te lezen in dat hoofdstuk. De partijen willen een Crisiswet Netcongestie invoeren om procedures voor vergunningen te versnellen en in te grijpen als de bouw of aanleg stagneert. Daarnaast moet de beschikbare netcapaciteit beter benut worden door prikkels in de nettarieven, flexcontracten en energiehubs.

De problemen met het volle stroomnet belemmeren momenteel de woningbouw, bedrijvigheid en de energietransitie.

Elektrificatie industrie
CDA en D66 willen vol inzetten op elektrificatie als belangrijkste route om de industrie te verduurzamen. De opslag van CO2 op de Noordzee via carbon capture and storage (ccs), waarbij uitgestoten CO2 wordt opgevangen en ondergronds opgeslagen, zal ook nodig zijn. Het Rijk investeert hierin via zijn deelnemingen.

Bovendien willen CDA en D66 dat het nieuwe kabinet blijft investeren in wind op zee via contracts for difference, oftewel tweerichtingscontracten. ‘Mede daarmee zorgen we voor een goede afstemming tussen aanbod en vraag van elektriciteit in de industrie en een betere interconnectie met andere landen’, aldus de 2 partijen. Voor de leveringszekerheid van elektriciteit introduceren ze een capaciteitsmarkt, zodat er altijd voldoende elektriciteit is voor piekmomenten.

Subsidie en duurzame energie
De Stimuleringsregeling Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie (SDE++) wordt verlengd na 2030 om de uitrol van duurzame energiebronnen te stimuleren.

De 2 partijen willen ervoor zorgen dat nieuwe duurzame elektriciteitsbronnen op een ‘netbewuste’ wijze in het energienetwerk worden ingepast, waarbij rekening wordt gehouden met de beschikbare netcapaciteit.

Kernenergie en waterstof
CDA en D66 kiezen verder voor versterking van het nucleaire cluster in Nederland en willen het small modular reactor (smr)-programma versnellen. Deze kleine kernreactoren zijn compacter dan traditionele kerncentrales. De bouw van nieuwe kerncentrales krijgt groen licht, met Zeeland als primair voorkeursgebied. Dit betekent een stevige inzet op kernenergie naast hernieuwbare bronnen.

CDA en D66 zetten in op productie van groen gas en groene waterstof, waarbij ze investeren in groene waterstofproductie en -levering. Groene waterstof wordt geproduceerd met elektriciteit uit hernieuwbare bronnen zoals wind en zon. In de transitie kan blauwe waterstof, geproduceerd uit aardgas waarbij de CO2 wordt afgevangen, onder duidelijke voorwaarden een rol spelen in het opschalen van de Nederlandse waterstofketen.

Industrie en warmte
Om bedrijven in staat te stellen te investeren in verduurzaming, willen de partijen een gelijk speelveld creëren. Daarvoor schaffen ze de nationale CO2-heffing af en zorgen ze voor een substantiële verlaging van de elektriciteitskosten. Er komen harde afspraken met de industrie over het tempo van verduurzaming.

De partijen blijven vol inzetten op warmtenetten om netcongestie te verminderen. Mensen krijgen zo snel mogelijk duidelijkheid of ze een warmtenet krijgen of een andere verduurzamingsoptie. Om de uitrol van warmtenetten te versnellen en voor huishoudens betaalbaar te houden, is de overheid bereid om via een staatsdeelneming private warmtebedrijven over te nemen.

Voor de leveringszekerheid van elektriciteit introduceren de partijen een capaciteitsmarkt, zodat er altijd voldoende elektriciteit is voor piekmomenten. Er komt ook structureel budget voor het Noodfonds Energie, zodat niemand in de kou hoeft te zitten terwijl de energietransitie versnelt.

Woningen en mobiliteit
CDA en D66 geven ook prioriteit aan de verduurzaming van woningen met een Nationaal Isolatie Offensief. Verhuurders worden verplicht energielabels E, F en G voor huurwoningen per 2028 uit te faseren en labels C en D per 2040. De 2 partijen willen 100.000 woningen per jaar realiseren door bestaande bouw beter te benutten en nieuwe woningen te bouwen.

Verder wordt de laadinfrastructuur voor elektrische voertuigen uitgebreid en elektrisch rijden moet fiscaal aantrekkelijk blijven. De autobelastingen worden hervormd, zodat niet voor bezit maar voor gebruik wordt betaald. Daarbij ontzien de partijen regio’s waar weinig openbaar vervoer is en mensen langere afstanden moeten afleggen. Het gebruik van deelauto’s, de fiets en openbaar vervoer wordt gestimuleerd.

Klimaatdoel onder druk
Het klimaatdoel van 2030 wordt lastig, maar CDA en D66 houden die ambitie vast. Ze gaan vol door met de implementatie en realisatie van maatregelen die reeds zijn afgesproken, en versnellen en realiseren doorbraken waar mogelijk. Door vol in te zetten op langetermijnbeleid en een slimme Europese aanpak doen ze alles wat nodig is om de klimaatdoelen voor 2040 en 2050 te halen.

De partijen werken toe naar een volledig circulaire economie in 2050 en willen het Nationaal Programma Circulaire Economie versnellen. Per sector worden circulaire doelen gesteld, zodat ondernemers langetermijnduidelijkheid en investeringszekerheid krijgen. De landbouwtransitie wordt versneld, zodat ook die sector evenredig bijdraagt aan het halen van de klimaatdoelen.