Definitieve uitwerking prijsplafond: alle feiten en cijfers op een rij

Eerder werd al bekend dat Nederlandse consumenten en andere kleinverbruikers in 2023 voor de eerste 2.900 kilowattuur stroom 1.160 euro en voor 1.200 kubieke meter gas 1.740 euro; oftewel 0,40 euro per kilowattuur stroom en 1,45 euro per kuub gas betalen.

Warmtepomp en salderen
‘De volumegrenzen en tarieven zoals deze nu zijn vastgesteld zorgen ervoor dat het voor woningen met een hybride warmtepomp niet goedkoper is om hun woning enkel met gas te verwarmen’, aldus minister Jetten in een brief aan de Tweede Kamer.

In november en december ontvangen kleinverbruikers per maand al 190 euro korting op de energierekening (red. zie kader). Goed nieuws voor de eigenaren van zonnepanelen is dat het prijsplafond voor de energierekening in 2023 na toepassing van de salderingsregeling geldt en daarmee over het nettoverbruik van zonnepaneelbezitters.

Warmtenet: 37 gigajoule
Voor huishoudens die zijn aangesloten op een warmtenet zal vanaf 2023 een prijsplafond gaan gelden dat in lijn is met het prijsplafond voor gas. ‘De Autoriteit Consument en Markt (ACM) ziet in de bepalingen van de Warmtewet en het Warmtebesluit ruimte om een maximumtarief vast te stellen dat bestaat uit 2 onderdelen, waarbij een van die onderdelen een prijsplafond van 47,39 euro per gigajoule zal zijn. De plafondgrens voor warmte wordt eveneens direct afgeleid van de plafondgrens voor gas (1.200 kubieke meter gas). De plafondgrens bij warmteverbruik zal dan uitkomen op circa 37 gigajoule.’

Tot en met eind 2023
Het tijdelijke prijsplafond geldt tot en met 31 december 2023. ‘Het is daarom van belang dat we ook maatregelen nemen die in de toekomst onze weerbaarheid vergroten, onder andere door het gebruik van fossiele brandstoffen in een rap tempo terug te brengen’, aldus minister Jetten. ‘Hoewel de ontwikkeling van de gasprijs erg onzeker is, is niet de verwachting dat de prijsniveaus van voor de oorlog in Oekraïne de komende periode terugkeren.’

Het kabinet blijft daarom volledig inzetten op energiebesparing, het gebruik van duurzame energiebronnen en het afbouwen van het gebruik van aardgas en de verminderde afhankelijkheid van fossiele brandstoffen en van import daarvan uit andere landen. ‘We zien dat het aantal subsidieaanvragen voor spouwmuurisolatie, warmtepompen en zonneboilers in de afgelopen maanden is verdubbeld’, stelt Jetten. ‘Maar vaak kan er nog meer en is het mogelijk om met relatief kleine ingrepen de maandelijkse energielasten verder te verlagen.’

Subsidie voor energiebedrijven
Het kabinet zal de energieleveranciers ondersteunen bij het tijdelijke prijsplafond door een subsidieregeling open te stellen. Door deelname aan de regeling worden energieleveranciers in staat gesteld om tegen een vergoeding voor de gemaakte kosten het deel van de geleverde energie aan kleinverbruikers dat onder het tijdelijke prijsplafond valt tegen een lager tarief af te rekenen.

De subsidieregeling wordt volgens Jetten zo vormgegeven dat er voldoende maatregelen zijn die waarborgen dat de subsidie wordt doorgegeven aan de consument en overcompensatie wordt tegengegaan. ‘Oorspronkelijk was het idee om de ACM een redelijke marge te laten bepalen op basis waarvan de subsidieaanspraak vooraf kan worden bepaald, maar de ACM heeft mij laten weten dit niet te kunnen. Dit betekent dat een andere partij gevraagd zal worden om hier alsnog een onderbouwde invulling voor aan te leveren, gelet op de wens die ook door de Tweede Kamer is geuit om overcompensatie te voorkomen, en waartoe verschillende moties zijn aangenomen. De afgelopen weken is in overleg met de ACM en de RVO bezien hoe dit het beste kan worden vormgegeven.’

Terugvorderen
Bij het aanvragen van de subsidie en de uiteindelijke vaststelling van de subsidie zal beoordeeld worden of de energieleverancier voldoet aan de subsidievoorwaarden. ‘Energieleveranciers die een subsidiebeschikking krijgen, kunnen een voorschot aanvragen’, duidt Jetten. ‘Het voorschot wordt bepaald op basis van een uittreksel van alle klanten uit de doelgroep, dat de leverancier bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (hierna RVO) aanlevert. Voorschotten die achteraf te hoog blijken, worden teruggevorderd door de RVO. De vaststelling van de subsidie wordt gedaan op basis van de daadwerkelijk uitbetaalde bedragen aan klanten. Deze moeten aantoonbaar gedaan zijn en door een accountant zijn vastgesteld. De RVO kan bij vaststelling eveneens de te veel betaalde subsidie terugvorderen. Mocht een leverancier onverhoopt failliet gaan, dan kan de RVO het voorschot terugvorderen of er aanspraak op maken in de failliete boedel.’

Aan het einde van de looptijd van de subsidie zal aan de hand van het boekenonderzoek door een accountant per leverancier de uiteindelijke hoogte van de subsidie vastgesteld worden. Hiervoor is ook een accountantsverklaring vereist. Aan de hand van de gewogen gemiddelde (inkoop)kosten en contractprijzen zal bepaald worden of al dan niet aan de subsidieverplichtingen is voldaan. ‘De beschreven werkwijze biedt waarborgen om ervoor te zorgen dat de subsidie volledig bij huishoudens terechtkomt en dat overwinsten bij energieleveranciers zo goed mogelijk voorkomen kunnen worden’, besluit Jetten.

Afsluiting
De verwachting is volgens de minister dat de maatregelen die het kabinet neemt om de koopkracht te versterken en de stijgende energieprijzen te dempen door bijvoorbeeld het prijsplafond in te stellen, de betalingsproblemen zullen verkleinen en waar mogelijk worden voorkomen. De groep (klein)verbruikers die door de stijgende energieprijzen deze winter mogelijk met (tijdelijke) betalingsproblemen te maken krijgt, wil het kabinet extra beschermen door een wijziging van de afsluitregeling.

Minister Jetten hierover: ‘Naast de stappen die de leverancier op grond van de bestaande regeling al moet zetten voordat er tot afsluiting overgegaan mag worden, wordt met de voorgestelde wijziging van de regeling de leverancier verplicht om ten minste driemaal een schriftelijke betalingsherinnering te sturen en daarbij te wijzen op de mogelijkheid om een betalingsregeling te treffen. De leverancier moet zich tot het uiterste inspannen om, zo nodig herhaaldelijk en via diverse communicatiekanalen, in persoonlijk contact te treden met de kleinverbruiker. Dat betekent dat de leverancier bijvoorbeeld niet alleen een e-mail of brief kan sturen, maar ook een persoonlijk gesprek, fysiek of telefonisch, moet voeren met de consument. Daarbij moet de leverancier een passende betalingsregeling aanbieden.’